مالیات بر خانه‌های خالی همچنان بدون اجرا

در چندسال گذشته طرح مالیات بر خانه‌های خالی محل بحث و نزاع ارگان‌های ذی‌ربط قرار گرفته، اما این بحث ها نتیجه‌ای جدی در پی نداشته است.

به‌تازگی اقداماتی در همین راستا از سوی کمیسیون عمران مجلس صورت گرفته است و رییس کمیسیون عمران مجلس از ارجاع لایحه مالیات بر عایدی سرمایه مسکن به کمیته مسکن این کمیسیون خبر داده است.

این اقدامات در حالی صورت می گیرد که بسیاری از کارشناسان حوزه مسکن مهم ترین دلیل نپرداختن به این طرح را نگاه درآمدی سیستم مالیاتی کشور به این موضوع می دانند.

مهم ترین راهکارها برای ایجاد توازن

به اعتقاد کارشناسان مسکن راهکارهای مختلفی می‌تواند بازاز مسکن را به تعادل برساند که از جمله این عوامل اخذ مالیات از خانه های خالی است.

راهکارهای دیگری همچون عرضه بسته تشویقی مالیاتی به منظور افزایش تولید، راه اندازی بازارگاه الکترونیکی، تسریع در تصویب لایحه قانونی پیش فروش ساختمان، کنترل سوداگری در بخش زمین از طریق استفاده از ابزارهای مالیاتی، حمایت از ساخت و عرضه واحدهای مسکونی کوچک متراژ، تسریع در اجرای برنامه بازآفرینی شهری، تغییر ماموریت بانک مسکن از تخصصی به توسعه‌ای و تسریع در عرضه زمین‌های وابسته به دولت به منظور افزایش عرضه واحدهای منطبق با الگوی مصرف وجود دارد که باید به منظور کنترل بازار مسکن عملیاتی شود.

دلایل موافقان و مخالفان

باوجود اینکه مالیات بر خانه‌های خالی به‌ عنوان یکی از راه‌های مبارزه با احتکار مسکن و کاهش قیمت آن مطرح می‌شود، اما همچون سایر سیاست ها دارای موافقان و مخالفانی است. طبق این طرح مالیات از خانه‌هایی که بیش از یک سال خالی مانده باشند، مالیات بیشتری اخذ می‌شود.

موافقان اخذ مالیات از خانه‌های خالی، این اقدام را ابزاری کنترلی می‌دانند که با اجرای آن احتکار از بازار مسکن به‌ عنوان یک کالای سرمایه‌ای رخت بربسته، تورم ناشی از گرانی اجاره و خرید و فروش مسکن مهار شده، عرضه مسکن افزایش یافته و به عاملی برای افزایش درآمد دولت از محل مالیات‌های مستقیم تبدیل می‌شود.

مخالفان این طرح عقیده دارند که دولت در شناسایی کامل مسکن‌های خالی از سکنه توفیق چندانی نداشته و شناسایی آن‌ها برای دولت هزینه سنگینی به دنبال دارد. مخالفان این طرح اما برای اثبات ادعای خود به تجربه ناموفق دولت برای اعلام شماره تماسی درزمینه شناسایی خانه‌های خالی از سکنه از سوی شهروندان اشاره می‌کنند و آن را طرحی شکست خورده می‌دانند.

دلیل دیگر مخالفان، شوک ناشی از اعلام دریافت مالیات از خانه‌های خالی ازسکنه به بازار است، آنان معتقدند این امر نه فقط سبب افزایش قیمت مسکن در سطحی وسیع می‌شود، بلکه افت اشتغال و سردرگمی در صنعت ساختمان را نیز به همراه دارد.

تعلل نابه جا برای اجرای یک قانون

مهم‌ترین اقدامی که به منظور قانونمند کردن اخذ مالیات از خانه‌های خالی انجام شده،در سال ۸۶ بوده است. در آن سال نمایندگان مجلس با هدف کاهش قیمت مسکن و اجاره‌بها، طرحی را با عنوان «واگذاری زمین و وضع مالیات برخانه‌های خالی» با قید یک فوریت و در سه ماده تقدیم مجلس کردند اما در آن زمان این طرح با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد و هیچ‌گاه از سد تصویب مجلس عبور نکرد.

ارجاع طرح به مجلس

با وجود معطل ماندن این طرح در سال‌های گذشته هفته گذشته صدیف بدری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بررسی طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن در دستور کار جلسه اخیر این کمیسیون قرار داشت، گفت: اعمال مالیات بر عایدی مسکن موجب هجوم نقدینگی به بازارهای دیگر و تلاطمات در این بخش‌ها می‌شود.

برخی از نمایندگان برای حل مشکل مذکور نظراتی را مطرح کردند. برخی از نمایندگان مطرح کردند که مالیات بر عایدی سرمایه باید در تمامی بخش‌ها و بازارها اعمال شود تا تلاطم صورت نگیرد. در حال حاضر کمیسیون اقتصادی مجلس طرح اعمال مالیات بر عایدی سرمایه در تمام بازارها را مورد بررسی قرار می‌دهد و گزارش آن را در اختیار اعضای کمیسیون هم قرار می‌دهد.

در این جلسه مقرر شد تا طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن، در کمیته مسکن کمیسیون عمران بررسی شده و گزارش این کمیته در جلسات بعدی کمیسیون بررسی شود و کلیات لایحه به رای اعضای کمیسیون گذاشته شود. مقابله با سوداگری و کاهش التهابات بازار مسکن و تنظیم برنامه‌ریزی در حوزه مسکن از بخش‌های مهم طرح مالیات برعایدی سرمایه مسکن است.

نگاه کشورهای دنیا به مالیات بر خانه‌های خالی

حسام عقبایی در خصوص چرایی عدم اجرایی شدن طرح مالیات بر خانه‌های خالی می‌گوید: سازمان امور مالیاتی در خصوص دریافت مالیات بر خانه‌های خالی نباید نگاه درآمدی داشته باشد. مالیاتی که سازمان امور مالیاتی از خانه‌های خالی دریافت می‌کند شاید ممیزانی که قرار است این مالیات‌ها را تشخیص دهند، حقوق‌شان بیشتر از مالیاتی است که در مجموع از مالکان خانه‌های خالی دریافت می‌شود.

برای مثال مالیات بر یک خانه خالی پنج میلیون تشخیص داده می‌شود و حقوق افراد و کارشناسان (سازمان امور مالیاتی) که این مالیات را تخمین می‌زنند، ۱۰ میلیون محاسبه می‌شود. خانه‌های خالی بسیاری در کشور وجود دارد و برای هر کدام از آن‌ها باید کارمندان و کارشناسان بسیاری گماشته شوند تا میزان مالیات را تشخیص دهند، برگ تشخیص صادر، ابلاغ و اجرا کند. از طرفی سازمان امور مالیاتی باید مالیات منطقی در نظر بگیرد.

با این حال اگرچه هزینه اخذ مالیات بیشتر از مالیاتی که اخذ می شود، است، اما در بلند مدت می تواند بازار مسکن را متعادل ساخته و وضعیت نامناسب بازار را بهبود بخشد.

بی‌توجهی به طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی

نگاه دنیا به مالیات بر خانه‌های خالی یک نگاه سوبسیدی است. یعنی دولت‌ها به ممیزان مالیاتی حقوق نمی‌دهند که مالیات دریافت و درآمد کسب کنند. فلسفه دریافت مالیات از خانه‌های خالی توازن بین عرضه و تقاضاست، نه کسب درآمد. نباید در این حوزه به مالیات نگاه درآمدی شود؛ باید در راستای توازن میان عرضه و تقاضا مالیات اخذ شود.

برای مثال ۲۰۰هزار خالی در تهران داریم که مالیات مجموع آن سالانه ۱۰ میلیارد تومان باشد؛ با این حساب سازمان امور مالیاتی باید دو برابر این مقدار یعنی ۲۰ میلیارد را هزینه کند تا این ۱۰ میلیارد را وصول کند. به همین خاطر سازمان امور مالیاتی از این فعالیت کناره گیری می‌کند زیرا باید هزینه زیادی را بپردازد.

فلسفه مالیات از خانه‌های خالی

نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک معتقد است که سازمان امورمالیاتی نباید نگاه درآمدی به این موضوع داشته باشد. فلسفه دریافت از خانه‌های خالی کسب درآمد برای سازمان امور مالیاتی نیست بلکه توازن بین عرضه و تقاضاست تا مالکان مجبور شوند خانه‌ خود را عرضه کنند؛ حتی اگر قرار باشد دولت و سازمان امور مالیاتی سوبسید بدهد.

اگرچه در بخش‌های دیگر نگاه درآمدی نگاه درستی است زیرا به نفع بودجه کشور است، اما در بخش مالیات از خانه‌های خالی باید برای ایجاد توازن هزینه شود. سیستم مالیاتی کشور ما سیستم مدرن و پیشرفته‌ای نیست باید امکانات زیادی مانند، ممیزان، ادارات و افراد زیادی مهیا شود و این موارد هزینه دارد. به همین خاطر سازمان امور مالیاتی چرتکه می‌اندازد و به این نتیجه می‌رسد که دریافت مالیات از خانه های خالی صرفه اقتصادی ندارد.

نگاه درآمدی سازمان امور مالیاتی به خانه‌های خالی

او در ادامه خاطرنشان کرد: ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در تهران وجود دارد. برای تشخیص آن تعداد زیادی کارمند و امکانات نیاز داریم و این اقدام باید سالانه انجام شود و مخارج آن زیاد است و دولت بودجه ای برای آن در نظر بگیرد تا دیگر سازمان امور مالیاتی نگاه تجاری برای افزایش سرمایه صندوق ذخیره ارزی نداشته باشد. دولت با سوبسید دادن به این بخش می‌تواند توازن میان عرضه و تقاضا را برقرار کند.

نبود اراده ای برای دریافت مالیات

عقبایی در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام عملیاتی می شود یا اراده ای برای آن وجود ندارد، گفت: باید این اقدام صورت گیرد. تمام این صحبت‌ها را مدیران ارشد در وزارت اقتصاد پذیرفته اند و با آن موافقند، اما عملیات اجرایی و اقدامی انجام نمی شود.

در حال حاضرمهم ترین موضوعی که می‌تواند زندگی شخصی بنده و شما را تغییر دهد؛ این است که چشم اندازی برای پنج سال آینده داشته باشیم. اگر در تقویم زندگی این موضوع را نگنجانیم و برای آن برنامه‌ریزی نکنیم،‌ قاعدتا پیشرفت نخواهیم کرد. دولت نیز باید برای دریافت مالیات از خانه های خالی اراده داشته باشد و برنامه ریزی کند.

منبع: روزنامه قانون

*ما را در سایر شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

توییتر

تلگرام

لینکداین

اینستاگرام

پیام‌رسان بله

فیس‌بوک