محمدعلی دیانتیزاده: فروش اختراع، ناشی از برخوردار نبودن مخترع از درآمد کافی و حمایت نشدن اوست. از این رو وزاتخانههای صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی باید اداراتی مستقل را با هدف ارتباط با نخبگان و مخترعان کشور دایر و از طرح های کارساز و گرهگشای آنان در زمینه صنعت، معدن و کشاورزی استقبال کنند.
در سالهای اخیرا مؤسساتی تحت عنوان حمایت از مخترع شروع به کار کردهاند که به عنوان واسطه ای میان مخترع و سرمایه گذار (شرکت یا شخصی که تمایل به خرید اختراع و یا ثبت آن به نام خود دارد) عمل میکنند.
هر چند که این امر، شیوه جدیدی در دنیا نیست و پیش از این نیز فرآیند خرید و فروش اختراع برای تولید انبوه و یا جلوگیری از بین رفتن یک صنعت، در کشورهای دیگر معمول بوده است، اما خرید اختراع برای ثبت به نام شخص خریدار که ممکن است هیچ اطلاع علمی خاصی نیز در مورد آن نداشته باشد، نمیتواند عنوان مخترع را برای کسی به ارمغان آورد. فروش اختراع، ناشی از برخوردار نبودن مخترع از درآمد کافی و حمایت نشدن اوست.
از این رو وزاتخانههای صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی باید اداراتی مستقل را با هدف ارتباط با نخبگان و مخترعان کشور دایر و از طرح های کارساز و گرهگشای آنان در زمینه صنعت، معدن و کشاورزی استقبال کنند.
اکتفا به تولید مقاله؛ ناشی از کمبود منابع مالی و نبود حمایت کافی
کمبود منابع مالی و نبود حمایت کافی دولت از اختراعات ارزنده دانشمندان ایرانی، خود به خود موجب شده تا ما در حد تامین کننده منابع اولیه و به تولید انبوه رسیدن بسیاری از اختراعات جهانی تنزل کنیم و دانشمندانمان نیز به تولید مقالات علمی اکتفا کنند.
مقالاتی که بعضا پایه اختراعات بیگانگان قرار می گیرند و خود از مواهب آن ها محروم می مانیم. چرا که نقطه اولیه شروع یک اختراع، همیشه جرقه ای ناشی از تراکم اطلاعات است و این پیدایش به مرور زمان و نه صرفا به دست یک نفر گسترش می یابد. در بسیاری از مواقع مخترع نمی داند که اختراع او – هر چند که در سطح یک ایده و تحقیق اولیه باشد – چه تاثیراتی ممکن است بر دنیای علم بگذارد و تا چه اندازه میتواند مسیر آن را به کلی دگرگون سازد.
هنوز در ابتدای راه حمایت از مخترع هم نیستیم
حمایت از ایده های نو و مبتکران گمنامی که با هدف گسترش علم به فعالیت می پردازند، از وظایف جامعهای است که به رشد علمی خود اهمیت میدهد. مخترعان کشور و تشکلهای غیردولتی آنها از دولت انتظار دارند که به التفاتهای هر از گاهی و حمایتهای موردی از برخی اختراعات، اکتفا نکند. توقع فعالان این حوزه، تسریع ثبت اختراع و از آن مهمتر تسریع تحقق و بارآوری آن است. سرعت رشد تکنولوژی دنیا به حدی است که نشان میدهد ما از حیث حمایت از مخترع و فرهنگ اختراع، هنوز در ابتدای راه هم نیستیم.
قانونی که لازم بود اما کافی نیست
قانون «طرح ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی، علائم و نامهای تجاری» تبعات ناخواستهای برای بخش اختراعات کشور دارد که لزوم وارسی و تجدیدنظر در برخی از مفاد آن را با نظرخواهی از اعضای کارشناسی جامعه مخترعان، نشان می دهد. درست است که اختراع تنها به معنای تولید یک دستاورد فیزیکی ملموس نیست اما در کشورهای دیگر، دستاوردهای مربوط به ابتکارات، نوآوری و اختراع، و حتی طراحی به طور مجزا از یکدیگر ثبت و حمایت می شوند.
متاسفانه در ایران به علت نبود قانون ثبت «ابتکارات» و «طراحیها»، همه نوآوری ها باید از یک مجرا در سازمان ثبت اختراعات بگذرند و از این رو تحقیقات علمی و موضوعات مربوط به فناوری، هر چند که در حد یک ایده باشند، تحت عنوان اختراع ثبت می شوند. این است که گروهی بدون اطلاع از مسائل کارشناسی موجود در این زمینه تنها با استناد به آمار بالای ثبت اختراع در ایران و با تاکید بر این که بسیاری از اختراعات ثبت شده در حد طرح و مقاله هستند، مدعی هستند که فرآیند ثبت اختراع در ایران از آنچه که باید باشد، ساده تر است.
اما مسلم است که باید از طرح های اولیه مبتکران و مخترعان گمنام هر چند که برروی کاغذ باشند، حمایت شود و برای تحقق این امر، همچنان تسهیل فرآیند ثبت اختراع به عنوان یکی از بهترین راهکارهای موجود مطرح است.
انتهای پیام