بیمه از زبان هندی ( اردو ) گرفته شده است و معنی لغوی آن ضمانت است. در اصطلاح نیز ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در حقوق جدید دنیا رواج یافته است.
در بیمه اشخاص با پرداخت وجهی مسئولیت کالا یا سرمایه یا جان خود را به‌عهده دیگری می‌گذارند و بیمه‌کننده در هنگام زیان باید زیان و خسارت وارده را بپردازد.
تعریف متداول بیمه بدین شرح است : بیمه عملی است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت عوض به‌نام (( حق بیمه یا وجه اشتراک )) و به‌موجب مقررات خاص خسارات را جبران می‌کند بدین ترتیب بیمه موجد نوعی اطمینان در مقابل مخاطره محتمل الوقوع تلقی می‌شود.
سوابق بیمه
در عهد عتیق بیمه شناخته شده نبود ( قرن چهارم تا هفتم میلادی ) در رم باستان صاحبان کشتی و متصدیان حمل و نقل دریایی متعهد می‌شدند که خسارات ناشی از عملیات جنگی دشمن و توفان را بپردازند. به لحاظ خطرات اساسی که متوجه مال التجاره‌های دریایی بود، بیمه دریایی به عنوان نخستین نوع بیمه ایجاد شد. این بیمه در حال حاضر نیز پر اهمیت‌ترین نوع بیمه است. بدین ترتیب ایجاد بیمه دریایی مربوط به قرون وسطی و انواع دیگر بیمه مربوط به قرن نوزدهم است. این مطلب که در کدام کشور برای اولین بار بیمه به‌وجود آمده است، محل اختلاف است. عده ای معتقدند که بیمه برای اولین بار در فلاندر (ناحیه ای در شمال کشور بلژیک ) پدید آمد و به سال ۱۳۱۰ میلادی شخصی به‌نام کنت دوبتون بنا به درخواست اهالی شهر بروژ دفتر بیمه تاًسیس کرد. به نظرعده ای نیز بیمه از ابداعات ایتالیایی‌ها و اسپانیولی‌ها در قرن ۲۴ میلادی بوده است. به‌هرحال می‌دانیم که اولین بیمه نامه به‌دست آمده در سال‌های ۱۲۴۷و۱۳۷۰ میلادی در شهرهای ((ژن )) و ((بروگ )) تنظیم شده است.
در ایران نیز پاره ای قراردادهای شبیه بیمه متقابل بحری در میان اقوام ساحل نشین خلیج فارس قبل از اسلام معمول بوده است. با ظهور اسلام به دو قاعده حقوقی اسلامی‌برخورد می‌کنیم که با قراردادهای بیمه امروزی شباهت دارند. ۱– عقد عمری، به شرح ماده ۴۷ قانون مدنی: ((عمری حق انتفاعی است که به‌موجب عقدی از طرف مالک برای شخص به‌مدت عمر خود یا عمر منتفع یا عمر شخص ثالثی بر قرار شده باشد)). با اندکی دقت در این تاسیس نوعی تامین را باز می‌یابیم ۲ـ ضمان جریره. شهید مرتضی مطهری ضمان جریره را بسیار نزدیک به بیمه دانسته اند.در ضمان جریره دو نفر با یکدیگر قراردادی را منعقد می‌کنند و یکی از این دو متعهد می‌شود در صورتی‌که از روی اشتباه مرتکب عملی شده که مستوجب پرداخت دیه به شخص ثالث باشد طرف دیگر آن دیه را بپردازد. در قانون مجازات اسلامی‌مصوب ۲۴/۹/۶۱ مفصلا در خصوص عاقله ومسئولیت وی در پرداخت دیه جنایت‌های خطایی بحث شده است. پرداخت دیه توسط عاقله را به گونه ای می‌توان نوعی بیمه تلقی کرد. اما بیمه متعارف در ایران با تاسیس شرکت سهامی‌بیمه ایران در ۱۳۱۴ استقرار یافت و با صدور اولین بیمه نامه آتش سوزی کار خود را آغاز کرد. پیش از تاریخ مذکور دو موسسه روسی معروف به ((نادژوا )) و (( کافکازمر کوری )) برای نخستین بار در ایران به بیمه‌گری پرداخته بودند. پس از شروع فعالیت شرکت بیمه ایران، شرکت‌های بیمه خارجی و شرکت‌های غیر دولتی دیگر در تهران و شهرستان‌ها فعالیت‌های بیمه گری را آغاز کردند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌به موجب ماده یک قانون ملی شدن شرکت‌های بیمه مصوب تیرماه ۱۳۵۸ شورای انقلاب به‌منظور حفظ حقوق بیمه‌گذاران و گسترش صنعت بیمه در کشورو گماردن بیمه به خدمت مردم، از تاریخ مذکور تمامی‌موسسات بیمه کشور، ضمن قبول اصل مالکیت مشروع مشروط، ملی اعلام شد.
منبع: قانون
  |
 |
 |
 |
 |
 |
