بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در شهریور ۹۴ به رقم بیش از ۸۰هزار میلیارد تومان رسیده که با رشد ۱۶.۷درصدی نسبت به ماه یک سال قبل از آن مواجه شده اما در طول نیمه اول امسال با کاهش ۶.۱ درصدی همراه شده است.
محسن شمشیری: تاکید دولت و بانک مرکزی بر انضباط مالی، ساماندهی مطالبات معوق، کاهش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی، ساماندهی و کاهش نرخ بازار بین بانکی و… باعث شده که این دو شاخص مسیری عکس یکدیگر طی کرده‌اند
با وجود رشد همزمان و رابطه مستقیم بدهی دولت به بانک‌ها و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سال‌های اخیر که هر سال شاهد رشد روزافزون این دو شاخص پولی و مالی بوده‌ایم به صورت معمول متاثر از رشد بدهی دولت به بانک‌ها، بانک‌ها نیز اضافه برداشت و بدهی بیشتری به بانک‌ها داشته‌اند اما به نظر می‌رسد که تاکید دولت و بانک مرکزی بر انضباط مالی، ساماندهی مطالبات معوق، کاهش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی، ساماندهی و کاهش نرخ بازار بین بانکی و… باعث شده که این دو شاخص بدهی دولت و بدهی بانک‌ها برای نخستین بار در نیمه اول سال ۹۴ مسیری عکس یکدیگر طی کرده‌اند، درحالی که بدهی دولت به بانک‌ها رشد ۶.۶ درصدی نسبت به اسفند۹۳ داشته اما بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی کاهش ۶.۱ درصدی نسبت به اسفند ۹۳ ثبت کرده است.
گزیده آمارهای پولی و بانکی مربوط به شهریور ۹۴ که به تازگی توسط بانک مرکزی منتشر شده، نشان می‌دهد که که در شهریور ۹۴ نسبت به اسفند ۹۳ با وجود افزایش ۶.۶ درصدی بدهی دولت به بانک‌ها، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی با کاهش ۶.۱ درصدی مواجه شده است.
بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در شهریور ۹۴ به رقم بیش از ۸۰هزار میلیارد تومان رسیده که با رشد ۱۶.۷درصدی نسبت به ماه یک سال قبل از آن مواجه شده اما در طول نیمه اول امسال با کاهش ۶.۱ درصدی همراه شده است.
بدهی بخش دولتی به بانک‌ها نیز در طول یک سال گذشته همچنان رو به افزایش بوده و با ۱۸.۲درصد رشد به رقم ۱۱۰هزار میلیارد تومان رسیده و در طول۶ ماه اول سال ۹۴ نیز معادل ۵.۸ درصد رشد کرده است.
بخش عمده این رقم متعلق به بدهی دولت به بانک‌هاست که به رقم ۱۰۷هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ رسیده و در نیمه اول سال جاری ۶.۶درصد رشد کرده است اما بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها با کاهش ۱۷.۲درصدی به کمتر از ۳هزار میلیارد تومان رسیده است.
بدهی بخش غیردولتی یا وام‌هایی که مردم از بانک‌ها دریافت کرده‌اند نیز در شهریور ۹۴ به رقم ۶۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده که در یک سال اخیر رشد ۱۴.۲درصدی داشته و در ۶ ماه اول سال ۹۴ نیز ۴.۷درصد رشد کرده است.
اما سپرده‌های مردم یا بخش غیردولتی نزد بانک‌ها با رشد بالای ۲۴.۳درصدی در یک سال اخیر به رقم قابل توجه ۸۴۲هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ رسیده است. این شاخص در نیمه اول سال ۹۴ نیز رشد ۱۲.۷درصدی داشته است.
بر این اساس می‌توان دریافت که با وجود رشد بالای ۲۴درصدی سپرده‌ها، وام و تسهیلات بانکی به مردم رشد ۱۴درصدی داشته و رشد آن ۱۰واحد درصد کمتر از سپرده‌ها بوده است. در بین سپرده‌های بانکی، سپرده‌های غیردیداری یا شبه پول رشد بالای ۲۸.۷درصدی را در یک سال اخیر و رشد ۱۴درصدی را در نیمه اول سال جاری تجربه کرده که در مقایسه با رشد منفی ۳.۸درصدی سپرده دیداری یا حساب‌های جاری مردم و رشد ۲درصدی سپرده دیداری در نیمه اول امسال نشان‌دهنده این واقعیت است که شبه‌پول، سپرده مدت‌دار و دارای سود همچنان رشد بالایی را تجربه می‌کند و به مراتب از رشد حجم پول یعنی سپرده دیداری و اسکناس بالاتر بوده است. به طوری که حجم پول در یک سال اخیر ۱.۷درصد کاهش یافته و در نیمه اول امسال در مقایسه با اسفند ۹۳ نیز۲.۳درصد کاهش داشته است. از رقم ۱۱۸هزار میلیارد تومان حجم پول حدود ۴۰هزار میلیارد تومان اسکناس و مسکوک است که ۹هزار میلیارد تومان آن در بانک‌ها و ۳۰هزار میلیارد تومان آن در دست مردم و اشخاص و بازاریان است و ۸۷هزار میلیارد تومان آن نیز در حساب جاری و دیداری قرار داشته است.
درحال حاضر تنها ۱۳.۵درصد از نقدینگی را پول یعنی حساب جاری و اسکناس تشکیل می‌دهد و بیش از ۸۶درصد نقدینگی به صورت شبه پول در حساب‌های دارای سود، کوتاه‌مدت، بلندمدت و قرض‌الحسنه قرار دارد.
این شاخص‌ها در سال ۹۴ در مقایسه با سال‌های دهه ۶۰ که بیش از ۵۰درصد نقدینگی به صورت پول در گردش بوده است، نشان‌دهنده افزایش اهمیت بانکداری الکترونیک، جابه‌جایی پول الکترونیکی، کارت‌های اعتباری، دستگاه‌های پرداخت الکترونیکی، اینترنت، همراه بانک، کارتخوان و… است و عملا سهم اسکناس و چک به ۱۳درصد کل جابه‌جایی پول و نقدینگی رسیده است.
رشد ۳۲ درصدی سپرده بلندمدت
در بین اجزای شبه‌پول، سپرده بلندمدت یک‌ساله با سود ۲۰درصدی در یک‌سال اخیر رشد قابل توجه ۳۲درصدی داشته و با رقم ۳۸۵هزار میلیارد تومان در نیمه اول سال ۹۴ نیز رشد ۱۳درصدی داشته است. سپرده کوتاه‌مدت نیز بار قم ۳۱۵هزار میلیارد تومان در یک‌سال اخیر رشد ۲۷درصدی و در نیمه اول سال ۹۴ رشد ۱۷درصدی داشته است.
این رشد ۳۲درصدی سپرده بلندمدت و رشد ۲۷درصدی سپرده کوتاه‌مدت در مقایسه با رشد نقدینگی۲۳درصدی و رشد ۲۴درصدی سپرده بخش غیردولتی حدود ۳ تا ۸درصد بالاتر بوده و به معنای جذب کل رشد نقدینگی به حساب‌های سپرده مدت‌دار و دارای سود بانک‌هاست و مردم تمایل دارند که هر چه بیشتر پول خود را در حساب‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت سپرده‌گذاری کنند و از سود کوتاه‌مدت و بلندمدت بهره ببرند.
۸۳ درصد سپرده‌ها سود دریافت می‌کند
درحال حاضر سپرده مدت‌دار و دارای سود بانک‌ها معادل ۷۰۰هزار میلیارد تومان است.
یعنی بیش از ۸۳درصد سپرده‌های بخش غیردولتی و بیش از ۸۰درصد نقدینگی جامعه جذب سپرده‌های دارای سود بانک‌ها شده است.
همین موضوع باعث شده که فعالان بازار مسکن، صنعت، بورس و… خواستار کاهش نرخ سود سپرده‌های بانک‌ها و کاهش نرخ سود تسهیلات شوند تا از این طریق بخشی از سپرده‌ها و نقدینگی به جای دریافت سود راحت از سپرده‌های مدت‌دار، در بازار مسکن و دارایی، بورس و صنعت به گردش درآید.
رشد ۲۵ درصدی سپرده قانونی
در یک‌سال اخیر سپرده قانونی بانک‌ها با رشد ۲۵.۵درصدی به رقم ۹۴هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ رسیده و در نیمه اول سال نیز رشد بالای ۱۰درصدی داشته است.
رشد اندک سپرده قرض‌الحسنه
سپرده قرض‌الحسنه در مقایسه با سپرده بلندمدت، نقدینگی، کل سپرده‌های بخش غیردولتی و… رشد اندک ۱.۴درصدی در نیمه اول سال ۹۴ داشته و در یک‌سال اخیر نیز ۱۵درصد رشد کرده و به رقم ۳۹هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ رسیده است.
رشد ۲۳ درصدی نقدینگی
حجم نقدینگی با وجود نزدیک شدن به مرز ۹۰۰هزار میلیارد تومان و ثبت عدد ۸۷۲هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ در یک‌سال اخیر ۲۳.۵درصد و در ۶ ماه اول سال جاری ۱۱.۵درصد رشد کرده است. این رشد در مقایسه با تورم زیر ۱۵درصد، نشان‌دهنده این واقعیت است که رشد نقدینگی و جذب آن به سپرده مدت‌دار دارای سود، نوعی انضباط مالی را در سیستم بانکی روایت می‌کند که با وجود اقلام بزرگ نقدینگی، تورم کنترل شده است.
رشد ۱۹ درصدی دارایی‌های خارجی بانک‌ها در نیمه اول سال ۹۴
رقم دارایی‌های خارجی بانک‌ها شامل دارایی‌های ارزی و… به رقم ۲۲۸هزار میلیارد تومان رسیده که در یک‌سال اخیر ۵.۶ درصد و در نیمه اول سال ۹۴ نسبت به اسفند ۹۳ معادل ۱۹.۴درصد رشد داشته است.
کاهش قابل توجه وام‌ها و سپرده‌های بخش دولتی
یکی از اقلام پولی و مالی که در یک‌سال اخیر کاهش قابل توجهی داشته، وام‌ها و سپرده‌های بخش دولتی است که در شهریور ۹۴ به بیش از ۲۹هزار میلیارد تومان رسیده و در یک‌سال اخیر بیش از ۱۸درصد و در ۶ ماه اول سال ۹۴ نزدیک به ۲۲درصد کاهش داشته است.
رشد ۸ درصدی سرمایه
حساب سرمایه بانک‌ها نیز با ثبت رقم ۷۱هزار میلیارد تومان در شهریور ۹۴ معادل ۳.۳درصد در ۶ ماه اول سال ۹۴ و ۸.۴درصد نسبت به یک‌سال قبل رشد داشته است.
منبع: تعادل
  |
 |
 |
 |
 |
