درد اقتصاد ایران درمانی دارد؟

زهراعلی‌اکبری*
این روزها بساط اظهار نظر کاندیداها درباره اقتصاد داغ است. بازار تهران بیش از هر زمان دیگر پذیرای کسانی است که قصد دارند ردای ریاست جمهوری را بپوشند و بازار از آنجا که قلب تپنده اقتصاد است، میزبان این روزهای کسانی است که فردا می‌خواهند مسئولیت اجرایی کشور را بر عهده بگیرند، هر چند که همه این ها دیروز نیز مسئول بوده‌اند. در حالی شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات یازدهم آغاز شده است که بیش از هر زمان دیگری اقتصاد نقل محافل است و تورم و بیکاری، بحران خانواده‌ها. قدرت خرید ایرانی‌ها با کاهش ارزش پول ملی آب رفته است و انتقاد از وضعیت موجود پای ثابت تمامی صحبت‌هاست. چه صحبت‌های کاندیداها و چه صحبت‌های نمایندگانشان و حتی مردم.
محمد خوش‌چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در پاسخ به این سوال خبرنگار قانون، مبنی بر اینکه آیا در لابلای صحبت‌های کاندیداها راه حلی اساسی برای بحران‌های اقتصادی کشور می‌بینید یا خیر گفت: برای برون رفت از مشکلات باید ابتدا خود مشکل را تشخیص داد. تشخیص بیماری البته هم از پزشک بر می آید و هم شاید از مادربزرگ پزشک. آنچه مادربزرگ پزشک را از پزشک متفاوت می‌کند، راهکار حل بیماری است و نه چیز دیگری. وی گفت: با دیدن یک سری علائم می‌توان گفت که بیماری بروز کرده است و حالا باید ریشه‌ها و دلایل بروز بیماری شناسایی شود. اینکه برای حل مشکل، اولویت کدام است و چه راهکاری را باید مد نظر قرار داد.
وی گفت: حالا همه این‌ها حکایت همان اقتصاد ماست که بیمار شده و وضعیتی بحرانی دارد.من فکر می‌کنم ما در شرایطی هستیم که نباید دنبال کسی باشیم که معجزه کند. این کسانی که در میدان هستند، همین که وضع را بدتر نکنند هنر کرده‌اند چه برسد به اینکه بخواهند معجزه‌وار مشکل را حل کنند.
وی در توضیح این مطلب افزود: من معتقدم باید تصمیمی برای انتخابات بگیریم و کسی را راهی نهاد ریاست جمهوری کنیم که خسارتش کمتر باشد نه اینکه انتظار داشته باشیم بتواند مشکل را حل کند. همین که وقتی این افراد سکان اجرایی کشور را در دست گرفتند، تورم از این بدتر نشود، خودش خیلی است نه اینکه توقع حل مشکل تورم را داشته باشیم.
وی گفت: وقتی برنامه‌های کاندیداها را می‌بینیم تعجب می‌کنم. این افراد به جای اینکه بگویند چه‌کار نمی کنند، می‌گویند که چه‌کار می‌کنند ؟ کافی است بیایند و تعهد دهند در دوره خود چه کارهایی را انجام نمی‌دهند. مثلا بگویند من قانون‌گریزی نمی‌کنم، تورم را تشدید نمی‌کنم، خودکامگی نمی‌کنم و همین‌ها کافی است تا ما با این جملات منفی متوجه شویم که با فردی روبه‌رو هستیم که از چه کارهایی پرهیز می‌کند. خوش چهره گفت: همین ها باعث می‌شود که ما بفهمیم این افراد به چه چیزی التزام دارند والا کسی نمی‌تواند در این وضعیت معجزه کند و مشکلی را از مشکلات برطرف نماید.
دنبال مقصر نباشید
مجیدرضا حریری، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نیز در خصوص شعارهای اقتصادی کاندیداها گفت: به نظر می‌آید که کاندیداهای ریاست جمهوری دردها را فهمیده اند و به آن اشاره می کنند. مثلا می گویند اشتغال و تورم و کاهش ارزش پول ملی از مشکلات مهم اقتصادی ماست، اما من در برنامه ها راه حل مشخصی را ندیده ام. وی در توضیح این مطلب افزود: مردم کوچه‌بازار هم در مورد این مشکلات صحبت می‌کنند. مثلا می‌گویند گرانی شده و بچه‌هایمان بیکار هستند، شناسایی درد مهم نیست، همه می‌دانند مشکلات ما چیست اما موضوع مهم برنامه عملی و راهبردی برای حل بحران است.
وی گفت: در تمام صحبت‌ها، تیغ تیز انتقاد متوجه کسانی است که در حال ترک قدرت هستند، من اصلا این شیوه را قبول ندارم و با صراحت بگویم که دنبال مقصر گشتن نوعی عوام‌فریبی است.
وی گفت: اقتصاد قابل اندازه گیری است. کاندیداهای محترم می‌گویند وضع تولید خراب است، خب بگویند می‌خواهند در طول چهار سال نرخ رشد این بخش را به چقدر برسانند یا اینکه نرخ بیکاری بالاست، خب بگویند که در طول یک سال یا چهار سال چقدر شغل ایجاد می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه اصلا قصد ندارد در حوزه اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ورود کند، گفت: من کاری ندارم کاندیداها در این حوزه ها چه برنامه ای دارند چون تخصص من هم نیست اما می‌خواهم بدانم در بخش اقتصاد برنامه کمی شان چیست ؟
وی ادامه داد: باید بگویم که این انتقادات به دولتی که دوره‌اش به پایان رسیده هم چندان شفاف نیست. کاندیداها برخی اوقات در حرف‌هایشان تناقض است. من بدون نام بردن از فرد خاصی می گویم که همه هشت کاندیدا می‌گویند که ما قصد داریم تورم را پایین بیاوریم و با این حجم نقدینگی مخالفیم اما شجاعت این را ندارند که تکلیفشان را با این موضوع که به پرداخت نقدی یارانه‌ها ادامه می‌دهند یا خیر روشن کنند. اگر شما می‌خواهید تورم را کنترل کنید، چطور به پرداخت یارانه ادامه می‌دهید. آیا قبول دارید این یارانه ۴۵ هزار تومانی نوعی عوام‌فریبی است و مردم خیلی بیش از این ۴۵ هزار تومان از جیبشان رفته است؟
وی گفت: از سوی دیگر هیچ کدام از کاندیداها روشن نگفتند که نظرشان درباره مسکن مهر چیست؟ اینکه مسکن مهر خوب است اما اشکالاتی دارد که حرف درستی نیست. اصلا مگر بعد از فروپاشی شوروری هیچ دولتی در این ابعاد وارد ساخت مسکن شده است که دولت ایران شد و نتیجه دخالت دولت‌ها در این بازار چه بوده است؟ آیا رفاه ایجاد شد؟ من واقعا نمی‌توانم قبول کنم که کلی و بدون ورود به این مباحث درباره گذشته صحبت کنیم و بعد هم از آینده بگوییم و طوری وانمود کنیم که انگار همه چیز به گردن این گروهی است که در حال رفتن هستند.
وی گفت: وقتی گذشته را شفاف نقد نکنید نمی‌شود برنامه آینده را با شفافیت اعلام کرد و این رفتار در شأن مردم و نظامی مانند جمهوری اسلامی ایران نیست.

انتهای پیام