اسکناس‌های درشت یکه تاز حذف صفرها

بانک مرکزی در خبری اعلام کرده است که همزمان با حضور رییس‌جمهور در پنجاه‌وچهارمین مجمع عمومی بانک مرکزی، اسکناس ۲۰هزار ریالی یا ۲هزار تومانی که قبلا نیز منتشر شده است، با امضای آقای روحانی و با تیراژ ۲میلیارد برگ در بازار پول توزیع شد. روابط عمومی بانک مرکزی، در خبر خود گفته است که ۱.۵ تا ۱.۸میلیارد قطعه از ۲میلیارد برگ اسکناس چاپ شده، همزمان با حضور رییس‌جمهور در بانک مرکزی، در سیستم گردش پولی قرار گرفت.

اما پرسشی که برای فعالان اقتصادی در این زمینه مطرح است توجه به این نکته است که چرا بانک مرکزی، مجمع عمومی این بانک و دولت، در راستای تقویت ارزش پول ملی، به موضوع حذف ۳صفر یا ۴صفر همچنین انتشار اسکناس‌ها یا ایران‌چک‌های درشت‌تر توجه ندارند و چرا همچنان ۲میلیارد برگ از اسکناس‌های کم‌ارزش ۲هزار تومانی منتشر می‌شود.

این درحالی است که خرید و فروش بازار و حتی مغازه‌ها و سوپرمارکت‌ها به اقلام و اسکناس‌های حداقل ۵۰ تا ۱۰۰هزار تومانی نیازمند است و اگر ارزش پول ملی با حذف ۳صفر یا ۴صفر تقویت شود، حداقل می‌توان انتظار داشت که سکه‌های از جنس نیکل، با ارقام ۱، ۲، ۵، و حتی ۱۰هزار تومانی فعلی و با عددهای ۱- ۲- ۵ و ۱۰ منتشر شود و ضمن اعتبار دادن به سکه نیکل که در همه جای دنیا متداول است، مشکل پول خرد را در مغازه‌ها و بازار حل کند.

زیرا در شرایط کنونی، دسترسی به سکه‌های زیر ۱۰۰۰ تومان برای اکثر فعالان اقتصادی سخت شده و آنها برای پول خرد و بقیه پول مشتری، از آدامس و شکلات استفاده می‌کنند و عملا امکان تهیه ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰ و حتی ۵۰۰ تومانی وجود ندارد. باوجود تورم ساختاری کنونی و حتی باوجود کاهش تورم، به‌زودی باید شاهد پول خرد شدن رقم ۲هزار تومانی باشیم.

اگرچه اخیرا ایران‌چک‌های ۱۰۰هزار تومانی نیز در بازار دست به‌دست می‌شود، و بیشتر مردم از کارت‌های اعتباری برای خرید و فروش استفاده می‌کنند اما واقعیت این است که در صورت دریافت کارمزد از کارتخوان‌ها، توجه به اسکناس نیز بیشتر خواهد شد.

ضمن اینکه در هر شرایطی، باید به پول رایج کشور یعنی سکه و اسکناس، اعتبار داده شود و برای انتشار و دسترسی به سکه و اسکناس باید راهکارهای مناسبی پیگیری شود.

در شرایط کنونی، به‌دلیل بی‌ارزش شدن حدود ۴صفر از واحد ریال و اسکناس‌ها، عملا ضرب سکه ۵۰ تا ۵۰۰ تومانی مقرون‌به‌صرفه نیست و در دسترس نبودن آن نشان می‌دهد که بسیاری از سکه‌ها به‌دلیل ارزش آلیاژ آن جمع‌آوری می‌شود.

ضرب‌المثل معروف اقتصاددانان، که می‌گوید پول بد پول خوب را از جریان می‌اندازد، باعث شده که گردش زیاد اسکناس‌های ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومانی نیز بیش از اسکناس‌های ۲ تا ۱۰هزار تومانی باشد و در نتیجه فرسوده شدن، پاره شدن و قطعه قطعه شدن پول‌های زیر ۱۰۰۰ تومانی نیز باعث شده که این بخش از پول کشور عملا از دسترس خارج شود و تعداد بسیار کمیاب باشد. در نتیجه بهتر بود که بانک مرکزی و مجمع عمومی بانک مرکزی، از فرصت ایجاد شده برای انتشار اسکناس جدید خود استفاده می‌کردند و ضمن اینکه ۲میلیارد اسکناس ۲هزار تومانی تاحدودی مشکل پول خرد را در بازار حل می‌کند، اما بهتر بود که فکری برای ضرب سکه‌های زیر ۲هزار تومانی می‌کردند و مثلا ضرب سکه ۱۰هزار ریالی را در دستورکار قرار می‌دادند.

درحال حاضر، عملا مردم کلمه یک تومان را برای ۱۰هزار ریال استفاده می‌کنند و دولت یازدهم با شعار تدبیر و امید، می‌تواند از محبوبیت فعلی خود بهره ببرد و در چارچوب اقتصاد مقاومتی، برنامه مقابله با تحریم و تورم و بهبود رشد اقتصادی، موضوع حذف ۴صفر را در دستورکار قرار دهد تا آنچه به‌صورت عرف در بازار و بین مردم پذیرفته شده و همه ۱۰هزار ریالی یا ۱۰۰۰ تومانی را یک تومان نام می‌برند، به صورت رسمی نیز از سوی بانک مرکزی و دولت پذیرفته شود. در شرایطی که برای انتشار پول خرد بیشتر نیازمند سکه ۱۰۰۰ تومانی و ۵۰۰ تومانی هستیم شایسته است که با حذف ۴صفر یا ۳صفر، روی سکه‌های ایرانی عددی حک شود که زیبنده واحد پول ملی است و عدد ۱ یا ۱۰ برای معادل سکه ۱۰۰۰ تومانی یا عدد ۵ برای ۵۰۰ تومانی می‌تواند به واحد پول ایرانی ارزش و اعتبار بدهد.

در صورتی که بخواهیم شرایط پول خرد و سکه و اسکناس را در ایران با سایر کشورهای اروپایی و آسیایی و امریکا مقایسه کنیم، از طریق نرخ برابری ۳۴۰۰۰ ریال در برابر یک دلار، و ۵۰۰۰۰ در برابر یک پوند و وجود سکه‌های ۵۰ سنتی در اقتصاد امریکا یا اروپا، می‌توان به این نتیجه رسید که با حذف ۳صفر یا ۴صفر، می‌توان سکه‌های ارزشمند و معتبر معادل آنچه در اقتصاد جهان متداول است را منتشر کرد.

به عبارت دیگر، معادل یک‌ دلار، یک پوند، یک یورو یا هر واحد پول خارجی دیگر که به‌صورت سکه در اقتصاد جهان درحال گردش است، می‌توان حداقل رقم ۱۰هزار ریالی یا ۲۰هزار ریالی یا ۵هزار ریالی را با ضرب سکه رایج کرد و البته با حذف ۳یا ۴صفر، سکه‌یی زیبنده اقتصاد و بازار ایران را ضرب کرد.

شرایط حال حاضر اقتصاد ایران، و کاهش تورم به زیر ۱۸درصد، برنامه اصلاح ساختار دولت روحانی، مقبولیت دولت بعد از انتخابات خرداد ۹۲، شرایط تدریجی خروج از رکود تورمی، مثبت شدن رشد اقتصادی، کاهش قیمت نفت، و سایر اقدامات ساختاری برای اقتصاد ایران، موقعیت مناسبی را برای اصلاحات پولی حداقل به‌صورت شکلی فراهم کرده است. مجمع عمومی بانک مرکزی با همفکری دولت و مجلس، می‌توانند این انتظار عمومی مردم و کارشناسان را محقق کنند. زیرا وقتی در نقل و انتقال پول به‌صورت الکترونیکی یا روی کاغذ دریافت و پرداخت بانک‌ها، عدد ۳میلیون تومان یا ۳۰میلیون ریال یا همان ۳تومان متداول بازار، به‌صورت ۳۰۰۰۰۰۰۰ ریال نوشته می‌شود برای خواندن آن دچار زحمت می‌شویم و از خود سوال می‌کنیم که از نظر حسابداری و حسابرسی و حساب و کتاب مردم و فعالان اقتصادی، تا کی باید این چندصفر اضافه را بنویسیم؟

وقتی قیمت یک آپارتمان مثلا معادل ۲۰۰میلیون تومان است، شایسته است که حداقل برای حذف ۴صفر آن فکری شود و لازم نیست که نوشته شود ۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰ریال بلکه بهتر است به جای ۹صفر نوشته شود ۲۰۰۰۰۰ واحد پول جدید یعنی با ۵صفر خلاصه شود. موضوع حذف ۴صفر، علاوه بر حل مشکلات پول خرد و ضرب سکه و اعتبار بخشیدن به سکه و اسکناس، در معاملات و بانک‌ها و حسابداری و حسابرسی مشکل را کاهش می‌دهد و اشتباهات را کم می‌کند و با ساده‌سازی معاملات و حساب و کتاب‌ها، مردم راحت‌تر با آن برخورد می‌کنند.

اگرچه سکه و اسکناس تنها ۴‌درصد نقدینگی کشور را تشکیل می‌دهد اما همین ۴‌درصد توسط بسیاری از کودکان و نوجوانان این سرزمین و گردشگران داخلی و خارجی، مشاهده می‌شود و گردش آن بسیار قابل توجه است.

از سوی دیگر، حتی در گردش‌های مالی، بانکداری الکترونیک، عوارض و مالیات، گردش حساب بانکی، معاملات شرکت‌ها و بازرگانان و… نیز انتظار این است که ارقام بهتر شود و ۴صفر حذف شود.

برای بودجه خود دولت، که بودجه کل کشور را ۸۰۰‌هزارمیلیارد تومان بسته است یا بودجه عمومی را ۲۵۰‌هزارمیلیارد تومان بسته است نباید عدد ۲۵۰ یا سایر اقلام بودجه را با ۱۰صفر ذکر کند و به جای ۱۰صفر به معنای‌ هزارمیلیارد تومان، می‌توان با ۶صفر و معادل یک‌میلیون واحد جدید ذکر کرد.

توضیحات بانک مرکزی در مورد اسکناس جدید ۲۰هزار ریالی
بانک مرکزی اعلام کرد: درخصوص اینکه چرا بادگیر به‌عنوان طرح پشت اسکناس ۲۰هزار ریالی انتخاب شده است، می‌افزاید: بادگیر از مظاهر تمدن ایرانی محسوب می‌شود و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تنها خاستگاه این سازه را ایران می‌داند و تلاش‌ها برای تکمیل پرونده تاریخچه بادگیر در ایران و ارسال آن به یونسکو جهت ثبت جهانی بادگیر به نام کشورمان ادامه دارد.

لازم به توضیح است، بادگیر یک روش ابداعی ایرانی برای ایجاد فضای خنک در داخل منازل گرم کویری است. این دستگاه تهویه مطبوع، سالیان درازی از روزگاران دور، فضای زندگی مردم ایران را قابل تحمل کرده است. بیشترین تعداد بادگیرها را می‌توان در دشت‌های خشک و سوزان کاشان، یزد، جهرم، طبس، اروند و کرانه‌های خلیج‌فارس مشاهده کرد.

خانه آقازاده یکی از زیباترین خانه‌های خشتی ایران است که تاریخ بنای آن به دوره قاجار برمی‌گردد و از خشت، گل و آجر ساخته شده است. این خانه با مساحت ۸۲۰مترمربع در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بادگیر دوطبقه این خانه یکی از بادگیرهای اصیل و زیبای ایران محسوب می‌شود که ۱۸متر ارتفاع دارد و مساحت آن نیز ۱۸مترمربع است. این بادگیر به‌دلیل دوطبقه بودن یکی از بادگیرهای منحصربه‌فرد به‌شمار می‌رود و از نظر اندازه و مساحت نیز یکی از بادگیرهای بزرگ ایران است. کلاه فرنگی این خانه به نحوی طراحی شده که نور آسان‌تر وارد خانه می‌شود تا فضای خانه روشن‌تر جلوه کند. گفتنی است، بیش‌از ۹۵‌درصد بادگیرها یک طبقه هستند ولی این بادگیر دوطبقه بوده و ارتباط بین طبقات آن با ۱۹ دریچه هواست که می‌تواند تنظیمات هوا را حتی زمانی که هیچ بادی در کویر نمی‌وزد، انجام دهد.
خداحافظی با اسکناس‌های قبلی
رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی با اعلام جزییات دلایل انتخاب طرح جدید پشت اسکناس ۲هزار تومانی، از اجرای طرح چکاوک برای ساماندهی دسته‌چک‌ها خبر داد و گفت: امسال اسکناس جدید منتشر نمی‌شود.

مجید صنیعی درباره انتشار اسکناس‌های جدید ۲هزار تومانی گفت: این اسکناس‌ها در هفته دولت رونمایی شده بود اما روز گذشته با حضور رییس‌جمهور در بانک مرکزی، انتشار آن آغاز شد.

رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی در مورد میزان تولید و انتشار اسکناس‌های جدید ۲هزار تومانی عنوان کرد: این اسکناس‌ها به حدی است که کفاف بازار را می‌دهد و جایگزین اسکناس‌های قبلی ۲هزار تومانی خواهد شد.

وی با بیان اینکه هر چقدر لازم باشد اسکناس‌‌های ۲هزار تومانی جدید وارد چرخه فعالیت بانک‌ها خواهد شد، تصریح کرد: طرح قبلی (سری دوم) پشت اسکناس ۲هزار تومانی بخشی از بناهای واقع در میدان امام اصفهان بود و پیش از آن (سری اول) نیز که از سال ۸۷ منتشر شده بود، طرح مسجدالاقصی روی آن نقش بسته بود.

صنیعی با اعلام اینکه این سومین سری انتشار اسکناس‌های ۲هزار تومانی با نقش جدید است، عنوان کرد: از این پس هر تعداد اسکناس ۲هزار تومانی که توسط بانک مرکزی به چاپ برسد، با این طرح جدید خواهد بود، این درحالی است که اسکناس ۲هزار تومانی برای جامعه فعلا مورد نیاز است.

این مقام مسوول در بانک مرکزی دلایل تغییر تصویر پشت اسکناس ۲هزار تومانی گفت: در اواخر سال گذشته تصمیم گرفتیم تغییراتی فنی روی این اسکناس بدهیم، به‌دنبال آن تصمیم گرفته شد که تغییراتی هم روی طرح بدهیم و طرح آن را به طرح دیگری تبدیل کنیم.

صنیعی در مورد انگیزه انتخاب این بادگیر برای طرح اسکناس گفت: در سال ۲۰۱۳ امارات متحده عربی درخواست رسمی برای ثبت بادگیرها در یونسکو به نام خود کرد که بلافاصله سازمان میراث فرهنگی ایران، ادعای امارات را بی‌اساس دانست و اعلام کرد که تنها خاستگاه این سازه ایران است و در دنیا اگر چنین سازه‌هایی ایجاد شده است، برگرفته از هنر و صنعت ایرانیان بوده است و جلو تلاش امارات را گرفت. رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی با ذکر این مطلب که اسکناس یک هویت تاریخی در کل جهان محسوب می‌شود، بیان کرد: بانک مرکزی به این نتیجه رسید که اگر تصویر یکی از بادگیرها را روی اسکناس‌ها داشته باشد، توانسته است قدمی برای تثبیت هنر و صنعت معماری ایرانی بردارد و در عین حال آن را به نام خود ثبت کند تا کشور دیگری داعیه دزدیدن این آثار را نداشته باشد. وی تصریح کرد: یکی از محاسن طرح جدید این است در مصرف مرکبی که در پشت اسکناس می‌نشیند، صرفه‌جویی شده است، البته از المان‌های امنیتی کاسته نشد و این اسکناس خصوصیات اسکناس قبلی ۲هزار تومانی را دارد. تصویر روی اسکناس هم هیچ تغییری نکرده و نوع چاپ آن نیز همچنان مانند گذشته است. چاپ پشت اسکناس که پیش از این به‌صورت برجسته بود درحال حاضر مانند اسکناس‌های جدید ۵هزار ریالی و ۲هزار ریالی جدید از حالت برجسته به حالت افست درآمده است و ابعاد و رنگ اسکناس بدون تغییر است.
منبع: تعادل