از آنجایی که اقتصاد ایران نفتمحور است و هزینههای بودجه به واسطه ارز حاصل از فروش نفت تأمین میشود قیمت ارز نقش تعیینکنندهای در اقتصاد ایران دارد و بازارهایی چون بورس، مسکن، سکه، طلا، بانک، خودرو و… با تغییر قیمت ارز دچار تغییر قیمت میشوند.
با نزدیک شدن به سوم آذر و نشست مذاکرات هستهای، شمارش معکوس برای روش شدن نتیجه مذاکرات آغاز شده است، این در حالی است که نتیجه مذاکرات میتواند اقتصاد ایران را دگرگون کند، با این حال شاخص کل بورس تهران به رغم رشد مداوم طی دوهفته گذشته، دیروز در واکنش به برخی اخبار منفی در رابطه با مذاکرات با بیش از ۵۰۰واحد افت به کانال ۷۵هزار واحد بازگشت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول(poolpress.ir)، اگرچه علاوه بر اخبار منفی از نتیجه مذاکرات باید لزوم تأمین نقدینگی برای عرضه اولیه شرکت «سیدکو» را دلیل افت بازار در روز گذشته به شمار آورد اما نمیتوان منکر این مقوله شد که کل اقتصاد حداقل نیم نگاه خود را به روشن شدن نتیجه مذاکرات هستهای دوخته است زیرا نتیجه این مذاکرات میتواند میلیاردها میلیارد سرمایه ایرانیها را اعم از ارز، طلا، سهام، زمین و مستغلات، خودرو و… را دستخوش تغییر ارزش کند.
آخرین بررسیها ارز موجود در خانههای ایرانیها ۲۰ میلیارد دلارارز و طلا عنوان میکند. این در حالی است که نتیجه مذاکرات هستهای میتواند ارزش این میزان سرمایه را دستخوش تغییر کند. در این بین از آنجایی که قیمت ارز در کشف قیمت طلا و سکه مؤثر است بیشک دایره مقوله فوق گستردهتر هم خواهد شد.
از آنجایی که اقتصاد ایران نفتمحور است و هزینههای بودجه به واسطه ارز حاصل از فروش نفت تأمین میشود قیمت ارز نقش تعیینکنندهای در اقتصاد ایران دارد و بازارهایی چون بورس، مسکن، سکه، طلا، بانک، خودرو و… با تغییر قیمت ارز دچار تغییر قیمت میشوند.
همزمان با تشدید تحریمهای ناعادلانه طی سالهای ۸۹ و ۹۰ قیمت ارز در بازار ایران با رشد چندین برابری مواجه شد و در پی این رویداد بسیاری از مردم برای محافظت از ارزش دارایی خود در برابر تورم، به بازار ارز، سکه و طلا ورود پیدا کردند، حال این افراد به نظاره نشستهاند تا ببینند در سوم آذرماه مذاکرات چه سرنوشتی را برای قیمت ارز داخلی به ویژه دلار رقم خواهد زد زیرا قیمت دلار در تعیین ارزش طلا و سکه نیز تأثیر بسزا دارد.
در این بین باید متذکر شد که سهام شرکتهای صادراتمحور بورس با رشد قیمت ارز با افزایش مواجه شد و سهام شرکتهای وارداتمحور نیز به دلیل رشد هزینه واردات با کاهش قیمت همراه شد که نتیجه مذاکرات بیشک این بخش از اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار داد.
از این گذشته قیمت مسکن نیز به نوعی با بازار موازی خود یعنی ارز و طلا در ارتباط است بدین ترتیب سرمایهگذاران در حوزه زمین و مستغلات نیز گوشهچشمی به نتیجه مذاکرات دارند.
این سؤال که در صورت مثبت بودن نتیجه مذاکرات هستهای یا منفی بودن نتیجه مذاکرات چه سرنوشتی برای قیمت ارز رقم خواهد خورد، ذهن بسیاری از مردم ایران و حتی خارجیها را اشغال کرده است. این در حالی است که شواهد نشان میدهد نتیجه مذاکرات برخی را ثروتمندتر و برخی را مضرور خواهد کرد.
تکانه ارزی در اقتصاد ایران
در سال ۸۹ و ۹۰ دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل مورد تحریم قرار گرفتن از سوی غرب مجبور به افزایش یکباره قیمت ارز در بودجه شد، این در حالی بود که همزمان با این رویداد تورم قابلملاحظهای گریبانگیر اقتصاد ایران شد، زیرا قیمت ارز در فاصله دو سال پایانی دولت دهم از کانال ۹۰۰تومان به بیش از ۲هزار و ۵۰۰تومان رسید و همین امر اقتصاد خانوار را به شدت تحت تأثیر قرار داد و به زبان سادهتر رفاه عمومی در کشور با کاهش همراه شد.
در دو سال پایانی دولت گذشته قیمت ارز در بودجه دولت و همچنین بازار آزاد به شدت با رشد مواجه شد به طوری که انتظار برای رشد بیشتر قیمت دلار پذیرش دلار ۵هزار تومانی در بازار آزاد را شایع کرده بود و دولت نیز به رغم تلاشهای گسترده برای کنترل بازار ارز، ناتوانیاش در این مقوله مشاهده شد.
میزان دلار خانگی
پیش از این، محمود بهمنی، رئیس سابق بانک مرکزی در ۲۷ آبان ۱۳۹۱ اعلام کرده بود در حال حاضر ۱۲ تا ۱۸ میلیارد دلار ارز خانگی در کشور وجود دارد، این در حالی است که یکسال بعد دانش جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام میزان ارز خانگی را ۲۲میلیارد دلار عنوان کرد که هم اکنون برخی از تحلیلگران رسیدن میزان ارز دپو شده در منازل را حدود ۱۲ تا ۱۷میلیارد دلار عنوان میکنند.
میزان طلای خانگی
همچنین اینطور که عبادالله محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر میگوید مردم بیش از ۱۰۰ تن طلا در خانه دارند لذا با توجه به آمارهایی که بانک مرکزی بیرون داده است، میزان طلای موجود در خزانه دولت از طلاهای داخل خانهها بیشتر است.
با این حساب، مردم کشور بیشتر از ۱۰۰ هزار کیلوگرم یا معادل ۱۰۰ میلیون گرم طلا ذخیره کردهاند. حال اگر با در نظر گرفتن قیمت ۹۶ هزار و ۴۰۰ تومانی یک گرم طلا این میزان ذخیره طلا را به تومان تبدیل کنیم میتوانیم بگوییم که ارزش طلای ذخیرهشده در خانه ایرانیها حدود ۹ هزار و ۶۴۰ میلیارد تومان (در حدود ۳ میلیارددلار) بایکوت شده است که به ازای جمعیت بیش از ۷۷میلیونی ایرانیها، سرانه ذخیره هر نفر ایرانی را به حدود ۳ گرم میرساند. این موضوع در شرایطی است که با در نظر گرفتن آخرین ترازنامه منتشر شده از میزان ذخیره طلای بانک مرکزی کشور میتوان گفت که طلای ذخیرهشده در خانه ایرانیها بیشتر از ذخایر طلای بانک مرکزی کشور است که چندی پیش حدود ۹۵ تن اعلام شد.
در این بین اگرچه با روی کار آمدن دولت یازدهم بازارها با ثبات همراه شد و قیمت دلار در بازار آزاد در حدود ۳هزار و۲۰۰تومان باقی ماند اما انتظار عمومی برای کاهش قیمتها در خلال مذاکرات هستهای کاملاً مشهود است.
حال دولت حسن روحانی در سوم آذرماه قرار است با ۱+۵بر سر موضوع هستهای ایران به مذاکره نهایی بنشیند که لغو تحریمها یکی از شروط اصلی ایران در مذاکرات است. اگر این نشست با نتیجه مثبت برای ایران همراه شود انتظار کاهش قیمت ارز و به ویژه دلار از منظر افکار عمومی یک انتظار بجا است زیرا به دلیل تحریم، قیمت ارز و هزینه واردات کالا به کشور بسیار رشد پیدا کرد و هم اکنون مردم انتظار دارند در صورت توافق هستهای محدودیتهای اقتصادی ایران به حداقل برسد تا اقتصاد بتواند حداقل به شرایط پیش از تحریم بازگردد.
قیمت در بازار آزاد تعدیل میشود
فعالان بازار ارز کاهش قیمت دلار در بازار آزاد را از ۳هزارو ۲۵۰تومان فعلی به ۲هزار و ۹۰۰تومان در صورت مثبت بودن نتیجه مذاکرات محتمل میدانند و بر این باورند که قیمت دلار رفته رفته کاهش بیشتری نیز پیدا خواهد کرد اما پیششرط این امر آن است که سیاست دولت در رابطه با بازار ارز چه باشد؟
سیاست ارزی دولت پس از مذاکرات
روزنامه جوان در ادامه نوشت: طی ماههای اخیر قیمت نفت به شدت کاهش یافته است و هم اکنون به مرز ۸۱دلار رسیده است. این در حالی است که قیمت نفت در بودجه ۹۲، ۱۰۰دلار پیشبینی شده است، حال امکان دارد در صورت مثبت بودن نتیجه مذاکرات نیز دولت اجازه کاهش قیمت نفت را ندهد و بخواهد کسری قیمت نفت را از رشد قیمت ارز جبران کند. بدین ترتیب اگر این اتفاق بیفتد، کاهش قیمت ارز منتفی به نظر میرسد و مقوله کاهش ارزش ذخیرهکنندگان ارز و طلا در منازل نیز بعید به نظر میرسد با این حال ترس از تعدیل قیمت ارز در صورت مثبت بودن نتیجه مذاکرات و لغو تحریمهای ایران بخشی از دلارهای ذخیره شده در منازل را راهی بازار ارز میکند و همین امر میتواند قیمت ارز در بازار داخلی را تعدیل کند.
گفتنی است، بررسیها نشان میدهد پس از هر دوره انتشار اخباری در مورد لغو تحریمها قیمت دلار در بازار داخلی حداقل ۲ درصد کاهش داشته است. پیش از آن در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ و پس از انتشار اخباری در مورد افزایش تحریمها قیمت دلار بین ۴ تا ۶ درصد رشد را تجربه کرده بود.
انتهای پیام