اگر می خواهید وام ازدواج بگیرید, بهتر است بدانید درباره وام ازدواج مطالب بسیاری گفته و نوشته شده است اما در این باره نکات جالبی وجود دارد که نگاه دوباره و از زاویه ای دیگر به آنها می تواند جالب باشد.
از جمله شرایط دریافت وام قرض الحسنه ازدواج از بانک ها, به جز ارایه اسناد رسمی ازدواج با تاریخ ثبت زیر یک سال ( به ازدواج هایی که بیش از یک سال از ثبت آنها گذشته باشد وام تعلق نمی گیرد) و ثبت درخواست در سامانه بانک مرکزی و البته معرفی یک ضامن, این است که هر متقاضی جهت استفاده از تسهیلات مذکور نباید سابقه چک برگشتی رفع اثر نشده و بدهی سررسید گذشته و معوق (غیرجاری) نزد سیستم بانکی داشته باشند. پس اگر چک برگشتی دارید به فکر دریافت وام قرض الحسنه ازدواج نباشید!
مدت زمان انتظار دریافت وام قرض الحسنه ازدواج
در حال حاضر قرار بر این است که مدت زمان انتظار پرداخت وام ازدواج پس از ثبت نام و تکمیل مارک , یک هفته باشد در این میان گفته می شود که بانک سامان , بانک سپه و صندوق مهر رضا( ع) رکورد دارد سرعت پرداخت به شمار می آیند در حالی که بانک تجارت با فاصله ای بسیار در انتهای صف قرار دارد .
البته محدودیت منابع قرض الحسنه و فشار تکالیفی که از محل سایر قوانین مثل مشاغل خانگی و قانون ساماندهی مسکن و آزادی زندانیان معسر بر روی منابع قرض الحسنه بانک ها بار شده , موجب فشار بسیاری بر مصارف آنها شده که این امر خود باعث ایجاد تاخیر در پرداخت وام ازدواج از محل این منابع می شود, فشار های تکلیفی بر روی سپرده های قرض الحسنه در برخی سالها چنان بود که برخی متقاضیان دریافت وام ازدواج بیش از یک سال در نوبت می ماندند.
فهرست بانک ها و صندوق های ارایه دهنده وام ازدواج
– در حال حاضر ۱۶ بانک و صندوق در سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج بانک مرکزی به عنوان عامل پرداخت این تسهیلات ثبت شده اند:
– بانک ملت
– بانک رفاه کارگران
– بانک مسکن
– بانک سپه
– بانک کشاورزی
– بانک ملی ایران
– بانک تجارت
– بانک صادرات ایران
– پست بانک ایران
– صندوق مهر امام رضا (ع)
– بانک پارسیان
– بانک سامان
– بانک قرض الحسنه مهر ایران
– بانک انصار
– بانک دی
– بانک قرض الحسنه رسالت
( توجه داشته باشید که با توجه به در سترسی متفاوت بانک ها به منابع قرض الحسنه , تعداد و زمان پاسخگویی به درخواست ها می تواند به شدت متغییر باشد .)
جای خالی موسسه های اعتباری و صندوق های قرض الحسنه
– نکته قابل توجه این که در میان موسسه های پولی و مالی ارایه دهنده وام قرض الحسنه ازدواج که از سوی بانک مرکزی مورد تایید قرار گرفته اند, هیچ موسسه اعتباری و یا صندوق قرض الحسنه ای تعریف نشده است, از منظر بانک مرکزی هیچ موسسه اعتباری حق تجهیز منابع پولی با سپرده های قرض الحسنه را ندارد , اما صندوق های قرض الحسنه نیز از شمول اختیارات مستقیم بانک مرکزی خارج هستند و در زیر چتر سازمان اقتصاد اسلامی تنفس می کنند , این صندوق ها در بازار ایران نقش موثری را در رابطه با تامین مالی خرد ایفا می کنند اما رابطه آنها با بانک مرکزی همچنان تعریف نشده باقی مانده است .
سقف پرداخت و تبصره ها
سقف پرداخت وام ازدواج قبل از سال ۸۸ که سامانه قرض الحسنه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی شروع به کار نکرده بود ۱ میلیون تومان برای هر یک از زوجه در نظر گرفته شده بود اما با راه اندازی این سامانه مقدار وام به ۲ میلیون تومان افزایش پیدا کرد و از ۱/۸/۱۳۹۰ نیز بدین سو به ۳ میلیون ریال افزایش یافته است , هر چند که در بیشتر موارد این سقف به دلیل تقاضای بالا رعایت نمی شود و در عمل به هر یک از زوج های متقاضی ۲.۵ میلیون تومان با نرخ کارمزد ۴ درصد پرداخت پرداخت می شود.
مثل همیشه تبصره هایی برای دور زدن و کم و زیاد کردن مصوبات وجود دارد, از جمله برای پرداخت وام ازدواج . به عنوان مثال برای دخترانی که مهریه آنان تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی تعیین شود سقف مبلغ وام ازدواج ۲۰ میلیون ریال افزایش پیدا می کند , همچنین بــرای پسرانی که قبل از ۲۵سالگی ازدواج کنند این سقف ۲۰ میلیون ریال بالا برده می شود به علاوه برای هریک از دختران یا پسرانی که یک یا هردوی آنها فاقد پدر هستند نیز سقف پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج ۲۰ میلیون ریال افزایش داده می شود.
البته اگر چه در برخی موارد تبصره ها می توانند توجیه پذیر باشند با این حال همچنان تبصره های دیگر هم وجود دارند از جمله راه کار دیده شده برای افزایش پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج و راضی کردن برخی اقشار از جمله این که هریک از دختران یا پسرانی دانشجوی دانشگاهها یا طلبه حوزههای علمیه و در حال تحصیل نیز مشمول افزایش سقف دریافت وام به میزان ۲۰ میلیون ریال می شود در قانون اما برای جوانان کارگر و بیکار و …. افزایش سقفی دیده نشده است.
چه میزان وام ازدواج پرداخت شده است؟
در باره میزان تسهیلات پرداخت شده قرضالحسنه ازدواج سیف – رئیس کل بانک مرکزی ج.ا.ایران اعلام کرده است که از آغاز راهاندازی سامانه (اواخر سال ۱۳۸۷) تا تاریخ ۱۳۹۳/۷/۲۴ تا نیمه مهر ماه ۹۳ بیش از شش میلیون و ۴۷ هزار و ۲۲۴ نفر از مزدوجین (معادل ۱۵۷.۸۷۵.۰۱۲ میلیون ریال)، از این تسهیلات استفاده کرده اند.
وی این را نیز گفته که طبق آمار موجود – تا پایان سال ۱۳۸۸ تعداد ۹۶۳.۴۴۶ فقره تا پایان سال ۱۳۸۹ تعداد ۱.۱۶۷.۷۶۲ فقره تا پایان سال ۱۳۹۰ تعداد ۱،۳۱۶،۲۴۱ فقره تا پایان سال ۱۳۹۱ تعداد ۹۸۶،۳۴۳ فقره و تا پایان سال ۱۳۹۲ نیز تعداد ۹۳۰،۷۶۹ فقره وام قرض الحسنه ازدواج توسط شبکه بانکی پرداخت شده است .
-راهکار ضربتی
برای حل مشکل اعتبار وام قرض الحسنه ازدواج و کاهش زمان انتظار متقاضیان ، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی ج.ا.ایران , وزارت ورزش و جوانان و مدیران عامل بانکها برای کاهش حجم لیست انتظار متقاضیان دریافت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج مقرر شد تا که هرسال حداقل به ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر وام ازدواج پرداخت شود برای تحقق این برنامه برای بانک ها ,سهمیه هایی اضافه بر پیش بینی های انجام گرفته سنواتی را در نظر گرفتند و تاکید شد که بخش عمده این تسهیلات باید تا پایان شریورماه ۹۳ پرداخت شود.
بانک ها برای رسیدن به سقف تعیین شده تلاش فراوانی کردند و حتی تعداد بانک های ارایه دهنده تسهیلات نیز افزایش پیدا کرد با این حال همچنان تا تاریخ ۱۳۹۳/۶/۲۴ تعداد ۹۵۵،۵۴۸ در انتظار دریافت وام خود هستند و پیش بینی می شود تقاضا ها تا پایان سال ۹۳ به ۱۵۰۰۰۰۰ فقره افزایش پیدا کند که پاسخگویی به این میزان بر اساس هر نفر ۳ میلیون تومان رقمی بالغ بر ۴ هزار و پانصد میلیارد تومان می شود.
کمبود منابع قرض الحسنه جهت پرداخت وام ازدواج قرض الحسنه باعث شد برخی نمایندگان مجلس برداشت معادل ریالی ۵۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی را پیشنهاد نمایند که با مخالفت جدیدبانک مرکزی روبر شد . بانک مرکزی در این باره استدلال کرد که “برداشت ریالی از محل صندوق توسعه ملی تنها هنگامی فاقد آثار پولی است که بانک مرکزی بتواند ارزهای مذکور را در بازار بفروشد و یا صرف تامین مالی واردات نماید و این امر نیز مستلزم آن است که ارز مربوطه کاملاً نقد و قابل نقل و انتقال باشد. با توجه به تحریمهای بینالمللی و مشکلات موجود در خصوص نقل و انتقالات ارزی، ارز خریداری شده از صندوق توسعه ملی می تواند در ترازنامه بانک مرکزی رسوب نماید. نتیجه عینی چنین رویکردی افزایش رشد پایه پولی و نقدینگی خواهد بود که در نهایت میتواند به افزایش نرخ تورم منجر شود” .
به هر ترتیب, با تمهیدات در نظر گرفته شده و در نتیجه کار, تا پایان شهریور ماه ۹۳ تعداد متقاضیان در صف تسهیلات مزبور از حدود ۱.۲۰۰.۰۰۰ نفر در نیمه تیرماه سال جاری به تعداد ۹۳۴.۸۸۳ نفر کاهش یافت , برای رسیدن به این نرخ تعداد پرداختی های ماهانه بانک های فعال در سامانه از ۶۰.۰۰۰ تا ۶۵.۰۰۰ فقره به تعداد ۲۶۴.۱۶۸ فقره از ابتدای مردادماه تا تاریخ ۲۵/۶/۱۳۹۳ (و مجموعاً تعداد ۴۸۸.۶۱۶ فقره در سال جاری) رسید .
آمار پرداخت وام بانک ها:
-بانک ملی
طبق اطلاعات موجود بانک ملی تا پایان مهر ماه ۲۱۸ هزار فقره وام ازدواج پرداخت کرده است که به طور تقریبی دو برابر آمار همه بانک ها است , این بانک به طور متوسط روزانه سه هزار وام ازدواج پرداخت می کند و بنابر این ۷۰ درصد سهمیه پرداخت وام ازدواج توسط این بانک را که بانک مرکزی تعیین کرده محقق کرده است, به علاوه اعلام شده که بانک ملی تا پایان سال حدود ۳۰۰هزار فقره وام ازدواج به مبلغ کل ۱۰۰۰ میلیارد تومان را تقبل کرده است .
-بانک سامان
بانک سامان, از تاریخ ۱۹ شهریور تا ۲۸ مهر ماه۹۳، تعداد ۱۱۷۸ فقره تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به مبلغ بیش از ۳۵ میلیارد و ۳۶۰ میلیون ریال به متقاضیان پرداخت کرده است, نکته این که این بانک به تازگی به ( سوم خرداد ماه ۹۳ ) به سامانه پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج بانک مرکزی متصل شده است .
-بانک ملت
سهمیه بانک ملت برای پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج ۱۰۰ هزار فقره اعلام شده است . این بانک تاکید کرده است که برای پرداخت تسهیلات قرض الحسنه از محل منابع قرض الحسنه جذب شده بانک ملت محدودیتی از لحاظ منابع وجود ندارد.
-بانک قرض الحسنه مهر ایرانیان
سهمیه بانک قرضالحسنه مهرایرانیان از پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج تا شهریور ۹۳ تعداد ۱۵۰ هزار فقره در نظر گرفته شده بود.
-بانک صادرات ایران
سهمیه بانک صادرات ایران در تامین منابع وامقرض الحسنه ازدواج ۲۵ هزار فقره تعیین شده بود با این حال این بانک تا پایان شهریور ماه ۹۳ پرداخت ۵۰ هزار فقره را تقبل کرد البته این رقم علاوه بر سهمیه ٣٠٠ هزار نفری بانک صادرات ایران در سال ١٣٩٣ می باشد.
گفتنی است آمارهای عملکردی درخصوص وامهای قرض الحسنه طی۶ ماهه نخست امسال نشان میدهد که این بانک ١٧٠ هزار فقره تسهیلات در قالب قرض الحسنه ازدواج و تامین جهیزیه به زوج های جوان پرداخت کرده است.
-بانک رفاه کارگران
سهمیه بانک رفاه برای پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج ۲۱ هزار فقره به ارزش ۶۳۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده بود با این حال این بانک موفق شد تا پایان شهریور ماه ۹۳ بالغ بر ۵۰ هزار مورد وام ازدواج به متقاضیان پرداخت نماید .
-بانک تجارت
بانک تجارت پرداخت ۴۰ هزار فقره تسهیلات قرض الحسنه ازدواج را تا شهریور ماه ۹۳ تقبل کردبود. این بانک اعلام کرده است که صد هزار متقاضی دریافت وام ازدواج در سامانه بانک مرکزی خود دارد و طبق روال عادی تنها امکان پرداخت تسهیلات به چهار هزار متقاضی در ماه را دارا می باشد به عبارتی با فرض ثابت ماندن تقاضای وام ازدواج از این بانک, برای پاسخگویی به همه این تقاضا ها حد اقل ۲۵ ماه زمان لازم است.
(در باره اطلاعات پرداخت وام ازدواج از سوی دیگر بانک های متصل به سامانه قرض الحسنه ازدواج بانک مرکزی, اطلاعات دقیقی منتشر نشده است).
-چند نکته جالب در ارتباط با دریافت وام قرض الحسنه ازدواج
بانک ها طبق مقررات موجود به دخترانی که ۱۳ سال تمام شمسی و به پسرانی که ۱۵ سال تمام شمسی داشته باشند وام قرض الحسنه ازدواج می دهند؛ با این قید که وام را نه به آنها بلکه به قیم آنها پرداخت می کنند.
– اگر قصد ازدواج مجدد دارید فکر استفاده از تسهیلات قرض الحسنه ازدواج را نکنید , این منابع به هیچ وجه به ازدواج دوم تعلق نمی گیرد حتی اگر در ازدواج اول وام نگرفته باشید , حتی مابه التفاوت تسهیلات ازدواج به متقاضیانی که در ازدواج اول خود از تسهیلات کمتری نسبت به مبالغ فعلی استفاده کرده اند نیز به ازدواج دومی ها تعلق نمی گیرد !
– نگران نباشید, استفاده از تسهیلات ازدواج ، دارای محدودیت سن نیست , پس در هر سنی که هستید در صورت داشتن شرایط می تانید درخواست وام قرض الحسنه ازدواج بدهید .
– اگر پس از ثبت نام وام در سامانه بانک مرکزی به موقع نتوانستید به شعبه بانک مراجعه نمایید نگران نباشید مجددا می توانید ثبت نام نمایید اما باید به آخر صف بروید .
– پس از ثبت نام برای یک بانک می توانید یک بانک دیگر را برای دریافت وام انتخاب کنید و یا ثبت نام خود را باطل و برای یک بانک دیگر ثبت نام نمایید اما توجه داشته باشید که پس از تاریخ تعیین شعبه از سوی بانک اگر به مدت دو هفته به شعبه مورد نظر مراجعه نکنید ، اطلاعات شخصی شما از سامانه حذف می شود و باید دوباره به آخر صف بروید.
– پس از پذیرش تقاضای پرداخت وام ازدواج قرض الحسنه از طرف بانک, حداکثر ۲ ماه فرصت جهت تکمیل مدارک مورد نیاز را دارید, اما پس از گذشت فرصت موصوف و عدم تکمیل مدارک مربوطه، نام شما از سامانه ازدواج حذف می گردد و در صورت تمایل به دریافت وام باید دوباره به ته صف متقاضیان دریافت وام ازدواج بروید .
اگر تابعیت ایرانی دارید و در خارج از کشور زندگی می کنید نیز می توانید برای دریافت وام قرض الحسنه ازدواج ثبت نام نمایید اما اگر دارای تابعیت خارجی و مقیم ایران هستید اجازه ثبت نام برای دریافت این وام را ندارید.
یک آزمون تازه در قم
در استان قم و در قالب طرح آموزش پیش از ازواج، زندگی زوجین تا ۵ سال پس از ازدواج مورد بررسی قرار میگیرد و گذراندن دوره آموزشی برای متقاضیان دریافت وام ازدواج در این استان اجباری است؛ این طرح به صورت آزمایشی در این استان به اجرا درآمده و در صورت موفقیت در سایر استانها نیز به مورد اجرا در خواهد آمد.
زوج های قمی پس از ازدواج زمانی که به یکی از شعب بانکی استان برای دریافت وام ازدواج مراجعه میکنند باید گواهی گذراندن این دوره های آموزشی را همراه داشته باشند, پس اگر قصد ازدواج دارید معطل نکنید چون خیلی زود دیر می شود !
نکته آخر این که :
پس از ایجاد و راه اندازی سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج میزان وام پرداختی تنها ۲۰ درصد رشد کرده است در حالی که نرخ تورم ۳۴.۷ درصد رشد پیدا کرده است , به عبارت دیگر پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج نه تنها افزایش پیدا نکرده است بلکه از ارزش واقی آن نیز کاسته شده است , البته قصد نداریم در اینجا از هزینه های دلاری و درآمد های ریالی صحبت به میان آوریم.
منبع: پولی مالی