سهام شرکت‌های خودرو‌ساز و زیرمجموعه‌های وابسته در ۱۶ ماه اخیر، پس از پدیدار شدن افق گشایش سیاسی، توجه بسیاری از معامله‌گران را به خود جلب کرده‌اند.
بازار سهام در آستانه پایان دور دیگری از مذاکرات هسته‌ای در وین و نیز دریافت گزارش‌های شش ماهه شرکت‌ها در هفته آینده، روندی مثبت اما کم عمق و محتاطانه را پیگیری می‌کند. در همین راستا، شاخص بورس تهران در هفته جاری ۳/۰ درصد رشد کرد و به مرز ۷۲ هزار واحد رسید. این سطح شاخص کل به لحاظ تکنیکال برای بازار حائز اهمیت است و برخی تحلیلگران نموداری، عبور از این سطح را مقارن با کاهش عمق رکود و زمینه‌سازی برای یک دوره رونق کوتاه مدت ارزیابی می‌کنند. هر‌چند تحقق چنین سناریویی از منظر فاندامنتال منوط به دریافت اخبار خوش سیاسی از وین یا گزارش‌های عملکرد ۶ ماهه فراتر از انتظار در شرکت‌های مهم بازار سهام خواهد بود.
بهانه‌ای برای رشد گروه خودرو
سهام شرکت‌های خودرو‌ساز و زیرمجموعه‌های وابسته در ۱۶ ماه اخیر، پس از پدیدار شدن افق گشایش سیاسی، توجه بسیاری از معامله‌گران را به خود جلب کرده‌اند. به این ترتیب، با وجود وضعیت بنیادی نامناسب فعلی شرکت‌های این گروه، امید به بهبود سریع شرایط در آینده باعث شد تا در فاصله زمانی پس از انتخابات سال گذشته تا نیمه دی ماه، قیمت سهام این گروه به‌طور متوسط بیش از سه برابر شود. با این حال، پس از این رونق اعجاب‌انگیز، سهام خودرویی همزمان با کاهش خوش‌بینی‌های اولیه به فاز رکود وارد شدند تا آنجا که در اواخر شهریور ۹۳ سقوط ۳۰ درصدی را نسبت به اوج نیمه دی‌ماه سال ۹۲ نشان دادند. از آن پس، نوسان سهام خودرویی بار دیگر رو به سوی مثبت گذارده و رشد جالب توجه ۱۵ درصدی را در یک ماه اخیر تجربه کرده است. در همین راستا، قیمت سهام این گروه در هفته جاری نیز به سمت بالا حرکت کرد و افزایش ۴/۴ درصدی در مقیاس هفتگی را به ثبت رساند. انتشار آمار رشد ۷۴ درصدی تولید خودرو در ۶ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل یکی از انگیزه‌های مهم رونق اخیر در سهام گروه «خودرویی» به شمار می‌رود. در این میان، ایران خودرو با جهش تولید ۱۱۴ درصدی تولید، گوی سبقت را از رقیب دیرینه یعنی سایپا (با رشد ۳۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل) ربوده و توجیه افزایش ۲۰ درصدی قیمت سهام خود را در یک ماه گذشته فراهم کرده است. با این حال، ارزیابی‌های میدانی حکایت از آن دارد که پس از اوج‌گیری تقاضای خودرو در فصول بهار و اوایل تابستان جاری، بازار این محصول مصرفی بار دیگر به رکودی سنگین فرو رفته تا آنجا که دیگر خبری از استقبال‌های گسترده مشتریان و پر شدن سریع ظرفیت ثبت نام خودرو در نمایندگی‌ها نیست. بنابراین با وجود عبور نسبی خودروسازان از شوک اولیه تنگنای تولید پس از شدت گرفتن تحریم‌ها، اینک فعالان این صنعت با دشواری جدیدی تحت عنوان عقب‌نشینی تقاضای مصرفی مواجه شده‌اند؛ چالشی که حل آن به مراتب دشوارتر از مشکلات مرتبط با افت تولید خواهد بود.
پیشروی دولت در «عدالت»
برگزاری مجمع فوق‌العاده بانک تجارت در هفته جاری حاشیه‌ای مهم‌تر از متن جلسه (اصلاح اساسنامه) داشت. بر این اساس، از حضور نمایندگان سهام عدالت در این مجمع جلوگیری به عمل آمد تا نماینده دولت عملا حق رای مربوط به سهام عدالت را استیفا نماید. ماجرا از این قرار است که دولت فعلی معتقد است مطابق با مصوبه سال ۸۹ (که به امضای معاون وقت رئیس‌جمهور رسیده) حق اعمال رای این سهام در اختیار دولت خواهد بود؛ یعنی تا زمانی که بدهی‌های سهام عدالت به‌طور کامل تسویه نشود، تصمیم‌گیری در مجامع شرکت‌های مشمول سهام عدالت به عهده وزارتخانه تخصصی دولت است. به این ترتیب، به نظر می‌رسد پس از اقدام اخیر وزارت نفت در تغییر نمایندگان حقیقی عضو هیات مدیره پالایشگاه‌ها (که قبلا از سوی سهام عدالت معرفی شده بودند)، با برگزاری مجامع بانک‌ها، گام دیگری از سوی دولت برای استیفای حقوق مالکانه این سهام به‌طور مستقیم برداشته شده است. در همین راستا، مجمع انتخاب اعضای هیات مدیره هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس هم هفته آینده تشکیل می‌شود. در ادامه باید منتظر بود تا مشخص شود آیا رویه حاضر منجر به تغییر اعضای هیات مدیره در سایر زیرمجموعه‌های مهم سهام عدالت (به ویژه در وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت) نیز خواهد شد یا با عقب‌نشینی دولت، مدیریت سهام برخی از مهم‌ترین شرکت‌های کشور کماکان در دست شرکت‌های تعاونی و سرمایه‌گذاری سهام عدالت باقی می‌ماند.
نفت به کف می‌رسد؟
قیمت‌های جهانی نفت از ابتدای تابستان تا‌کنون بیش از ۲۵ درصد افت کرده‌اند و در روز سه‌شنبه هفته جاری نیز با سقوط بیش از ۴ درصدی، بالاترین افت روزانه در سه سال گذشته را ثبت کرده‌اند. همچنین، قیمت‌های نفت برنت به کمترین سطح در چهار سال اخیر رسیده و نفت اوپک هم با سقوطی سهمگین نسبت به اوج تابستان، محدوده ۸۰ دلار را به خود دیده و موجب نگرانی سکانداران اقتصادهای نفتی از جمله ایران شده است. در بررسی دلایل این سقوط ناگهانی عوامل مختلفی از قبیل چشم‌انداز رشد ضعیف اقتصادی جهان، تقویت دلار، انگیزه‌های سیاسی برای تحت فشار قرار دادن روسیه و… عنوان می‌شود. اما در بحث بنیادین، افزایش دو میلیون بشکه‌ای تولید نفت ایالات متحده با استفاده از تکنولوژی جدید (استخراج از سنگ‌های رسوبی موسوم به شیل) در پنج سال اخیر به‌عنوان عاملی مهم جلب توجه می‌کند که به سرعت هم در حال رشد است و بر اساس برآوردها در دو سال آینده موجب یک افزایش یک میلیون بشکه‌ای دیگر در تولید نفت این کشور خواهد شد. این تحول بنیادین موجب شده تا واردات نفت ایالات متحده از کشورهای عضو اوپک به کمتر از نصف سال ۲۰۰۸ برسد تا جایی که اکنون تنها ۱۵ درصد نفت مصرفی این کشور از اعضای اوپک تامین می‌شود. در همین حال، بی‌تفاوتی عربستان به افت قیمت جهانی و ادامه تولید نفت این کشور در سطوح حداکثری حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز به شرایط دشوار بازار طلای سیاه دامن زده است. با این حال، بر پایه گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، نرخ‌های کمتر از ۸۰ دلار، صرفه تولید بیش از یک میلیون بشکه از نفت جهانی را از بین می‌برد و همچنین ۲/۶ میلیون بشکه از پروژه‌های تولید نفت در سراسر جهان را غیر‌اقتصادی می‌کند. بر این اساس می‌توان گفت ادامه سقوط قیمت‌های جهانی نفت و تثبیت آن در سطوح زیر ۸۰ دلار به ازای هر بشکه با موانع بنیادی در کوتاه‌مدت مواجه است که می‌تواند با ایجاد سدی در برابر کاهش بیشتر قیمت‌ها از نگرانی بر تاثیر این مساله بر اقتصاد کشور و به تبع آن بورس تهران بکاهد.
منبع: دنیای اقتصاد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
