حسین خزلیخرازی*: متاسفانه بورس طی چندماه گذشته مدام منفی بوده است و از ابتدای سال زیان سرمایهگذاران بیشترین زیان بین بازارها بوده است و از آن بدتر حجم معاملاتی است که به راحتی میتوان گفت، تقریبا یک پنجم حجم معاملات سال گذشته است. اما در کل ورود سرمایهگذار خارجی به یک اقتصاد به دو روش معمول است. یک ورود سرمایهگذار مستقیم خارجی (FDI) است که بیشترین حجم سرمایهگذاری خارجی در دنیا بدین روش است. سرمایهگذار مستقیم خارجی به این معناست که یک فرد غیر ملی خارج از مرزهای آن کشور کارخانه یا شرکتی را به قصد مدیریت خریداری کند. اما روش دوم خارجی، سرمایهگذاری خارجی پورتفو (FPI) است. بدین معنی است که فرد خارجی در سبدی از سهام در آن کشور، از طریق بورسها سرمایهگذاری کند. هر چند در سالهای گذشته قانون جذب سرمایهگذار خارجی و مشوقهای خوبی برای سرمایهگذاری خارجی در بورس تهران تعریف شده است. اما حجم سرمایهگذاری خارجیها بهصورت پورتفو فوقالعاده پایین است حتی به یک درصد هم نمیرسد. مهمترین دلیل آن عدم ارتباط اقتصاد ایران با بازارهای جهانی است، دلیل دوم عدم معرفی مناسب بورس به خارجیها و سومین دلیل تحریم و عدم امکان نقل و انتقال پول است. حال در شرایط فعلی که میخواهیم سرمایهگذار خارجی در بورس سرمایهگذاری کند و بهصورت پورتفو سبدی از سهام سرمایهگذاری کند؛ یکی از روشهای آن راهاندازی صندوق ارزی است، که محمودرضا خواجه نصیری مدیر نظارت بر بورسها و بازارهای سازمان بورس عنوان کرده است. بنابراین هر صندوق سرمایهگذار ارزی این امکان را به سرمایهگذار خارجی میدهد که طبق اساسنامه و امید نامه که دارد اقدام به سرمایه گذاری کند. البته جزئیات این صندوق مهم است از قبیل اینکه نحوه صدور ابطال با چه ارزی باشد، نحوه نرخ برابری ارز با ریال چگونه تعریف شود، همچنین نحوه انتقال ارز و تبدیل آن به ریال چگونه رسمی و شفاف باشد. به هرحال ما از راهاندازی صندوق ارزی در بورس استقبال میکنیم. چرا که به بورس کمک بزرگی خواهد کرد. با توجه به اینکه قیمتها در بورس ما فوقالعاده پایین است، به نظر میرسد سرمایه گذار خارجی حتی با پذیرفتن ریسک برابری نرخ ارز با ریال هماکنون وارد بورس ایران شود، به طوری که در سالهای آینده از بازدهی مناسبی برخوردار خواهد شد. البته لزوما به این معنا نیست که سرمایهگذار خارجی ریسک سرمایه گذاری در ایران را بپذیرد؛ در واقع این صندوق بستری برای این اقدام مهم است. سرمایه گذار خارجی برای اینکه تصمیم بگیرد، وارد ایران شود باید مراحل متعددی قبل از این را طی کند. حال فرض را بر این میگذاریم که این مراحل طی شود و برای سرمایهگذاری حال به صورت مستقیم یا پورتفو وارد ایران شود؛ یکی از امکاناتی که در اختیارش قرار میگیرد، وجود صندوقهای متعددی است که با ارز بینالمللی مهمی واحدهای آن معامله خواهد شد. به طور مثال تعدادی از سرمایهگذاران و تجار روسی در بازدیدی که اخیرا از ایران داشتند، ابراز تمایل به مراودات تجاری و اقتصادی با ایران داشتند. حتی مایل بودند که در بورس تهران نیز سرمایهگذاری کنند. به هرحال لازمه این موارد این است که درهای اقتصاد ایران باز شود و از تحریم ظالمانه خارج شویم.
* کارشناس بورس
منبع: آرمان