دکتر هادی حق‌شناس*: آنچه در بازار مسکن در دو سال گذشته یا در یک مقیاس کلان‌تر در اقتصاد ملی شاهد آن بودیم، بحث شرایط رکود تورمی بود. در شرایط رکود تورمی طبیعی است که تولید کم است و درکنار آن شاهد تورم هم بودیم به‌خصوص در سال‌های ۹۱ و ۹۲ تورم بالای ۳۰ درصد بوده است. آنچه در دو سال گذشته اتفاق افتاد در سمت تقاضا ما با افزایش تقاضای مسکن مواجه بودیم هم به‌دلیل افزایش ازدواج‌ها و هم به‌دلیل اینکه بخشی از مسکن قدیمی در بافت‌های فرسوده درحال نوسازی هست ولی متناسب با آن عرضه نداشتیم یا اگر عرضه داشتیم به‌دلیل گران‌بودن مسکن عملا در بازار مسکن خرید انجام نشد. امروز در تهران میانگین خرید یک خانه متوسط حدود بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است. طبیعی است چنین پولی اگر در بازار به هر نرخی سپرده‌گذاری شود، بیش از نرخ اجاره‌بها نصیب سرمایه‌گذار می‌شود. بنابراین به نفع بسیاری از کسانی که شغل آزاد دارند این است که پولی که در اختیار دارند را در بازارهای موازی سرمایه‌گذاری کنند یا اینکه چون مسکن دلخواه را نمی‌توانند خریداری کنند به‌دنبال خرید مسکن نباشند بلکه به‌دنبال اجاره مسکن باشند. بنابراین تقاضای سمت اجاره خانه هم به‌دلیل گران‌بودن خانه‌ها هم به‌دلیل اینکه در بازارهای موازی بازدهی سرمایه‌گذاری بیشتر است، به همین دلیل تعداد کسانی که متقاضی مستاجرشدن هستند به‌جای مالک شدن، رو به افزایش است. در سال‌هایی که خرید و فروش مسکن افزایشی بود، اجاره سیر کاهشی داشت و بالعکس در سال‌هایی که اجاره‌ها رو به افزایش بود وضعیت خرید و فروش مسکن درحالت رکود به‌سر می‌برد. بنابراین آنچه امروز شاهد افزایش نرخ اجاره‌بهای منازل هستیم، عمدتا به‌خاطر عدم رونق خرید و فروش بازار مسکن در دو سال گذشته، وجود نرخ تورم بالای ۳۰ درصد در دو سال ۹۱ و ۹۲ و مهم‌تر از همه اینکه امروز به تعداد قابل‌توجهی از مردم ایران اقتصادی رفتار می‌کنند. حتی ما در بازار به‌رغم اینکه می‌بینیم بخشی از بازاریان توان خرید مسکن دارند اما به تصور اینکه با پولشان می‌توانند سرمایه‌ای برای تجارت داشته باشند، به‌دنبال اجاره مسکن هستند و نه خرید مسکن. لذا تا زمانی که بازار مسکن و اقتصاد ایران از حالت رکود به‌خصوص شرایط رکود تورمی خارج نشود، ما باید شاهد نوسانات افزایش قیمت گاهی در قیمت مسکن و گاهی در نرخ اجاره‌بهای مسکن در اقتصاد ایران باشیم.
* استاد دانشگاه
منبع: آرمان
  |
 |
 |
 |
 |
 |
