سمیه متقی*: وقتی در سال ۱۳۴۱، محمدرضا پهلوی تدارک انقلاب موسوم به شاه و ملت را میدید، مجموعه وعدههای اجتماعی- اقتصادی را بهعنوان اصلاحات مطرح کرد و به تصویب رساند که آن را عامل رضایتمندی مردم میدانست. در میان اصول ۱۹ گانهای که در سالهای پس از آن در دستور کار قرار گرفت، بیمه همه ایرانیان نیز مطرح شد. اینکه پس از پیگیری اصل هفدهم این اصلاحات، پوشش بیمههای اجتماعی برای همه ایرانیان، چقدر در آن سالها محقق شد، غرض این گزارش نیست. اشاره به این موضوع تنها به قصد نشان دادن سابقه تاریخی و ضرورتی است که در ادوار گذشته وجود داشت و دولتها را درگیر خود کرده بود. این برنامه در سالهای پیش از انقلاب تا حدودی اجرایی شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز نهضت توسعه آن وجود داشت بهگونهای که در دهههای اخیر این مهم بارها و بارها از سوی مسئولان مطرح شده است و همواره بخشی از وعدههای اقتصادی دولتها، بیمه و نحوه تامین هزینههای درمانی است.
اگر سروکارتان به بیمارستانهای دولتی افتاده باشد، حتما میدانید که با قرار گرفتن بر تخت بیمارستانهای دولتی، میتوانید از بیمه بستری یا بیمه روی تخت بهره ببرید. در چنین شرایطی بنابر بخشی که در آن قرار دارید (مراقبتهای ویژه یا سایر بخشها) درصد معینی از هزینه درمان را بیمهگر پرداخت میکند. البته این را هم باید گفت که اگر شما یا آشنایانتان حد فاصل سالهای ۸۷ تا ۸۹ سروکارتان به مراکز درمانی دولتی افتادهباشد، مطمئنا از این بیمه بهرهای نبردهاید، چون در آن سالها مسئولان وقت برای آنکه علاقه داشتند همه چیز را خود اختراع کنند واصولا اعتقادی به تجربیات و عملکرد گذشتگان نداشتند، این بیمه پس از چند دهه به بهانه شروع به کار بیمه پایه ایرانیان ملغی شد. با توجه به مشکلات فراوان پیش آمده، سرانجام در سال ۸۹ تصمیمسازان دولت دهم مجبور شدند، طرح مغضوب گذشته را مجددا اعمال کنند. از آن زمان تا به امروز بیمه روی تخت، در سطح بیمارستانهای دولتی بار دیگر به اجرا در آمد. درباره بیمارستانهای غیر دولتی هم که قطعا همه اطلاع دارند اگر پایمان به آن بیمارستانها برسد باید پیش از هر اقدامی به حسابداری مراجعه کنیم. در بسیاری مواقع بیش از میزان هزینه اقامت در یکی از هتلهای ۵ ستاره دوبی و آنتالیا نقدا پرداخت کنیم.
این توضیحات تنها مقدمهای برای آن ضرورتی است که در دولت یازدهم نیز به آن توجه ویژه شده است. چنانچه در اخبار این روزها کاهش هزینه بستری در بیمارستانهای دولتی در تحقق وعدههای حسن روحانی، رئیسجمهور کشور مطرح شده است. این برنامه در ماههای گذشته از سوی سیدحسن قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت مطرح و استارت آن از روز دوشنبه هفته جاری زدهشد. طبق وعده مسئولان از این تاریخ به بعد هر کدام از ما اگر پایمان به بیمارستانهای دولتی برسد، تنها ۱۰ درصد هزینه بستری را از جیب میپردازیم. به عبارتی با این طرح ۲۷ درصدهزینه بستری در بیمارستانهای دولتی کاهش پیدا میکند. اینکه دولتها به دنبال آن هستند که کمترین هزینه بر دوش بیماران باشد بسیار امیدوارکننده است اما با نگاه به سابقه بیمههای گذشته باردیگراین سوال به ذهنمان خطور میکند که با این همه برنامه متنوع چرا از سالها پیش تاکنون چنین رویکردی نتیجهبخش نبوده است و همواره بهعنوان وعده مطرح میشود. وقتی این سوال را از پزشکان و آنها که دستی در این کارها دارند میپرسیم، دلایل گوناگونی میآورند ازعدم پذیرش آن از سوی جامعه بهعنوان بیمه شونده تا آنچه که حسین کرمانپور از مسئولان سابق وزارت بهداشت پس از اجرایی شدن این طرح در گفتوگو با فرهیختگان با تاکید بر اینکه این برنامه برای بیمارانی است که در اثر بیماریهای غیرخاص در بیمارستان بستری میشوند، میگوید: چنین بیمهای برای ۲ دسته از بیماران تفاوتی ندارد. نخست بیماران خاص و در وهله بعد آنان که اورژانس آنها را به بیمارستان میآورد یا با کروکی پلیس به بیمارستان مراجعه میکنند، که هر دو دسته بستری رایگان میشوند. کرمانپور همچنان به شرایط هزینهها اشاره میکند و میگوید: امیدواریم توجه لازم به منابع تامین هزینهها صورت گیرد زیرا در غیر اینصورت، بیمارستانها با مشکلات عدیده روبهرو میشوند. او در ادامه میگوید: در حال حاضر بنا بر این برنامه بیمارستان موظف به تامین داروها و امکانات است، مگر آنکه امکانات تنها در اختیار بیمارستانهای خصوصی باشد یا بیمار خود خواستار تغییر در روند کار باشد. کرمانپور با اشاره به تامین هزینهها از بخش مالیات ارزش افزوده و یارانهها میگوید: «این روند برای بیماران بسیار مناسب است اما امیدواریم که هر چه سریعتر منابع در اختیار بیمارستانها قرار گیرد تا متضرر نشوند.»
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بیمهای که امروز دولتمردان از آن سخن میگویند، چیز جدیدی نبوده و عملا در بیش از چهاردهه گذشته به جز سه سال در دولت محمود احمدینژاد اجرا شدهاست. باید منتظر ماند ودید دولتمردان در اجرای ورژن جدید این طرح چه ابتکاراتی را به منصه ظهور میرسانند، تا جمله مقام معظم رهبری مبنیبر اینکه خانوادهها در هنگام بیماری عزیزان خود به جز رنج بیمارداری دغدغه دیگری نداشته باشند عملی شود.
منبع: فرهیختگان