بعد از بحث ثبت نام یارانه و افزایش قیمت بنزین این روزها کاهش نرخ سود بانکی به یکی ازبحث‌های داغ اقتصادی تبدیل شده و به‌زعم اغلب کارشناسان بانک مرکزی در این مورد هوشیارانه عمل کرده است. در گپ و گفت‌وگویی با سعید لیلاز به این مساله پرداختیم.
نرخ تعیین‌شده از سوی بانک مرکزی جهت سود سپرده چه میزان بر تورم تاثیرگذار خواهد بود؟
در تمام دنیا که دولت‌ها به‌صورت کلاسیک در اقتصاد دخالت می‌کنند و تاثیر می‌گذارند دو ابزار بیشتر برای این اثرگذاری ندارند؛ ابزار اول سیاست‌های مالی است که از طریق بودجه و تعیین مالیات انجام می‌گیرد یعنی نرخ مالیات و ابزار دوم سیاست‌های پولی است که اساسا از طریق نرخ بهره انجام می‌گیرد بنابراین نرخ بهره نه‌تنها یکی از مهم‌ترین ابزار‌های اعمال نظارت و تغییر سمت و سوی دولت‌ها در اقتصاد است بلکه یکی از دو ابزار است. نرخ تورم بسیار مساله مهمی است و نه‌تنها سرمایه‌گذاری‌ها را تعیین مسیر می‌کند بلکه همچنین رشد اقتصادی را. رشد اقتصادی نرخ بیکاری را تعیین می‌کند ونرخ بیکاری هم به نظام توزیع‌درآمدها سامان می‌دهد. پس اثرات تغییر نرخ بهره چنان گسترده و چنان پردامنه و ژرف است که حالاحالاها باید روی آن کار شود و تحقیقات زیادی صورت گیرد تا معلوم شود این دامنه‌ها کجا پایان پیدا می‌کند.
فکر می‌کنید این نرخ ۲۲ درصد نرخ مناسبی است؟
باید فاکتورهای متعددی را درنظر گرفت معمولا دولت‌ها یا بانک‌های مر کزی نرخ بهره را همانطور که در مقدمه این بحث گفته شد با توجه به آن سمت‌گیری که درمورد نرخ تورم و همین‌طور نرخ رشد اقتصادی می‌خواهند در دست گیرند، تعیین می‌کنند. اگر نرخ بهره پایین فرض شود علامتی که دولت به اقتصاد با نرخ بهره پایین می‌دهد عبارت است از اینکه مردم پول‌هایشان را به جای سپرده‌گذاری به حساب جاری در بانک‌ها تبدیل می‌کنند و سرعت گردش پول و نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند و به ازای این افزایش تورم رشد اقتصادی هم زیاد می‌شود و اقتصاد رونق می‌گیرد. بالعکس وقتی دولت‌ها تصمیم می‌گیرند که نرخ بهره را بالا بگیرند و آن‌را افزایش دهند در واقع دارند به اقتصاد این علامت را می‌دهند که مردم سپرده‌ها و پول‌هایشان را از حالت جاری به سپرده‌های مدت‌دار منتقل کنند و این باعث می‌شود سرعت گردش پول پایین بیاید و نرخ تورم کاهش پیدا کند و نرخ رشد اقتصادی هم کاهش پیدا می‌کند و بیکاری نیز افزایش پیدا می‌کند. در یک اقتصاد معمولی رابطه نرخ تورم و نرخ اشتغال رابطه معکوس است و رابطه نرخ تورم و نرخ بیکاری مستقیم است.
بانک مرکزی با چه هدفی نرخ بهره را تغییر داده است؟
یا می‌خواهند تورم را به بهانه کاهش رشد اقتصادی کنترل کنند و یا می‌خواهند رشد اقتصادی را افزایش دهند و اشتغال ایجاد کنند به بهای افزایش نرخ تورم. در حال حاضر مشکل ما این است که از این حالت نرمالی که در اقتصاد‌های جهان و در اقتصاد ایران هم همواره حاکم بوده به‌طرزی بی‌سابقه و برای نخستین‌بار شاید در تاریخ ایران این اتفاق بیفتد. ما دچار یک رکود تورمی هستیم. به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه نرخ تورم در فروردین ۱۳۹۳فقط ۱۷ درصد شده و نرخ تورم فروردین نسبت به اسفند فقط ۲|۱ درصد شده نشانگر این است ترمز نرخ تورم در کشور کشیده شده و دولت به‌درستی تصمیم گرفته تا نرخ بهره را کاهش دهد تا بتواند بعد از اینکه نرخ تورم را کنترل کرد به احیای رشد اقتصادی کمک کند. همانطور که دیده می‌شود نرخ بهره۲۲ درصد برای یکسال از نرخ تورم فروردین امسال به مراتب حدود ۵|۴بالاتر است که این یک فاصله خیلی خوب است و من فکر می‌کنم در ۸سال گذشته نخستین‌بار است که نرخ بهره از نرخ تورم جلو می‌افتد و این سمت‌گیری مثبتی است و برای نخستین‌بار به سپرده‌گذاران امتیاز ویژه‌ای داده نمی‌شود و این باعث کاهش فساد در شبکه بانکی خواهد شد و در عین حال رونق اقتصادی هم به همراه خواهد داشت.
منبع: آرمان
  |
 |
 |
 |
 |
 |
