تنها چند روز پس از انتشار اخباری مبنی بر پرداخت آنچه “عیدانه” خوانده شده به هر فرد ایرانی معادل ۷۰ هزار تومان که در مجموع محاسبات حاکی از آن است که در حدود ۵۶۰۰ میلیارد تومان نقدینگی را در سطح جامعه پخش خواهد کرد، بانک مرکز دیروز اعلام کرده است که دور جدید پیش فروش سکه را آغاز خواهد کرد. نکته جالب اما دلیلی است که بانک مرکزی برای اقدام خود در نظر دارد.
نشست‌های دولت و مجلس در نهایت به تصویب کمک نقدی به هر فرد ایرانی معادل ۷۰ هزار تومان منتج شد. رقم نهایی در حدود ۵۶۰۰ میلیارد تومان نقدینگی به معنای واقعی در جامعه. پیرامون این اقدام و تبعات منفی آن می‌توان بسیار سخن گفت، اما جالب‌تر از همه اقدام بانک مرکزی برای پیش فروش سکه است!
دیروز اعلام شد که بانک مرکزی در صدد است که دور جدید پیش فروش سکه را آغاز کند. البته در دور جدید بر خلاف دور قبل قرار است محدودیت‌هایی در عرضه ایجاد شود و محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است که دور جدید پیش‌فروش سکه با محدودیت سقف فروش خواهد بود به این صورت که افراد نتوانند هر مقدار سکه درخواست کردند خریداری کنند.
اقدام بانک مرکزی در حالی است که چندی پیش مسئولان این بانک چندین بار اخبار مبنی بر تلاش برای پیش فروش سکه از سوی بانک مرکزی را تکذیب کرده بودند و اعلام کرده بودند که قیمت سکه واقعی است و نه حبابی و بانک مرکزی تنها در زمانی اقدام به پیش فروش خواهد کرد که بهای سکه حبابی بوده باشد. پس دلیل پیش فروش سکه در حال حاضر چه می‌تواند باشد؟
نرخ ارز طی هفته های اخیر در بازار آزاد افزایش یافته است. همزمان با آن بهای اونس جهانی طلا نیز طی ماه گذشته روند افزایشی داشته که در نتیجه این دو عامل بهای سکه و طلا در داخل نیز روند منطقی افزایشی را شاهد بوده است. در نتیجه بروز هرگونه حباب در بهای طلا در بازار داخلی منتفی است و روند افزایش بهای طلا کاملاً منطقی است.
در نتیجه باید گفت اقدام بانک مرکزی باید بنا به دلیلی به جز حبابی بودن بازار باشد، چیزی که خود مسئولان نیز به آن اذعان دارند.
در نتیجه اقدام دولت و مجلس برای پرداخت عیدانه به افراد، نقدینگی در حجمی انبوه قرار است وارد بازار شود. کمک ۷۰ هزار تومانی به هر فرد ایرانی در پایان سال اساساً دردی از افراد دوا نخواهد کرد و تنها منجر به ورود پول نقد به جامعه ای می‌شود که در آن به دلیل تورم و کاهش پول ملی، تمایلی به نگاهداشت ریال دیده نمی‌شود.
در نتیجه در ماه‌های پایانی سال ورود این حجم از نقدینگی به جامعه در حالی که وضعیت عرضه به دلیل رکود تولید و محدودیت واردات وخیم است، منجر به اضافه شدن بار تورمی بیشتر در جامعه خواهد بود و جای تعجب دارد که مسئولان دولت و مجلس به این امر توجهی نکرده‌اند!
در نتیجه هیچ بعید نیست که این حجم از نقدینگی روانه بازارهایی همچون طلا و ارز شود که با توجه به حجم آن از همکنون می‌توان پیش بینی کرد چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا اقدام بانک مرکزی برای پیش فروش طلا – آن هم در جایی که طلا اکنون اولویت اول در ذخایر ارزی بانک مرکزی است – تلاشی برای مهار این نقدینگی است؟
بدون شک این یکی از دلایل اصلی می‌تواند باشد. زیرا هیچ دلیل موجه دیگری برای این اقدام در شرایط عادی بازار نمی‌توان در نظر آورد. با این تفاسیر باید گفت که دولت و مجلس نقدینگی را در سطح جامعه تزریق می‌کنند و بانک مرکزی ذخایر خود را حراج می‌کند تا بخشی از این نقدینگی را جمع کند!
البته دلایل دیگری نیز برای این اقدام بانک مرکزی ذکر شده است. برای مثال احمد وفادار رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفته است: پیش فروش سکه کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی بهای طلا در بازار را در پی خواهد داشت. استدلالی که البته کاملاً غیرمنطقی است. زیرا شرایط بازار اکنون در حالتی است که کشش تقاضا برای طلا و ارز به واسطه تبدیل ریال بالا است.
اقدام بانک مرکزی چنانچه در دور قبل نیز نشان داد تنها می‌تواند حراج ذخایر طلا برای جمع کردن نقدینگی باشد نه کاهش بها. در این شرایط پیش فروش سکه تنها رانتی را در اختیار افراد قرار می‌دهد که به واسطه آن با دریافت سکه به بهایی کمتر از بانک مرکزی، همان سکه را چندی بعد در بازار آزاد و با بهایی بالاتر به فروش برسانند و این یعنی دامن زدن به تقاضای سفته بازی در بازار سکه و طلا.
جلوگیری از این اقدام بانک مرکزی تنها راهی که در پیش روی دارد این است که بهای سکه پیش فروش را متناسب با بهای بازار آزاد یا با تفاوت بسیار کمی نسبت به آن تعیین کند. نتیجه آنکه پیش فروش تنها منجر به پاسخ بخشی از تقاضا خواهد بود، تقاضایی که این روزها بسیار و بسیار بالا و غیر قابل کنترل است.
در نهایت باید گفت، این روزها شاهد تصمیمات خارق‌العاده در فضای اقتصادی هستیم. از یک سو دولت و مجلس تصویب می‌کنند که نقدینگی با حجم ۵۶۰۰ میلیارد تومان در جامعه تزریق شود و به مدت کوتاهی بعد از آن بانک مرکزی خبر از پیش فروش سکه می‌دهد، با دلیل جمع کردن بخشی از همان نقدینگی! گویا دولت، مجلس و بانک مرکزی به شدت تحت تأثیر شرایط اقتصادی و رفتار مصرف کننده در این شرایط شده‌اند.
منبع: تابناک
انتهای پیام
  |
 |
 |
 |
 |
