دربی در بورس

به گزارش اخبارپول، موضوع واگذاری استقلال و پرسپولیس مهمترین موضوعی بود که سازمان خصوصی سازی در سال ۱۴۰۲ به آن پرداخت. آنطور که حسین امیررحیمی- سرپرست دفتر شرکت‌ها و آماده‌سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی‌سازی در ابتدای سال ۱۴۰۲گفته بود؛‌ وزارت ورزش مالک هر دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بود. در مالکیت پرسپولیس تغییری ایجاد نشده است اما براساس مصوبه هیات واگذاری حقوق مالکانه استقلال به وزارت اقتصاد رسید.

اگرچه که چند سال برای واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تلاش شده بود و در نهایت سال ۱۴۰۰ فرآیند آماده‌سازی دو باشگاه برای بورسی شدن در یک ستاد مرکزی با نمایندگانی از وزارت اقتصاد، وزارت ورزش و جوانان، دو باشگاه، سازمان بورس و با تلاش سازمان خصوصی سازی انجام و در نهایت با مشارکت مردم در افزایش سرمایه و واگذاری حدود ۱۰ درصد سهام آن‌ها، مسیر خصوصی سازی این دو شرکت آغاز و منابع آن در اختیار دو باشگاه قرار گرفت، اما بررسی وضعیت واگذاری این دو باشگاه در سال ۱۴۰۲نیز با فراز و نشیب‌هایی همراه بود؛ از برگزاری مجامع دو باشگاه با مشارکت نمایندگان وزارت ورزش و جوانان، سازمان خصوصی‌سازی و دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در اردیبهشت‌ماه گرفته تا تقارن آن با روزهای پایانی فصل باشگاهی فوتبال در ایران و درنهایت مخالفت به این برگزاری در آن زمان.

اما در همان روزهای ابتدایی تابستان ۱۴۰۲ بود که زمزمه‌هایی از بدهی‌های باشگاه پرسپولیس و ته کشیدن درآمدِ پرسپولیس از بورس بر سر زبان‌ها آمد؛ بعد از فروش ۱۰ درصد از سهام باشگاه پرسپولیس در بورس، حدود ۳۵۰ میلیارد تومان از محل فروش این سهام به حساب این باشگاه واریز شد و قرار بر این بود این مبلغ با نظارت و مجوز “کمیته مصارف”، سرمایه‌گذاری شود تا این پول را صرف امور جاری نکند اما آنطور که مطرح شد پرسپولیس عملا مانده‌ای بابت بورس در اختیار نداشت. چراکه بر اساس اطلاعاتی که به صورت جداگانه از سوی دو مقام آگاه در باشگاه پرسپولیس در اختیار ایسنا قرار گرفت، از ۳۵۰ میلیارد تومان اولیه، ۸۰ میلیارد تومان با مجوز کمیته مصارف، در همان ابتدا صرف پرداخت برخی بدهی‌های باشگاه پرسپولیس و برخی هزینه‌های جاری این باشگاه شد و در ادامه ۲۷۰ میلیارد تومان در یکی از بانک‌های کشور سپرده‌گذاری شد و باشگاه به پشتوانه این سپرده مبلغ ۱۴۳ میلیارد تومان وام گرفت. از طرف دیگر از بعد از سپرده‌گذاری تا به امروز باشگاه پرسپولیس معادل ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار یورو (بخشی از این ارز به دلار بوده است) از بانک مذکور وام ارزی گرفته تا به بازیکنان و مربیان خارجی‌اش پرداخت کند. باشگاه پرسپولیس از محل سپرده ۲۷۰ میلیارد تومانی خود ۴۰ میلیارد تومان برداشت و با این پول مطالبات بازیکنان و مربیانش را تسویه کرد.

از سوی دیگر نیز گفته شد که باشگاه پرسپولیس از وام ۱۴۳ میلیاردی خود، ۱۰۵ میلیارد تومان به بانک بدهکار است و و نتوانسته تعداد زیادی از اقساط خود را پرداخت کند و بابت وام‌های ارزی، درحال حاضر ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار یورو به بانک بدهکار است و بانک قرار است از محل سپرده باشگاه، اقساط معوق مربوط به وام ارزی و ریالی را تسویه کند.

پس از آن حسین امیررحیمی- سرپرست دفتر شرکت‌ها و آماده‌سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی‌سازی با تاکید بر اینکه در مورد بدهی‌های باشگاه پرسپولیس نگرانی وجود ندارد اعلام کرد که وامی که اخیرا این باشگاه دریافت کرده، با مجوز سازمان خصوصی‌سازی بوده است. او با تاکید بر اینکه سازمان خصوصی‌سازی روی منابع حاصل از افزایش سرمایه که در حساب باشگاه پرسپولیس است نظارت کامل دارد، گفت: حدود ۲۰۰ میلیارد تومان منابع حاصل از افزایش سرمایه در حساب باشگاه است؛ علاوه بر آن باشگاه منابعی از جمله درآمد اسپانسری و فصلی که قرار است آغاز شود را در اختیار خواهد داشت. همچنین این باشگاه مطالباتی دارد، از جمله بدهی‌های دولت بابت قهرمانی و سوپرجام و ۳۴۰۰ دلاری که باید از فیفا بگیرد. با توجه به این موضوعات پرسپولیس می‌تواند وام را بازپرداخت کند و منابع مازادی هم نزد باشگاه باقی خواهد ماند.

در مقطعی که استقلال و پرسپولیس شانس حضور در آسیا را داشتند سازمان خصوصی‌سازی برای اینکه این دو باشگاه به دلیل مالکیت دولتی و مشترک بودن با مشکل مجوز حرفه‌ای در آسیا مواجه نشوند به صورت رسمی در هیات واگذاری مالکیت استقلال را به وزارت اقتصاد و مالکیت پرسپولیس را به وزارت ورزش منتقل کرد. ولی اسناد مالکیت و سهام و دفتر سهام منتقل نشد. اما با واگذاری ۵۰ درصد سهام یکی از دو باشگاه یا هردو باشگاه مشکل مجوز حرفه‌ای حل می‌شد. از همین رو سازمان خصوصی‌سازی از عرضه ۵۳۶۲۶۵۷۶۵۰ سهم معادل ۵۱ درصد از سهام شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس و استقلال به طور عمده، نقد و شرایطی از طریق بازار پایه فرابورس ایران در ۱۲ دی ماه ۱۴۰۲ خبر داد تا از این طریق مشکل مجوز حرفه‌ای پرسپولیس و استقلال برای حضور در آسیا رفع شود.

البته این واگذاری برای دو بار لغو شد؛ دلیل آن تکمیل نشدن فرآیند درخواست و اخذ تضامین از متقاضیان بوده است. البته طی روزهای انتهایی سال گذشته شائبه‌هایی نیز درخصوص واگذاری این دو باشگاه به وزارت رفاه مطرح شد که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این خصوص ضمن شفاف‌سازی اعلام کرد «به لحاظ ایرادی که سازمان‌های نظارتی جهانی بر دولتی بودن این دو شرکت گرفته‌اند تصمیم گرفته شده که سهام این شرکتها واگذار شود. چنانچه چنین افتخاری داشته باشیم که سهامدار عمده پرسپولیس باشیم، صندوقهای ما تمام قد استقبال می‌کنند و ما بر این باوریم که این باشگاه‌ها می‌توانند نه تنها خودکفا باشند بلکه درآمدزا باشند. اگر مدیریت صحیحی بر این باشگاه‌ها حکم‌فرما شود هم هواداران و هم مدیریت مطلوب کمک می‌کنند و هم ما به عنوان سرمایه اجتماعی از محل مسئولیت‌های اجتماعی که شرکتهای وابسته به صندوقهای بازنشستگی دارند، باشگاه استقلال و پرسپولیس را کمک می‌کنیم تا از این وضعیت نجات پیدا کنند و مشمول جرایم سازمان‌های بین‌المللی نظارتی قرار نشوند.»

وزیر رفاه با بیان اینکه ما تمام قد و با افتخار پذیرای این مجموعه‌ها خواهیم بود، گفت: «به دنبال این هستیم که مجموعه شرکتی ایجاد کنیم که همه دخالت داشته باشند زیرا این تیمها پر طرفدارند. ما در وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برخی شرکتهایمان سهامدار تیمهای بزرگ هستند و هر کجا که سهامدار باشیم کمک می‌کنیم. دولت باور دارد که تیمهای فوتبال و سایر تیمها سرمایه‌های این مملکت هستند و باید به بالندگی آنها کمک کنیم.»

سرانجام واگذاری پرسپولیس و استقلال

با این حال علی بهادری جهرمی در آخرین جلسه هیئت دولت در اسفندماه ۱۴۰۲ درباره واگذاری استقلال و پرسپولیس گفت: این دو تیم سرمایه‌های ملی ما هستند و دولت رسالت خود را کمک به این سرمایه‌ها دانسته و فرایند خصوصی‌سازی در این دولت انجام شد و بخشی سهام به مردم واگذار شد و در دوسال گذشته بارها آگهی صورت گرفت بخش خصوصی واگذار کند اما قابلیت حقوقی آن محقق نشد. پیش از این مقرر شد هیئت وزیران به عنوان بخشی از دیون خود به تأمین اجتماعی یکی از این باشگاه‌ها را به تامین اجتماعی واگذار کند و دولت مجوز را صادر کرد. هیئت واگذاری به جمع بندی نرسید که این مجوز استفاده کند و در این فاصله از دو بانک غیر دولتی پیشنهادهایی رسید. پیش‌بینی ما این است که تا چند روزه آینده این کار با توافقاتی با شرکت‌ها انجام شود.

در روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ نیز فرابورس در اطلاعیه‌هایی جداگانه اعلام کرد سهام باشگاه پرسپولیس و استقلال در فروردین ماه ۱۴۰۳ عرضه می‌شود و بعد از آن گمانه‌زنی‌هایی درباره مشتریان آن که از بین بانک های کشور است، مطرح شد و حال باید دید چه سرانجامی خواهد داشت.

به گزارش ایسنا،‌ طبق آمار سازمان خصوصی میزان عرضه و فروش سهام یا دارایی به عموم متقاضیان و واگذاری سهام یا دارایی به شیوه انتقال مستقیم به ذی‌نفعان طی ۱۱ ماه سال ۱۴۰۲ حاکی از آن است که تنها ۵۱۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان واگذاری صورت گرفته است و به عبارتی در دوره فعالیت دولت سیزدهم ارزش کل واگذاری‌های صورت گرفته معادل ۳۷۳ هزار و ۵۸۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان توسط سازمان خصوصی سازی به بخش غیردولتی است.