در سه ماهه ابتدایسال ۹۲، حجم داراییهای خارجی کشور، ۱۹هزارو ۸۴۴میلیاردتومان افزایش یافته است. طبق آنچه بانکمرکزی با عنوان میزان داراییهای خارجی در سه ماهه ابتدای سالجاری اعلام کرده؛ حجم داراییهای خارجی این نهاد از ۹۸هزارو ۷۳۴میلیاردتومان در اسفند ۹۱ به ۱۱۸هزارو۵۷۸میلیاردتومان رسیده که به معنای اضافهشدن ۱۹هزارو ۸۴۴میلیاردتومان به داراییهای خارجی است.
کارشناسان اقتصادی در تعبیر این شاخص میگویند داراییهای خارجی همان دلارهایی هستند که دولت به بانکمرکزی میدهد و بانکمرکزی نیز به ازای آنها ریال چاپ میکند. حالا این ریالها با ضریب فزاینده پنجدرصد، تبدیل به صدهزارمیلیاردتومان پول پرقدرت شده است که این صدهزارمیلیاردتومان نقدینگی ایجادشده در سه ماه، تقریبا معادل یکپنجم کل نقدینگی تاریخ اقتصاد کشور است.
البته برخی از کارشناسان معتقدند این میزان دارایی خارجی ممکن است تبدیل به نقدینگی نشده و در جاهای دیگر مانند صندوق توسعه و سرمایهگذاریهای خارجی صرف شده باشد. ولی عدهای دیگر با استناد به رشد شاخص بورس از ۳۸هزارواحد در پایانسال گذشته به ۸۶هزارواحد در ماه گذشته و تهاتر بدهی ۷۴هزارمیلیاردتومانی دولت به بانکمرکزی، معتقدند این حجم از نقدینگی درسالهای گذشته ایجاد شده است و به همین دلیل نیز آثار تورمی آن درسالجاری مشاهده نشد. به عبارت سادهتر صدهزارمیلیاردتومان نقدینگی ایجادشده از داراییها، تاوان استقراضهای دولت از بانکمرکزی درسال ۹۱ و رشد نقدینگی در آن سال را داده است.
وقتی روحانی دولت را در مرداد سالجاری تحویل گرفت، رقم نقدینگی برابر با ۴۹۲هزارمیلیاردتومان گزارش شد. این رقم در عرض یک ماه، یعنی تا پایان شهریور امسال، ۱۴هزارمیلیاردتومان افزایش یافت و به رقم ۵۰۶هزارمیلیاردتومان رسید. این امر حاکی از این است که حجم نقدینگی کشور تنها در شهریور ۹۲ بیش از سهدرصد افزایش یافته است.
همچنین بانکمرکزی از رسیدن نقدینگی به ۵۰۶هزارمیلیاردتومان تا پایان شهریور خبر میدهد که نسبت به اسفند ۹۱، حدود ۱۰درصد افزایش داشته و پیشبینی کرده است تا پایانسال با ۲۳درصد افزایش، حجم نقدینگی به ۵۶۶هزارمیلیاردتومان میرسد.
ارقام نشان میدهد طی هر روزی که ازسال ۱۳۹۲ میگذرد؛ روزانه ۲۸۷میلیاردتومان به نقدینگی کشور افزوده شده است. اگر این مقیاس ریزتر و جزییتر شود؛ آنگاه مشخص خواهد شد که در هر ساعت، نزدیک به ۱۱میلیاردتومان و در هر دقیقه ۱۹۹میلیونتومان درسال ۱۳۹۲ به حجم نقدینگی اضافه شده. با این حساب در هر ثانیه، سهمیلیونو ۳۲۹هزارتومان پول در کشور تولید میشود.
روند شکلگرفته نقدینگی در هشتسال گذشته، به گونهای بوده که بیشترین میزان رشد نقدینگی در سال ۱۳۸۵ شکل گرفته است. سیاستهای انبساطی حاصل از برنامههای متعدد اقتصادی دولت نهم از جمله پروژه بزرگ «مسکن مهر» یکی از دلایل مهم شکلگیری نقدینگی و ۴۳درصد تورم فعلی است. پس از آن، سرعت رشد نقدینگی در یک سطح ۱۵ تا ۲۵درصدی ثابت مانده و در نهایت طیسال ۹۱ است که با رشد عجیب ۱۰۸هزارمیلیاردتومانی، رکوردی دیگر (پس ازسال ۸۵) خلق میکند. به نظر میرسد درسال ۹۱، ایجاد خطوط اعتباری برای تامین اعتبار پروژههایی نظیر مسکن مهر، نقدینگی بالایی ایجاد کرده باشد.
منبع: شرق