میثم شهیدی*: چند روز قبل بیمه مرکزى ایران نمره یا رتبه توانگرى مالى شرکت‌هاى بیمه را اعلام و در برخی سایت‌های خبری و رسانه‌هاى عمومى منتشر کرد که ظاهرا براى هوشیارى یا تنویر افکار عمومى بوده است و اینکه عامه مردم و جامعه از چگونگى موقعیت مالى و توان پاسخگویى شرکت‌هاى بیمه به تعهدات خود در مقابل مشتریان و بیمه‌گذاران خود آگاهى بیشترى پیدا کنند.
البته شکى نیست که این نیت خیر بوده و بیمه مرکزى در راستاى رسالت قانونى خود، به راستى قصد آگاه کردن مردم را داشته است، اما متاسفانه رتبه و ضریب اعلام شده به گونه‌اى است که هر کسی با دیدن آن حیرت می‌کند؛ چراکه با کمال شگفتى نسبت یا ضریب توانگرى مالى شرکت‌هاى تازه تاسیس، بعضا ده‌ها برابر بیشتر از شرکت‌هاى قدیمى و پرقدرت اعلام شده‌است.
به عنوان مثال ضریب بعضى از این شرکت‌هاى کوچک و تازه تاسیس ٩ هزار، ١۶٠٠ یا ١٣٠٠ و… اعلام شده، در حالی که ضریب توانگرى مالى شرکت بیمه ایران که یک شرکت دولتى با قدمت تقریبا ٨٠ ساله است ١١٩ اعلام و از این لحاظ به عنوان دوازدهمین شرکت معرفى شده است. این در حالی است که ضریب توانگرى شرکت کوچکى که متعلق به خود شرکت بیمه ایران است و صرفا مجوز فعالیت در مناطق آزاد را دارد عدد ۵٢٠ اعلام شده است!
آیا چنین رویکرد و محاسباتى باعث شگفتى مردم و دریافت کنندگان این خبر نمی‌شود، آن هم توسط بیمه مرکزى ایران که دستگاه نظارتى دولت است؟ آیا میزان دارایى‌ها و اندوخته‌هاى مالى یک شرکت بیمه ٨٠ ساله با یک شرکت بیمه یکى دو ساله یا چند ساله برابری می‌کند؟ مطلب فقط به شرکت بیمه ایران ختم نمی‌شود، بلکه ضریب توانگرى مالى اعلام شده براى شرکت‌هاى قدیمی مانند آسیا و دانا نیز ١٠۴ و ١١١ اعلام شده است، در حالی‌که براى شرکت‌ها‌یى که به اصطلاح عامیانه، مُهر صدور مجوز فعالیت آنها هنوز خشک نشده بیش از ١٠٠٠ و تعدادی از آنها هم بالاتر از ۴٠٠ یا ۵٠٠ اعلام شده است. از نظر بیمه مرکزى ایران رتبه توانگرى ١١ شرکت تازه تاسیس و کوچک بیش از شرکت بیمه ایران است و همچنین ١۶ شرکت در رتبه بالاتری از شرکت‌های بیمه آسیا و دانا قرار گرفته‌اند و نام ده شرکت نیز پیش از بیمه البرز آمده است.
باید بپذیریم که یک جاى کار اشکال دارد و باور کردنى نیست. شاید گفته شود که این محاسبات بر اساس آیین‌نامه مصوب شوراى‌عالى بیمه صورت گرفته که در این صورت چقدر خوب بود که بیمه مرکزى توضیحات کافى در خصوص جزئیات این آیین‌نامه و چگونگى محاسبه ضریب آن به مردم می‌داد تا به راستى باعث تنویر اذهان شود. شما اگر مجموع دارایى‌هاى چند شرکت یاد شده را با دارایى‌هاى شرکت‌هاى تازه تاسیس مقایسه کنید به چه نتیجه‌اى می‌رسید؟ شاید تجدید ارزیابى دارایى‌هاى ثابت قدیمى‌ترین شرکت بیمه به مقداری زمان و چند کارشناس رسمى نیاز داشته باشد، در حالی‌که شرکت‌هاى تازه تاسیس همان سرمایه و دارایى‌هاى اولیه خود را هنوز دارا هستند، اما چون در سال‌هاى اولیه فعالیت خود قرار دارند و هنوز پرتفوى قابل‌توجهى جذب نکرده‌اند، با فزونى دارایى نسبت به تعهدات مواجه گردیده‌اند که از نظر آیین‌نامه توانگرى رتبه و امتیاز بالاترى را نسبت به شرکت‌هاى قدیمى به‌دست آورده‌اند. مثلا شرکتى با سرمایه کم و حدودا زیر ١٠ میلیارد تومان یا حتی کمتر، در مناطق آزاد یا حتی با سرمایه بالاتر در سرزمین اصلى به علت کمى پرتفوى جذب شده و تعهدات اندک همان‌طور که گفته شد با فزونى دارایى نسبت به تعهدات و بدهى‌هاى احتمالى مواجه شده است به همین دلیل ضریب و رتبه توانگرى آن چند برابر بیشتر از شرکت‌هاى قدیمى اعلام شده است. در حالی‌که با توسعه فعالیت و جذب پرتفوى بیشتر به زودى و در چند سال آینده دچار فزونى تعهدات بر دارایى خواهند شد و در نتیجه رتبه بالاى امروز خود در توانگرى را از دست داده و در سطحى پایین‌تر از شرکت‌هاى قدیمى قرار می‌گیرند. در عین حال نمى‌توانند با تجدید ارزیابى مجدد دارایى‌هاى ثابت خود، امید ارزش افزوده به یمن نرخ تورم را داشته باشند. خب آیا در این صورت مردم حق ندارند از چنین جابه‌جایى و تغییرات سریعى شگفت‌زده شوند؟
هدف از عنوان کردن این مطالب به هیچ وجه این نیست که بر طبل تبلیغاتى چند شرکت قدیمى کوبیده شود، یا آنکه حضور مثبت و به حق شرکت‌هاى غیردولتى و تازه تاسیس در بازار را نادیده بگیریم، بلکه منظور این است که مردم نمی‌توانند بپذیرند که توان مالى یک شرکت تازه تاسیس بیش از شرکت‌هاى قدیمى با سابقه خدماتى بیشتر از ۴٠، ۵٠ یا حتی ٨٠ سال باشد. به نظر می‌رسد عوامل و فاکتورهاى تعیین‌کننده دیگرى نیز باید در محاسبات این آیین‌نامه مدنظر قرار مى‌گرفت که متاسفانه مغفول مانده است که به تبع باید مورد تجدید نظر قرار گیرد.
منبع: دنیای اقتصاد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
