رئیس کل بانک مرکزی در نشست پاییزه صندوق بین المللی پول از موافقت دولت با استقلال بانک مرکزی خبر داد و گفت: این امر کنترل نقدینگی و پایین آوردن نرخ تورم را برای بانک مرکزی امکان پذیر میکند.
لزوم استقلال بانک مرکزی در دولت قبل هم بارها و بارها از سوی کارشناسان و منتقدان سیاستهای پولی و مالی قرار گرفت، اما در حد شعار باقی ماند. حتی مجلس هم که در پی مستقل کردن سیاستهای پولی و مالی کشور از دولت، خروج بانک مرکزی از زیر سایه سنگین سیاست، پاسخگو کردن بانک مرکزی در نوسانات و مشکلات ارزی و کاهش بی سابقه ارزش پول ملی است، تاکنون در رسیدن به این هدف ناکام مانده است.
به گفته یکی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، دولتها برای تأمین نیازهای خود با رویکرد دستوری استقلال بانک مرکزی را خدشه دار میکنند. اسماعیل جلیلی معتقد است، استقلال نداشتن بانک مرکزی و دخالت دولت در فرایندهای گوناگون آن تاکنون مشکلات بسیاری را برای کشور از جمله کاهش ارزش پول ملی ، افزایش تورم و تنش در بازار ارز را به وجود آورده است و در سالهای گذشته تجربه نشان داده که دولتها استقلال بانک مرکزی را سلب کرده و در فرایندهای مختلف آن دخالتهای بی شماری کردهاند. وی میگوید: به طور حتم استقلال بانک مرکزی در کشور موجب حفاظت از قدرت پول ملی، مدیریت درست سیاستهای پولی کشور، تقویت نقشآفرینی کشور در حوزه بانکهای مرکزی جهان و ایجاد پشتوانهای قوی برای اقتصاد کشور میشود و امید است دولت یازدهم این خطا را انجام ندهد و استقلال این بانک را برای بهبود شرایط کشور در دستور کار خود قرار دهد. شواهد می گوید سالهای گذشته در عمل بانک مرکزی عملکردی مانند خزانه دولت داشته و در اتخاذ سیاستهای پولی، تابع شرایط حاکم بر بودجه دولت بوده تا پرداختن به اهداف اصلی بانک مرکزی که از آن جمله میتوان به حفظ ارزش پول ملی اشاره کرد. دکتر مهدی تقوی در این خصوص به خبرنگار ما میگوید: استقلال بانک مرکزی هیچ ربطی به بلبشوهای فعلی اقتصاد ملی ندارد و نباید با این بهانه ها به فراموشی سپرده شود. به گفته این اقتصاددان، استقلال بانک مرکزی در وهله اول به دولت اجازه نمیدهد این بانک را برای چاپ پولهای تورم زا تحت فشار قرار دهد و تمامی سیاستها و تصمیمات حوزه پولی کشور فقط به بانک مرکزی مربوط خواهد بود. وی ادامه میدهد: متأسفانه آنچه استقلال بانک مرکزی را در دولت فعلی سختتر میکند، متخصص نبودن رئیس کل است؛ چون ایشان در رشته مدیریت تحصیل کرده حال آن که ما برای مستقل شدن بانک مرکزی به یک اقتصاددان قدر احتیاج داریم که در این حوزه کار پژوهشی انجام داده و در عین حال شجاعت مقاومت در برابر خواسته های دولت را داشته باشد.
تقوی خاطر نشان میکند: در سالهای نه چندان دور بانک مرکزی «معدن اقتصاددانان» بود، اما متأسفانه هیچ یک از افراد در حال حاضر در این مجموعه حضور ندارند و بر این اساس شاید رسیدن به استقلال با وجود رئیس کلی که اقتصاددان نیست، کمی سخت باشد. اقتصاددان دیگری هم به خبرنگار ما میگوید: اگر در روزهای ابتدایی عمر دولت بحث استقلال بانک مرکزی با جدیت دنبال و عملی شود، بسیار مؤثر واقع خواهد شد، اما اگر زمان بگذرد شاید در این دولت هم مستقل شدن بانک مرکزی محقق نشود؛ زیرا معمولاً ساختار دولت به گونه ای است که اجازه استقلال را نمی دهد. دکتر بهنام ملکی ادامه میدهد: اگر از هم اکنون بانک مرکزی قوی، مستقل و با هیأت عامل کارآمد و معتبر ظاهر شود، امکان سوء استفاده دولت از این بانک به حداقل میرسد. به گفته این اقتصاددان، از آنجا که در سالهای گذشته دولت بر بانک مرکزی سلطه بی چون و چرا داشت و این بانک «گاو شیرده» دولت محسوب میشد، بخش زیادی از منابع ملی و حقوق مردم نادیده گرفته شد. ملکی تأکید میکند: دولت باید استقلال بانک مرکزی را به رسمیت بشناسد. بانک مرکزی هم باید در قبال سرمایههای مردم و حفظ ارزش آن پاسخگو باشد.
منبع: قدس آنلاین