طرح تشکیل صندوق پس‌انداز مسکن با اعطای تا صدمیلیون‌تومان تسهیلات در حالی به شورای پول و اعتبار رفته است که کارشناسان این طرح را ناقص و تک‌بعدی می‌دانند.
به گزارش پول پرس، دولت روحانی به‌قصد کمک برای خانه‌دارشدن اقشار ضعیف و متوسط جامعه تصمیم دارد به بانک‌های مختلف اجازه ارایه تسهیلات تا سقف صدمیلیون‌تومان را بدهد تا به این ترتیب پرداخت وام مسکن از انحصار بانک مسکن خارج شود.
درعین‌حال طرحی که با نیت خیرخواهانه برای تصویب نهایی ارسال شده با نگرانی‌هایی نیز همراه است که کارشناسان مسکن آن را به مسوولان گوشزد می‌کنند. از بارزترین نگرانی‌ها در این بخش نیز تورمی‌بودن این طرح دولت است.
تحلیلگران معتقدند با ارایه وام تا چهار یا پنج‌برابر سپرده افراد، تقاضاها افزایش یافته و موجی از افزایش قیمت مجددا شکل می‌گیرد. با این حال حسین عبده‌تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی تاکید می‌کند: «تورم طرح مزبور یک شوخی است.» او می‌گوید: مگر در هشت‌سال گذشته که وامی در کار نبود تورم در بازار مسکن متوقف شده بود که حال با ارایه تسهیلات شدت بگیرد؟
در پاسخ به این گفته عبده، کمال اطهاری پژوهشگر اقتصاد شهری و مسکن می‌گوید: «اظهارنظر قطعی درخصوص تورم‌زابودن یا نبودن این طرح، کارشناسانه نیست. از آنجا که عامل اصلی تورم ایجادشده سال‌های گذشته در بازار مسکن، بانک‌ها بوده‌اند بنابراین تکرار این تجربه دور از ذهن به‌نظر نمی‌رسد. هرچند این موضوع بسیار پیچیده‌ای است که نمی‌توان به‌راحتی درباره آن نظر داد اما تاکنون مدل تعریف‌شده‌ای که رابطه‌های گفته‌شده با طرح‌های دولت را بتواند به‌درستی حلاجی کند؛ ندیده‌ام.»
طرح تشکیل صندوق پس‌انداز مسکن، آنقدر قدرت دارد که بتواند برای خانه‌دارکردن اقشار ضعیف و متوسط جامعه مثمرثمر بیفتد؟
چندان از جزییات طرح مطلع نیستم اما در ابتدای امر بیان این طرح سوالاتی را با خود به همراه دارد که دولت باید پاسخی قانع‌کننده برای آن داشته باشد.
بانک مسکن تابه‌حال شیوه‌ای که به آن می‌گویند سهمیه‌بندی اعتبارات را عملیاتی کرده است. این بانک با مکانیزم‌های ویژه‌ای برای تخصیص خاص منابع که با نرخ سود ویژه ارایه می‌شده؛ بخشی از نیازهای بخش مسکن را برآورده کرده است. بنابراین این واژه دارای بار منفی انحصار نمی‌تواند باشد. حال دولت می‌خواهد اعتبارات بانک مسکن را به بازار بسپرد. بنابراین باید اهدافی را که بانک مسکن برای حمایت از اقشار ضعیف دنبال می‌کرده را با مکانیزم‌های جدید دنبال کند. اما آیا چنین برنامه‌هایی در طرح مزبور دیده شده است؟
به‌نظر شما اجرای این طرح حداقل در کوتاه‌مدت نمی‌تواند اثربخش باشد؟
توقع نداریم که دولت بتواند یک طرح جامع و سرعتی برای ساماندهی بازار مسکن داشته باشد. برای داشتن برنامه‌ای جامع باید بخش‌های مالی و بخش واقعی اقتصاد با هم سنجیده شود. اما معمولا افرادی که در حوزه مالی فعالیت می‌کنند بخش مالی را به بخش واقعی اقتصاد ترجیح می‌دهند. این گرفتاری است که در یک دهه اخیر رایج شده. اگر برنامه‌های مالی هماهنگ با بخش واقعی اقتصاد سنجیده نشود بیش از آنکه مفید واقع شود برای اقتصاد کشور زیانبار خواهد بود.
می‌توانید از اجرای چنین برنامه‌هایی در سال‌های قبل مثالی بیاورید؟
یکی از طرح‌های از این دست تخصیص تسهیلات به انبوه‌سازان بود که به‌جای ورود منابع به این بخش، صرف ساخت برج‌های لوکس شد. همچنین در برنامه چهارم تخصیص وام بادوام‌سازی خانه‌های روستایی هدف‌گذاری شد اما چون نهادسازی صورت نگرفت و سازوکارهای آن فراهم نشد؛ این وام به بخش‌های دیگری ورود پیدا کرد. در اصل دولت پیش از اعطای این وام باید کارگاه‌های آموزش بادوام‌سازی راه‌اندازی می‌کرد، سپس پیمانکاران جزء را وارد این بازی کرده و با تشکیل تعاونی‌های مسکن روستایی و ایجاد کارگاه‌های تولید مصالح موردنیاز روستاییان، زمینه لازم را برای اجرای این طرح فراهم می‌کرد. اما دولت بدون ایجاد این شرایط به ارایه تسهیلات اقدام کرد و روستاییان هم این مبالغ را صرف خرید تلفن همراه، ادوات کشاورزی یا هرچیز دیگر به غیراز بادوام‌ساز کردند. اکنون هم بدون نهادسازی وام‌دادن به‌منزله انحراف وام از هدف اصلی خود است.
اجرای طرح صندوق پس‌انداز چه پیش‌شرط‌هایی لازم دارد؟
نیازمند آن هستیم که نهادسازی‌های لازم انجام شود. تورم بخش واقعی اقتصاد سنجیده و ظرفیت‌های تولید و موجبات رشد آن شناسایی شود. ضمن آنکه برای به‌هدف‌رسیدن این طرح باید سازوکارهای ویژه برای اقشار ضعیف و کم‌درآمد دیده شود. باید توجه داشته باشیم که ایران یک کشور جهان‌سومی است که از نظام مخصوص کم‌درآمدها بی‌بهره است. تاکنون کسی به این موضوع توجه نکرده و در بخش مالی هم توجهی به آن نمی‌شود. در صورتی که صندوق ایجاد شود اما برنامه‌ای برای ترهین مخصوص اقشار آسیب‌پذیر نداشته باشد؛ طرحی ابتر و دم‌بریده خواهد بود. البته این هوشمندی در دولت یازدهم وجود دارد. اما آنچه تاکنون اعلام شده است بیشتر جنبه خبر دارد تا طرح و برنامه.
به عقیده برخی از فعالان بخش مسکن راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن، تورمی خواهد بود اما مشاور وزیر راه و شهرسازی نظری مخالف داشته و ایجاد تورم در این طرح را شوخی می‌داند. نظر شما چیست؟
اظهارنظر قطعی درخصوص تورم‌زابودن یا نبودن این طرح، کارشناسانه نیست. از آنجا که عامل اصلی در تورم ایجاد شده سال‌های گذشته در بازار مسکن، بانک‌ها بوده‌اند بنابراین تکرار این تجربه دورازذهن به‌نظر نمی‌رسد. هرچند این موضوع بسیار پیچیده‌ای است که نمی‌توان به‌راحتی درباره آن نظر داد اما تاکنون مدل تعریف‌شده‌ای که رابطه‌های گفته‌شده با طرح‌های دولت را بتواند به‌درستی حلاجی کند؛ ندیده‌ام.
انتهای پیام
  |
 |
 |
 |
 |
 |
