مریم عربی*: برخی بر این باورند که احساسات مردم معیار خوبی برای اندازهگیری تورم نیست. مردم نه از تورم نقطه به نقطه چیزی میدانند و نه از برنامههای بلندمدت تیم اقتصادی دولت برای بهبود اوضاع سردرمیآورند؛ آنها فقط گرانی را حس میکنند. وقتی گرانی دامنگیر کالاهای اساسی و مصرفی مردم میشود، دیگر اگر همه کارشناسان اقتصادی دنیا متفقالقول آیندهای روشن را برای اقتصاد کشور پیشبینی کنند، باز هم برای مردم کافی نیست. با این حال همیشه روال به این شکل بوده که مردم تورمی بیش از آنچه در آمارهای رسمی اعلام میشده را حس میکردند؛ اما حالا حداقل میتوان گفت که آمارها تا حدی با احساسات مردم همخوانی دارد.
مهدی تقوی، تحلیلگر اقتصادی میگوید: «هرچند وضعیت شاخصهای اقتصادی اصلا خوب نیست و نرخ بیکاری، تورم و رشد اقتصادی وضعیت بسیار نامناسبی را نشان میدهد، اما در حال حاضر روحیه اقتصاد کشور بحق، خوب است. از آنجا که سیاسیون ما احساس میکردند که این اوضاع بد اقتصادی میتواند عواقب اجتماعی داشته باشد، بنابراین دست آقای روحانی را برای انجام مذاکرات بازگذاشتند و اختیارات کافی را به او اعطا کردند. این امیدواری ایجادشده در حوزه اقتصاد، کاذب نیست و شرایط به سمت خوب شدن پیش میرود. البته باید در نظر داشت که با برطرف شدن تحریمها بلافاصله به وضعیت اول بازنخواهیم گشت و نمیتوانیم به سرعت تمامی بازارهای قبلی را پس بگیریم؛ زیرا همانطور که میدانیم، ساختن همیشه بیشتر از خراب کردن زمان میبرد. بنابراین نباید به دنبال تغییر ناگهانی اوضاع بود. شرایطی که به سمت آن پیش میرویم، به تدریج فشارهای اقتصادی را کم میکند و مردم به این مساله باور دارند؛ بنابراین بحق امیدوارند.»
با بررسی آخرین گزارش بانک مرکزی و با مقایسه قیمت کالاهای اساسی در دو ماه مهر و آبان متوجه میشویم که قیمت لبنیات بیش از ۹۴درصد، قیمت برنج ۸/۳ درصد، میوه ۱۳/۲ درصد و قند و شکر ۱/۳ درصد افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر قیمت بعضی کالاها مانند مرغ هنوز نهایی نشده و قرار است بعد از بررسی نمایندگان تولیدکنندگان در وزارت جهاد کشاورزی به ستاد تنظیم بازار ارسال شود. تولیدکنندگان این حوزه به شدت در تلاش هستند تا در بازار تولید و مصرف گوشت ثبات ایجاد کنند؛ به گونهای که نه تولیدکننده متضرر شود و نه مصرفکننده. با وجود گرانیهای اخیر، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران مرغ گوشتی اعلام کرده است که در ماههای اخیر، مرغداران همیشه تولید خود را پایینتر از هزینههایی که متحمل میشدند، میفروختند و با وجود روند صعودی قیمتها در بازار، تولیدکنندگان متضرر بودهاند. او همچنین اشاره کرده است که مرغداران در افزایش قیمت گوشت مرغ هیچ نقشی ندارند.
همچنین طبق نتایج گزارش هفتگی بانک مرکزی درباره متوسط قیمت خردهفروشی بعضی از مواد خوراکی در تهران در هفته منتهی به دوازدهم مهر ماه، لبنیات ۶/۱ درصد، برنج ۰/۴ درصد، میوههای تازه ۱۳/۲ درصد، سبزیهای تازه ۴/۶ درصد، گوشت مرغ ۸/۳ درصد و قند و شکر ۱/۳ درصد نسبت به هفته مشابه ماه قبل افزایش قیمت داشتهاند. در میان کالاهای مذکور، پنیر غیرپاستوریزه، برنج درجه یک و دو و لوبیاسفید بیشترین سهم از این افزایش قیمت را به خود اختصاص دادند.
بهروز هادیزنوز، تحلیلگر اقتصادی در گفتوگو با «بهار» وضعیت موجود را چنین توصیف میکند: «واقعیت این است که دولت تدبیر سخت در تلاش است جلوی رشد بیرویه نقدینگی را بگیرد. این دولت با وجود کسری بودجه، میکوشد از بانک مرکزی استقراض نکرده و دستوراتی را مبنی بر وام دادن به بانکهای تخصصی و تجاری صادر نکند. علاوه بر این، تا اینجای کار، دست بانک مرکزی را برای فعالیت باز گذاشته و برای استقلال این نهاد احترام قائل شده است. در زمینه سیاست خارجی نیز گامهای مثبتی از سوی دولت برداشته شده که امید را به بازار بازگردانده است. امید به حل مشکلات سیاسی ایران و بهبود روابط بینالمللی و از میان رفتن یا کاهش تحریمها، انگیزه فعالان اقتصادی را بالا برده است. این جو خوشبینانه روی انتظارات مردم تاثیر میگذارد و همه بهدنبال آن هستند که هرچه سریعتر شاهد کاهش نرخ تورم باشند. دولت سیاستهایی را در جهت کاهش سرعت گردش پول و نرخ تورم در دستور کار قرار داده است که به نتیجه رسیدن آنها به زمان نیاز دارد. این موارد بر نرخ تورم تاثیرات مثبتی خواهد گذاشت و با کاهش تورم در ماههای آتی همراه خواهد بود. دولت با کسری بودجه مواجه است، در زمینه واردات محدودیت دارد و به لحاظ ارزی در مضیقه است، بنابراین با شرایط فعلی، کاهش چشمگیر تورم در مدتی کوتاه، امکانپذیر نیست و ما فقط با کاهش شدت رشد قیمتها مواجه خواهیم بود.»
پیشبینیها حاکی از آن است که برای تماشای حاصل تلاشهای تیم اقتصادی دولت باید تا پایان سال منتظر بمانیم و نرخ تورم تا انتهای سال، تغییرات محسوسی نخواهد داشت. بیش از نیمی از مهلت تعیینشده برای برنامه صدروزه دولت سپری شده و مردم هنوز امیدوارند. کارشناسان میگویند باید به دولت فرصت بدهیم. از جو روانی حاکم بر جامعه نیز چنین برمیآید که اکثر مردم بهرغم مشکلات موجود، به گامهای ارزشمند صورتگرفته توسط دولت در همین مدت کوتاه، امیدوارند. حال باید دید اگر دولت به خاطر شرایط موجود، ناچار به افزایش قیمت بنزین، آب و برق شود، مردم باز هم به آینده امیدوار خواهند بود یا خیر.
منبع: بهار