مجلس به بانک مرکزی دستور داده است تا دیگر به مسکن مهر اعتبار ندهد. تاکنون مسکن مهر از طریق بانک مسکن ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده است. اما یک مقام آگاه در بانک مرکزی گفته است که تاکنون بانک مرکزی ریالی به مسکن مهر اختصاص نداده است و بانک مسکن از طریق منفی کردن اعتبار خود و تحت فشار دولت اقدام به پرداخت تسهیلات کرده است.
اینکه اقدام بانک مسکن از روی اجبار بوده یا به خواست خود دست به چنین کاری زده است وقتی روشن می شود که بدانیم با گسترش زمزمه تاثیر ۵۰ درصدی مسکن مهر در افزایش نرخ تورم و توقف وام مسکن مهر، مقامات بانک مسکن گفتند که تا رسیدن تسهیلات به سقف ۵۰ هزار میلیارد تومان (سقف تعهدات بانک مرکزی و دولت) به پرداخت وام ادامه خواهند داد.
علاوه براین مقامات این بانک در واکنش به تصمیم وزیر مسکن مبنی بر شکستن انحصار بانک مسکن در پرداخت تسهیلات مسکن، اقدام به پیشنهاد بسته جدید تسهیلات و افزایش سقف وام کردند تا وزیر را از شکستن انحصار منصرف کنند.
حال سوال اینجاست که بانک مسکن چه سودی از پرداخت تسهیلات مسکن می برد که علیرغم منفی شدن ۴۰ هزار میلیارد تومانی حسابش نزد بانک مرکزی همچنان بدون پشتوانه مالی در صدد حفظ انحصار در پرداخت تسهیلات مسکن از طریق پیشنهاد افزایش سقف وام مسکن است؟
با احمد میر مطهری، اقتصاددان و تحلیل گر مسائل اقتصادی در این خصوص گفتگو کرده ایم. وی با تشریح روند شکل گیری بانک های تخصصی از مشکلات به وجود آمده و تلاش این بانک ها برای بقا سخن گفته است.
احمد میر مطهری در خصوص شکل گیری بانک های تخصصی گفت: «بانک های تخصصی نظیر بانک مسکن، کشاورزی و صنعت و معدن پس از انقلاب از ادغام چند بانک مربوط به هم به وجود آمدند. بنا شد که هر کدام از این بانک ها در حوزه انحصاری خودشان به فعالیت بپردازند.»
میر مطهری افزود: «اما مشکل از آنجا شروع شد که این بانک ها در تامین منابع برای پرداخت تسهیلات بلند مدت با مشکل مواجه شدند. چرا که سرمایه گذاری در بخشهای مسکن، کشاورزی و صنعت و معدن به بیش از یک سال زمان نیاز دارد.»
این تحلیل گر اقتصادی ادامه داد: «این بانک ها دو راه مقابل خود داشتند؛ یا می بایست از بانک مرکزی وجوهی را استقراض می کردند یا از دولت منابعی را برای پرداخت تسهیلات بلند مدت دریافت می کردند. سود باز پرداخت تسهیلات از بانک مرکزی بسیار بالا است. دولت نیز توانایی کمک به این بانک ها را نداشت. بنابراین این بانک ها به دنبال فعالیت هایی نظیر بانک های تجاری رفتند.»
به گفته میر مطهری این رویکرد باعث شد که جز بانک مسکن مابقی از حوزه تخصصی خود خارج شوند و در تبدیل شدن به یک بانک تجاری نیز ناکام بمانند. حالا خبر شکستن انحصار بانک مسکن این پیغام را دارد که این بانک نیز در انجام وظیفه خود موفق نبوده است.
میر مطهری با تاکید بر این که تنها خبر افزایش وام مسکن می تواند بر افزایش قیمت مصالح ساختمانی موثر باشد گفت: «اشتیاق بانک مسکن به پرداخت تسهیلات و سودی که این بانک از قبل آن بدست می آورد موضوعی است که بانک مرکزی می بایست آنرا روشن کند.»
منبع: فرارو