رضا قربانی *: در عالم فنی و مهندسی، چیزی که اهمیت کمی دارد زبان است. البته حق هم با مهندسهاست. این که وقت و انرژی بر روی این گذاشته شود که کلمهها درست نوشته شوند در مقابل این که کارها درست انجام شود اهمیت بسیار اندکی دارد. آن چیزی که مهم است این است که کارِ درست، درست انجام شود و مردم بتوانند بهتر زندگی کنند. بنابراین چه فرقی میکند که از چه کلمههایی استفاده میکنیم. در عین باور به این که کلمهها نیستند که مفاهیم را مشخص میکنند، به نظر رسید بد نیست چند نکته را با مخاطبان گرامی راه پرداخت در میان بگذاریم. بارها پیش آمده که گفت و گوهایی با افراد فنی صنعت انجام دادیم. این گفت و گوها به دلیل فراوانی استفاده از کلمههای انگلیسی و نه چندان آشنا، در راه پرداخت منتشر نشده یا اگر متنی را منتشر کردیم تغییرات فراوانی در آن ایجاد کردیم. یکی از مواردی که به وفور استفاده میشود درباره یکی از مهمترین مفاهیم بانکداری الکترونیک است. چیزی که در زبان انگلیسی Core Banking نامیده میشود در زبان فارسی معادلهای متوعی دارد. چند نمونه را بررسی کنیم:
کر بنکینگ: برخی این کلمه را معادل Core Banking میدانند. با جست و جو در لغتنامه دهخدا معنیهای متفاوتی برای کلمه کَر / کُر یافت میشود که هیچ کدام به کار بانکداری الکترونیک نمیآید. این شیوه فینگلیش نوشتن یک کلمه انگلیسی احتمالا از فضاهای وبلاگی مانند به نوشتههای رسمیتر رسیده است. در هر صورت ترکیبی بیمعنی از نظر فارسی و ناهنجار از نظر فینگلیش نویسی است.
کور بنکینگ: ترکیب ناهنجار دیگری که ممکن است مشاهده شود کلمه کور بنکینگ است که از نظر نازیبایی مانند کَربنکینگ / کِربنکینگ / کُربنکینگ است. کور را هم اگر در لغتنامه دهخدا جست و جو کنیم به معنیهایی میرسیم که کاری از ما پیش نمیبرند.
سامانه بانکداری متمرکز: این ترکیب به نوعی ترجمه کلمه به کلمه Core Banking است. هر چند که این معادل فارسی غلط نیست اما در برابر معادل انگلیسیاش الکن است. Core در ترکیب انگلیسی مخفف ترکیب Centralised Online Real time exchange است. بنابراین ترکیب بانکداری متمرکز همه معنای مورد نظر را نمیساند.
سامانه بانکداری یکپارچه: به نظر میرسد این ترکیب معادل بهتری باشد و معنی دقیقتر و کاملتری داشته باشد. با این حال ایرادی که این ترکیب دارد، طولانی بودن آن است. به عنوان نمونه ادای این ترکیب مطمئنا سنگینتر و سختتر از ادای کوربنکینگ یا کربنکینگ است. با توجه به رویکرد نزدیک شدن نوشته به گفته، مردم هم ترجیح میدهند این ترکیب را به کار ببرند. شاید لازم باشد فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اقدامی عاجل در این زمینه انجام دهد. البته نه به شیوه کشلقمه برای پیتزا.
اگر این مشکل در زمینه معادلهای Core Banking در صنعت بانکداری الکترونیک وجود دارد در صنعت پرداخت الکترونیک هم اشکال مشابهای وجود دارد. به عنوان نمونه میتوان به پوز / پز / پایانه فروش / کارتخوان اشاره کرد. در ادامه نگاهی میاندازیم به معنای پوز و پز که اخیرا برای اشاره به دستگاههای کارتخوان استفاده میشود.
در پایان لازم است اشاره کنیم کلمهای که اشاره به دستگاههای کارتخوان میکند EFT POS است نه POS. پایانه فروش ترجمه کلمه به کلمه ترکیب Point of Sale است. به نظر میرسد کارتخوان ترکیب مناسب تری باشد و کاربرد آن نیز مشکلدار نباشد.
در هر حال لزوم توجه به ادبیات بانکداری و پرداخت الکترونیک باید مورد توجه قرار گیرد. هر چند که این موضوعی حیاتی نیست اما نباید بیتوجه از کنار آن گذشت.
منبع: راه پرداخت