توان فنی و تخصصی کشور فراتر از مدیریت تراکنش‌های چند هزار شعبه

به گزارش اخبارپول، این موضوع رویدادی مهم در نظام بانکی کشور تلقی می‌شود که طبعا با واکنش‌هایی از سوی مخالفان و موافقان این تصمیم روبه رو شد. بخشی از این اظهار نظرها حول موضوعات اقتصادی در نتیجه این ادغام و انحلال‌ها مطرح است. در این میان اما از گوشه‌وکنار مسایلی نیز پیرامون مباحث فنی و تکنیکی این ادغام شنیده می‌شود که بعضا ابهامات و پرسش‌هایی مبنی بر توانایی تجمیع زیرساخت‌های فنی را مطرح می‌کنند.

علی‌القاعده وقتی نهاد رگولاتور بانکی کشور، چنین اقدامی را در دستور کار می‌گذارد؛ از مدت‌ها قبل مطالعات متعددی از جنبه‌های اقتصادی و فنی را پشت سر گذاشته تا به چنین تصمیمی رسیده است. اما برای کمک به روشنتر شدن موضوع بیشتر در خصوص نحوه ادغام بانک‌های مذکور و توانایی فنی کشور برای اجرای این اقدام به گفت‌وگو با فرهاد فائز معاون بازاریابی و فروش شرکت خدمات انفورماتیک پرداختیم.

نکته قابل توجه آنکه فائز در این گفت‌وگو با استناد به سال‌ها توان اجرایی شرکت خدمات انفورماتیک در پیاده‌سازی ابرسامانه‌های ملی در حوزه بانکی کشور و ارایه مستمر و بدون اختلال خدمات کشوری، چنین ادغامی، حتی در مقیاس‌های به مراتب بزرگتر و کلان‌تر را از نظر فنی و امنیتی، امکان‌پذیر می‌داند.

– حتما در جریان تصمیم اخیر بانک مرکزی برای ادغام امکانات و زیرساخت‌های ۶ بانک و موسسه کشور قرار دارید، به عنوان نخستین پرسش، یکی از ابهامات به بحث CORE Banking و نحوه یکپارچه‌سازی مدیریت بانک پس از این ادغام‌ها باز می‌گردد. ابتدا در خصوص تجربیات و دستاوردهای موجود کشور در این عرصه توضیحاتی را ارائه کنید.

طی این سال‌ها اتفاقات در خور توجهی رخ داده و شبکه بانکی با وجود تمام دشواری ها توانسته است تاحدود زیادی با تکیه بر توان داخلی بر این موانع فائق شود. به عنوان مثال در شرکت خدمات انفورماتیک تمام تلاش برای بروزرسانی، بهبود و توسعه اولین سامانه متمرکز بانکی (کربنکینگ) بالای هزار شعبه در کشور با نام «بانک ایران» به انجام رسیده و تداوم این روند در سالیان گذشته منجر به تولید و ارائه نسخه جدید بانک ایران تحت عنوان «بانک۲» شده است.

درباره توانایی‌های نسخه جدید باید گفت؛ «بانک ۲» تمامی خدمات مربوط به عموم مشتریان بانک‌ها را به صورت مکانیزه و یکپارچه فراهم می آورد. این سیستم، مدیریت و عملیات راهبری ‌تمام خدمات بانکی را از طریق دسترسی به پایگاه داده‌های مشترک، به صورت متمرکز ارائه می‌کند. انعطاف پذیری، مقیاس پذیری، امنیت بالا، مشتری محوری، افزایش بهره‌وری عملیاتی و کارایی، مدیریت هزینه‌های عملیاتی و نگهداشت و توانایی بیش‌تر در تبعیت و انطباق با الزامات قانونی داخلی و حتی المقدور خارجی، از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است.

– از قابلیت‌های فنی که بگذریم، برای ملموس‌تر شدن موضوع، از زبان آماری این توانمندی داخلی چه وضعیتی دارد؟

در حال حاضر، تجربیات قبلی و دانش فنی شرکت خدمات انفورماتیک که به مدیریت چند ۱۰ میلیونی تراکنش‌های روزانه در بزرگترین بانک‌های کشور از جمله بانک ملی ایران و بانک صادرات ایران و پشتیبانی بیش از ۶۷ میلیون مشتری و ۷۵ میلیون حساب “تنها در یک بانک” منجر شده است؛ در گذر از «بانک ایران» به «بانک ۲» کمک شایانی کرده است. این آمار و تجربه شرکت در مدیریت مشتریان و تراکنشهای بانکی، بسیار فراتر از آمار و ارقام بانک‌هائی که ادغام آنها در دستور کار قرار گرفته است.

– نکته دیگر بحث نحوه مدیریت فنی ناشی از تجمیع مشتریان، بحث رضایتمندی ایشان و امکانات فنی این بانک‌هاست، در این مورد وضعیت چگونه است؟

رضایت مشتری و توجه به نیازها و خواسته‌های آنها هدف ماست. از همین رو همواره در تلاش برای نوسازی فرآیندها و ایجاد تغییر و تحول هستیم که نتیجه آن قطعا رضایت مشتری را در بر خواهد داشت. بر این اساس شرکت خدمات انفورماتیک به دنبال کسب برتری از طریق نوسازی با کمترین هزینه ممکن نسبت به رقبا است.

در حال حاضر هر یک از محصولات ارائه شده در بازار، دارای مزیت‌های رقابتی مخصوص خود است. به همین دلیل هم، مقایسه سامانه‌های موجود باید از وجوه مختلف مورد ارزیابی قرار گیرند. به عنوان مثال یکی از عمده برتری‌های یک سامانه، مقیاس پوشش شعب و مدیریت تراکنش‌های انبوه است که از این منظر «بانک ۲» محصولی منحصر به فرد در بازار به شمار می‌آید. توجه همزمان به چابکی و دسترس‌پذیری سیستم‌ها از مقوله‌های با اهمیت از دید بانکداران است که ما سعی کرده ایم به این نیاز از طریق بازنگری در معماری سیستم پاسخ دهیم. باتوجه به اینکه شرکت خدمات انفورماتیک توانسته Source همه سرویس‌هایی که به بانک‌های بزرگ و نیز متوسط یا کوچک کشور می‌دهد را در اختیار داشته باشد؛ در نتیجه از این حیث به خدمات مشاوره و پشتیبانی شرکت‌های خارجی وابستگی ندارد که این تجربه، باعث تداوم همکاری و اعتماد بانک‌های کشور شده است. ضمن آنکه در زمینه‌های مختلف، امکان ارائه راه حل جامع (Total Solution) بدون نیاز به مراجعه به تأمین‌کنندگان مختلف را برای بانک‌ها فراهم کرده‌ایم.

– جنابعالی مشخصا روی محصول «بانک ۲» شرکت خدمات انفورماتیک تاکید دارید، اصولا فایده بکارگیری این محصول و امتیازش نسبت به نمونه‌های خارجی چیست؟

بله! ما برای این تاکید، دلایل و تجربیات زیادی داریم. تأمین‌کنندگان خارجی دارای تخصص‌های ارزشمندی در تولید نرم‌افزار بانکی هستند و با ارائه خدمات حرفه‌ای و البته گران قیمت، انتخاب مناسبی برای بانک‌های تراز بین المللی هستند. این درحالی است که تعاملات مورد نظر این شرکت‌ها نیز از استانداردهای بالایی برخوردار است و با در نظر گرفتن مشکلات تحریم و تفاوت زبان، بعید به نظر می‌رسد در شرایط حال حاضر بتوان از توانمندی‌های این شرکت‌ها در داخل استفاده قابل قبولی شود.

از چالش‌های مهم و تاثیر گذار ارتباط با این شرکت‌ها، رفتارهای متفاوت و گاهی غیرقابل پیش‌بینی در زمان بحران‌های سیاسی، تحریم و مشکلات امنیتی مورد توجه نهادهای نظارتی است. نتیجه اینکه استفاده از تأمین کننده خارجی از ریسک بالایی برخوردار بوده و فاقد بخش مهمی از خدمات قابل ارائه توسط یک شرکت داخلی همچون خدمات انفورماتیک است. معتقدم محصول «بانک ۲» در مقایسه با محصولات مشابه، از هزینه بسیار کمتری برخوردار است؛ مضاف بر اینکه بومی‌سازی محصولات و استفاده از دانش داخلی، همواره در کانون توجه و از اولویت‌های اصلی شرکت بوده است.

با توجه به تجربه ۲۵ ساله شرکت خدمات انفورماتیک در عرصه بانکداری متمرکز، ارتباط نزدیک با مراکز رگولاتوری و تعدد و تنوع مشتریان، تسلط این مجموعه بر فرآیندهای کسب‌وکار بانکی کشور، قابل مقایسه با هیچ تأمین‌کننده خارجی و شاید داخلی نباشد.

همانطور که گفتم درحال حاضر «بانک ۲» توانایی مدیریت بیش از چند ده میلیون تراکنش لحظه‌ای در روز و ارائه خدمات به بیش از چند هزار شعبه را دارد. به این ترتیب، در خصوص اجرای سیاست دولت محترم در رابطه با ادغام بانک‌ها و موسسات مالی کوچکتر و ایجاد اَبَر بانک با سازمانی بزرگتر و تعداد شعب زیاد، نگرانی خاصی از منظر اجرایی وجود نخواهد داشت.

– با توجه به اهمیت و ابعاد موضوع در این مورد بیشتر توضیح می‌دهید؟

از منظر فنی‌ باید بگویم؛ این CORE با کاهش سطح پیچیدگی و پارامتریک کردن سیستم‌ها توانسته Time to Market را در بازار رقابتی صنعت بانکداری به طور محسوسی کاهش دهد و ایجاد یک مزیت رقابتی را در بانک‌های بهره‌بردار بوجود آورد. از دیگر قابلیت‌های افزوده شده در «بانک ۲» می‌توان به پیاده‌سازی سیستم مدیریت کانال و ایجاد یک ESB با معماری مبتنی بر SOA برای یکپارچه‌سازی سیستم‌ها با یکدیگر اشاره کرد. بهینه‌سازی در سیستم‌های مدیریت مالی و نوسازی سامانه‌های حسابداری و دفترکل ریالی و ارزی، حساب‌های پرداختی و مدیریت اقلام باز، بصورت تحت وب و با معماری لایه‌ای از دیگر وجوه برتری «بانک ۲» نسبت به نسخه پیشین آن یعنی “بانک ایران” است. در لایه واسط کاربری شعبه هم، سیستم تحویلداری به Web Based تغییر یافته و در هزینه‌های تجهیز بانک به این CORE صرفه جویی بسیار زیادی ایجاد کرده است.

– در حوزه‌های فنی، مساله امنیت مقوله‌ای بسیاری کلیدی است، در این مورد ما با مساله خاصی مواجه نیستیم؟

حتما همینطور است و خوشبختانه ما با اتکا به توانمندی داخلی، از نظر امنیتی در شرایط عالی قرار داریم. بنابر این در کنار موارد ذکر شده، سطح بالای امنیت در پیاده‌سازی سرویس‌های شرکت خدمات انفورماتیک هم نکته دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. این شرکت در راستای تحقق بخشی از نقشه راه امنیتی کشور، از سال ۱۳۹۱ اقدام به ایجاد، پیاده‌سازی و اجرای سیستم مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) در دامنه راهبری سرویس‌ها و شبکه‌های بین‌بانکی و بانکی کرده و خود را همسو با آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی تمام نهادهای امنیتی کشور می‌داند.

– بی‌شک زیر سوال بردن توانمندی فنی و امنیتی داخلی در حوزه بانکی کشور کم‌لطفی است. اما به عنوان پرسش پایانی برای آنکه پاسخ دقیق، فنی و قاطعی به نگرانی‌های احتمالی در این خصوص داده شود، کمی از آمار و تجربه پیاده‌سازی سامانه‌های ملی که سال‌هاست حتی در بالاترین پیک ترافیک تراکنش‌های مالی و بانکی کشور به ویژه در ایام پایانی سال در حال ارائه خدمت هستند، توضیحاتی ارائه کنید.

شرکت خدمات انفورماتیک علاوه بر تولید و راه‌اندازی CORE برای بانک های بزرگ و کوچک و داشتن تجربه یکپارچه سازی و ادغام موسسات مالی در بانک‌ها، سالهاست که سوئیچ هایی را در سطح ملی با کمترین خطایی، حتی در روزهای اوج حجم تراکنش ها مدیریت می کند.

کافی است نگاهی به حجم تراکنش روزانه سامانه شاپرک با متوسط ۱۳۵ میلیون تراکنش در روز و یا شتاب با متوسط روزانه بیش‌از ۱۰۰ تراکنش در روز بیندازیم. ما در شاپرک شاهد ثبت رکورد ۱۹۷ میلیون تراکنش در ۲۸ اسفند ۹۶ و همچنین در سامانه شتاب، تجربه مدیریت ۱۶۲ میلیون تراکنش را در پرترافیک ترین روزهای سال داشته ایم که این مهم، گواهی بر ظرفیت‌های یک شرکت توانمند داخلی و بی نظیر در سطح منطقه است. بسیار پیش آمده است، که دولت در شرایطی خاص تصمیم به اجرای پروژه های بزرگ با تکیه بر ظرفیتهای موجود در شرکت خدمات گرفته است. پروژه هایی چون واریز یارانه ها، اتصال کارت سوخت به کارتهای بانکی، سبد خانوار و … که خوشبختانه همه موارد یاد شده با موفقیت اجرایی شده است.