خاورمیانه بازهم جنگ دیگری به خود خواهد دید. این خبر در چند روز گذشته بازهم فعالان اقتصادی را نگران کرده است. در طول ۲۰ سال گذشته این منطقه حساس جهان همواره جنگی را به خود دیده و بازارهای این منطقه همواره در تکاپوی یافتن راهی برای ثبات در این میانه پرآشوب ناکام ماندهاند. پس از جنگ عراق مدتها بود که بازارهای منطقه در آرامش بودند تا اینکه بازهم بحران سوریه و احتمال آغاز حمله به این کشور توسط آمریکا و متحدانش باعث بیثباتی قیمتها در جهان شده است. این منطقه حساس که مرکز استخراج و ذخایر نفت است، با آغاز هرجنگی با توجه به احتمال کاهش عرصه نفت قیمت طلای سیاه هم در جهان افزایش مییابد. طبق این روال صعود پرسرعت و کمسابقه بهای نفت به دلیل گمانهزنیها درباره حمله آمریکا به سوریه همچنان ادامه دارد. بر این اساس بهای نفت برنت پس از افزایش سه دلار و ۶۳ سنتی، مجددا بیش از سه دلار دیگر بالا رفت و از ۱۱۴ دلار و ۳۶ سنت به قیمت کمسابقه ۱۱۷ دلار و ۱۴ سنت در هر بشکه رسید. همزمان با افزایش نگرانیها مبنی بر دخالت غرب در امور سوریه و بیثباتی بیشتر خاورمیانه که یک سوم نفت جهان را تامین میکند، نفت برنت و نفت سبک آمریکا هر دو با افزایش قیمت مواجه شدهاند. افزایش قیمت نفت به بالاترین سطح در شش ماه گذشته در شرایطی است که تحلیلگران دلایلی برای اهمیت تحولات سوریه برای بازارهای نفتی جهان ارائه دادند که در ادامه به مواردی از آنها اشاره میشود. سوریه از اواخر سال ۲۰۱۱ تاکنون نفت صادر نکرده و یک تولیدکننده بزرگ نفت یا یک مسیر ترانزیتی مهم صادرات نفت و گاز نیست اما به گفته جولیان یسوپ، تحلیلگر نفتی، نگرانیها از این بابت است که با توجه به حمایت ایران از سوریه، دخالت غرب در سوریه باعث گستردهتر شدن مناقشات منطقهای خواهد شد. پیش از تحریمها علیه سوریه این کشور روزانه ۳۷۰هزار بشکه نفت (تقریبا ۰/۴ درصد تولید جهانی) را تامین میکرد و صادرات نفت این کشور به اروپا کمتر از ۱۵۰هزار بشکه در روز بود و مهمترین شرکتهای نفتی فعال در این کشور شل و توتال بودند. تولید نفت کنونی سوریه تنها ۵۰هزار بشکه در روز برآورد میشود که تمام آن داخل کشور پالایش میشود. این کشور هماکنون با کمبود فرآوردههای نفتی مواجه و مجبور است آنها را از خارج وارد کند. فروش فرآوردههای نفتی به سوریه هنوز مجاز است اگرچه بیشتر فعالان از تجارت با سوریه خودداری میکنند و این کشور مجبور به دریافت کمک از ایران شده است. حلیما کرافت، دیگر تحلیلگر نفتی در موسسه بارکلی گفت: وضعیت امنیتی در عراق که در حال حاضر از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در اوپک است، به دلیل سوریه به شکل قابل توجهی وخیم شده است. کرافت گفت: بروز جنگ در سوریه همچنین احتمال تشدید تنشها در دیگر کشورهای تولیدکننده نفت در خاورمیانه که جمعیت قابل توجهی شیعه دارند (نظیر عربستان و کویت) را به همراه خواهد داشت. پیچیدهشدن بنبست در سوریه باعث کشیده شدن پای دیگر بازیگران بزرگ در این درگیری نظیر حمایت روسیه از بشار اسد خواهد شد. آمریتا سن دیگر تحلیلگر نفتی گفت: سوریه در خط مقدم یک جنگ نیابتی بین قدرتهای منطقهای قرار دارد و حمایت از یک گروه یا گروه دیگری در این کشور تا حد زیادی در حال کشیده شدن به اختلاف نظر بین ایران، عربستان، روسیه و کویت است. جاکوب افزود: سوریه میتواند خطری برای صادرات نفت از عراق و جمهوری آذربایجان باشد. او گفت: خلیج اسکندرون در ترکیه که در چند مایلی مرز سوریه قرار دارد یک مسیر صادراتی مهم نفت از عراق و جمهوری آذربایجان است. او برآورد کرد که نفت صادراتی از این خلیج روزانه یکمیلیون و ۲۰۰هزار بشکه (یکدرصد کل تولید جهانی) است. همچنین قیمت نفت ایران که در ماههای اخیر آهستهآهسته رو به کاهش بود. در چند روز اخیر افزایش یافته است. اوپک اعلام کرد بهای نفت سنگین ایران در ماه ژوییه نسبت به ماه ژوئن بیش از سه دلار در هر بشکه افزایش یافته است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در تازهترین گزارش خود درباره بازار جهانی نفت اعلام کرد: متوسط قیمت نفت سنگین ایران با سه دلار و چهار سنت افزایش از ۱۰۰ دلار و ۶۱ سنت در هر بشکه در ماه ژوئن به ۱۰۳ دلار و ۶۵ سنت در ماه ژوییه رسیده است. براساس این گزارش، متوسط بهای نفت ایران از ۱۰۹ دلار و ۵۶ سنت در سال ۲۰۱۲ به ۱۰۴ دلار و ۱۶ سنت در هر بشکه در شش ماه نخست ۲۰۱۳ کاهش یافته است. باید دید در روزهای آینده و با احتمال آغاز حمله غرب به سوریه بازار نفت جهان آرامش را به خود خواهد دید یا همچنان شاهد افزایش قیمتها خواهیم بود.
منبع: بهار