پس از گذشت ماه‌ها از بسته‌بودن نمادهای پالایشگاهی در بورس تهران، به نظر می‌رسد که زمینه بازگشایی این نمادها فراهم شده است.
داستان از جایی شروع شد که طبق مصوبه دولت، موسوم به کیفی‌سازی صنایع پالایشگاهی، مقرر شده بود که پالایشگاه‌های کشور، که نفت‌خام را با تخفیف ۵درصدی از قیمت FOB دریافت می‌کنند، فرآورده‌های خود را تا ابتدای۹۲ به سطح مشخصی از استاندارد برسانند. در غیر این‌صورت به‌ازای هر میزان که فرآورده‌های پالایشگاهی از سطح استاندارد مورد نظر پایین‌تر باشند، دولت یا خریداران دیگر این فرآورده‌ها را با تخفیف از قیمت‌های FOB دریافت کنند. باتوجه به اینکه تا پایان سال۹۲ پالایشگاه‌ها موفق به رساندن محصولات خود به استانداردهای مورد نظر نشدند، سازمان بورس به بهانه عدم انتشار اطلاعات و صورت‌های مالی توسط پالایشگاه‌ها، نماد این شرکت‌ها را یکی پس از دیگری مسدود کرد. در برخی از این نمادها، یک سال است که شاهد بسته‌بودن نماد و قفل‌شدن سرمایه‌های سهامداران هستیم. این موضوع برای یک سال محل جدل سیاست‌گذاران و سهامداران این صنعت قرار گرفت. از طرفی طبق مصوبه دولت فرآورده‌ها باید به سطح مشخصی از استاندارد می‌رسید، اما به‌دلیل عدم این اتفاق، پالایشگاهی‌ها از سود قابل‌توجهی بی‌بهره می‌شدند. از طرف دیگر، سهامداران این صنعت به نحوه تصویب این مصوبه و زمان تصویب آن اعتراض داشتند. چرا‌که در زمان خصوصی‌سازی و عرضه سهام این شرکت‌ها به سهامداران بورسی، خبری از کیفی‌سازی نبود و سهامداران از امکان تصویب چنین مصوبه‌یی بی‌خبر بودند. سازمان بورس نیز با داعیه صیانت از حقوق سهامداران تلاش داشت طرح کیفی‌سازی را به تعویق اندازد یا به‌نحوی آن را کان‌لم‌یکن کند. البته هرچند که سازمان ادعا می‌کرد که هدف آن حمایت از سهامداران است اما به نظر می‌رسید که سازمان بیشتر دغدغه شاخص کل بورس را دارد که تبدیل به یک متغیر سیاسی شده بود. دولت از طرف دیگر چندان میلی به برگشتن از تصمیم خود نشان نمی‌داد.
تا اینکه روز گذشته سنا خبری را مبنی بر تمدید دوره اجرای طرح کیفی‌سازی به‌مدت پنج‌سال منتشر کرد. این خبر مهم‌ترین خبری بود که دهان‌به‌دهان میان فعالان بازار سرمایه چرخید. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه در جلسه روز گذشته هیات دولت، مصوبه کمیته ثبات بازار سرمایه درخصوص پالایشگاه‌ها به تصویب رسید، گفت: براساس این مصوبه، برای شرکت‌های پالایشی جهت ارتقای کیفیت فرآورده‌های اصلی و سوخت هوایی آنها یک دوره پنج‌ساله تعیین شده است.
به گزارش سنا محمد فطانت افزود: براساس این مصوبه، درصورتی‌که شرکت‌های پالایشی مطابق برنامه زمان‌بندی مورد تایید و نظارت وزارت نفت، حداکثر در یک دوره پنج‌ساله (تا پایان۱۳۹۸) شاخصه‌های اصلی کیفیت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را براساس استانداردهای وزارت نفت، ارتقا و هرساله با تصویب مجمع عمومی خود، حداقل به‌میزان ۳۰درصد از سود سالانه را به حساب اندوخته سرمایه‌یی جهت اجرای پروژه کیفی‌سازی منظور کنند، وزارت نفت مکلف است مبنای محاسبه قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را مطابق سال۱۳۹۳ بدون اعمال کیفی‌سازی تعیین کند.
سخنگوی سازمان بورس افزود: پیشنهاد مذکور که در کمیته ثبات بازار سرمایه جمع‌بندی شده بود، روز گذشته و قبل از جلسه هیات دولت، در نشست مشترک معاون اول رییس‌جمهور با وزیر اقتصاد، وزیر نفت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و رییس سازمان بورس، تایید و برای تصویب نهایی به هیات دولت ارسال شد که خوشبختانه در جلسه عصر روز گذشته هیات دولت به تصویب رسید.
فطانت از اهتمام دولت، به‌ویژه معاون‌اول رییس‌جمهور و وزرای اقتصاد و نفت برای رسیدگی به مشکلات صنایع و بهبود وضعیت بازار سرمایه قدردانی کرد.
لازم به ذکر است رییس سازمان بورس هفته گذشته، در دیدار جمعی از فعالان بازار سرمایه، پیگیری مشکلات و ابهامات پیرامون صنایع کلیدی بورس را از‌جمله اولویت‌های کاری خود در کوتاه‌مدت اعلام و با اشاره به تشکیل کمیته ثبات بازار سرمایه، تاکید کرده بود موضوعات و دغدغه‌های موجود پیرامون این صنایع در کمیته مذکور تشکیل شده است، رسیدگی و راهکارهایی اجرایی در این خصوص تدوین خواهد شد.
دکتر فطانت هچنین در این نشست، تاکید کرده بود برخی مصوبات کمیته ثبات، برای اجرایی شدن مستلزم تصویب در هیات دولت است که پس از تصویب نهایی، به اطلاع سهامداران و فعالان بازار خواهد رسید.
این اقدام را می‌توان نخستین دستاورد رییس جدید سازمان بورس تلقی کرد. با وضعیت فعلی که برای بازار سرمایه کشور رخ داده است، بعید به نظر نمی‌رسید که اجرا‌کردن طرح کیفی‌سازی نتایج زیانباری را برای بورس تهران داشته باشد. گرچه مدیریت سابق سازمان نیز تمام تلاش خود را برای رفع این معضل کرد، اما به‌هر‌حال این اتفاق را می‌توان نتیجه رایزنی ریاست جدید سازمان با دولت بر سر این مصوبه دانست.
حال سوال اینجاست که پس از بازگشایی نمادهای پالایشگاهی چه سرنوشتی در انتظار بازار سرمایه کشور است. باتوجه به اینکه سرمایه‌ها در این سهم‌ها حدود یک‌سال است که بلوکه باقی مانده است، احتمالا فشار فروش در روزهای ابتدایی بالا خواهد بود. از طرف دیگر، مصوبه جدید، پالایشگاه‌ها را موظف می‌کند که ۳۰درصد از سود سالانه خود را صرف بهبود کیفیت فرآورده‌ها کنند، لذا باید فرض کرد که ۳۰درصد از سود این شرکت‌ها وجود ندارد. همچنین نکته دیگری که برای این صنعت یک تهدید بزرگ محسوب می‌شود، افت شدید قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی در سال جاری است. این موضوع نیز احتمالا دلیلی بر افت قیمت این سهم‌ها خواهد بود.
اما به همه این عوامل این را نیز اضافه کنید که در طول مدتی که این نمادها بسته بودند، شاخص کل بورس چیزی درحدود ۱۲درصد با افت مواجه بوده است و قیمت سهام پالایشگاهی‌ها به‌دلیل بسته‌بودن نماد از این افت مصون مانده است. لذا در بهترین حالت نیز باتوجه به P به E فعلی بازار قیمت این سهم‌ها با کاهش مواجه خواهد شد.
نتیجتا به نظر می‌رسد که با بازگشایی این نمادها یک شوک جدی دیگر به شاخص کل وارد شود. اما در‌هر‌حال این افت کمتر از افتی است که با اجرایی‌شدن طرح کیفی‌سازی ایجاد می‌شد. به نظر می‌رسد با احتساب نزول بعدی شاخص، بورس به تعادل رسیده و کف حقیقی آن مشخص شود.
منبع: تعادل
  |
 |
 |
 |
 |
