نرخ ارز تابعی از ظرفیت تولید

ابراهیم جمیلی*: پیرامون افزایش قیمت ارز اگر اشتباه چند ساله تکرار شود و قیمت ارز مصنوعی نگه داشته شود تا تغییری پیدا نکند، روزی به یکباره جهش پیدا می‌کند و این افزایش قیمت نسبت به دوره‌های قبل بیشتر خواهد بود. در کشور ما فرهنگ غلطی وجود دارد که فکر می‌کنند بعد از عید همه چیز باید گران شود در حالی که در تمام دنیا این شرایط وجود ندارد. در ایران شاهد این هستیم که شب عید قیمت همه کالاها بالا می‌رود و دولت خود را موظف به این می‌کند که بازار را کنترل کند. پس ‌باید ساختار اقتصادی اصلاح شود و در کنار آن اصلاح فرهنگ عمومی انجام گیرد. این‌که قیمت ارز رو به افزایش است، اگر ارز را هم تابعی از سایر مولفه‌های اقتصادی بدانیم، به طور مثال زمانی که قیمت بنزین گران می‌شود یا وقتی قیمت برق و آب یا کرایه حمل و نقل عمومی یا مالیات اضافه می‌شود، بالطبع ارز هم تابعی از آن خواهد بود. نرخ ارز زمانی پایین می‌آید که با افزایش تولید توام باشد و با ظرفیت کامل، تولید فراوان انجام شود و در نهایت قیمت تمام‌شده پایین بیاید. زمانی که بانک‌ها برای سپرده‌های روزشمار در حال پرداخت بهره ۲۲ درصدی هستند، چطور می‌خواهیم محاسبه کنیم که قیمت ارز بالا نرود؟ این در حالی است که سپرده‌های روزشماری وجود دارد که معاف از مالیات هستند و هیچ حساب و کتاب مشخصی برای بررسی آنها وجود نداشته و دردسر و دلهره‌ای ندارند. ما باید به جای این که نگران قیمت ارز باشیم بیش از همه نگران تولید باشیم و ‌باید گام به گام تولید را تقویت کنیم. رویکرد علمی در تمام کشورها بدین صورت است که وقتی تولید به خطر می‌افتد، ارزش پولشان کاهش پیدا می‌کند، ولی زمانی که تولیدشان تقویت می‌شود کاهش قیمت ارز متوقف شده و پول ملی تقویت می‌شود. پس به جای این که پیش بینی کنیم در صورت افزایش قیمت ارز چه‌اتفاقی خواهد افتاد، اول باید دید هدفمند کردن یارانه‌ها به چه ترتیبی می‌خواهد اجرا شود. آیا در این اجرا ما باز شاهد خواهیم بود که حرف چیزی و عمل چیز دیگری است؟ قانون چیزی و اجرا چیزی دیگر؟ الان زمانی است که باید عزم ملی در عرصه تولید شکل گیرد. اگر توانستیم این کار را انجام دهیم به طور قطع و یقین قیمت ارز پایین خواهد آمد چرا که قیمت تمام شده کالا پایین می‌آید. در زمانی که قیمت تمام شده کالا بالاست، واحدهای تولیدی با زیان مواجه می‌شوند و این مهم در نهایت تاثیر گذار بر بازار سرمایه و اشتغال خواهد بود. پرسش اصلی اینجاست که با افزایش قیمت آب، برق، گاز و… چطور می‌شود قیمت کالای تولیدی بالا نرود؟ باید کارخانجات با تمام ظرفیت تولید کنند و اگر این مهم اتفاق افتد، قیمت ارز و در پی آن قیمت کالاها پایین خواهد آمد و کیفیت افزایش پیدا می‌کند اما اگر شاهد این باشیم که کارخانه‌ها نتوانند با تمام ظرفیت تولید کنند، مطمئن باشید قیمت ارز بالا می‌رود چرا که کالا در بازار کم می‌شود و به اجبار برای تنظیم بازار کالا وارد می‌شود و در پی آن نیاز به ارز بیشتر شده و جهش نرخ ارز بیشتر خواهد بود.
* عضو اتاق بازرگانی ایران
منبع: آرمان