حسین راغفر*
گرانیهای اخیر به طور ناخودآگاه رفتارهای مصرفی مردم را تغییر داده است. گرچه خود مصرفکننده در بسیاری از موارد متوجه این تغییر رفتار نیست و تنها عطش خرید دارد. این نوع رفتارها در خانوادههای پنج نفره به بالا، که هم در شهرهای بزرگ و هم در روستاها وجود دارد به مراتب بیشتر است. این تصور برای مردم به وجود آمده که اگر نخرند فردا یا چند روز دیگر، یا کالای مورد نظر در بازار یافت نمیشود یا باید به ناچار آن را با قیمتی چند برابر روزهای گذشته خریداری کنند. اما اینگونه رفتار تنها در روزهای گرانی نیست، چرا که شاهد هستیم برای مثال وقتی قیمت طلا پایین میآید عدهای بر این باور هستند که تا میتوان باید طلا خرید و پسانداز کرد. چرا که بر اساس تجربه سالهای گذشته و یا به دلیل بیاعتمادی به سیاستهای اقتصادی دولت معتقدند در پس هر ارزانی گرانی بی سابقهای وجود دارد. مجموع این رخدادها و رفتارها سبب خواهد شد چرخه اقتصاد از حالت عادی خارج شده و به یک اقتصاد هیجانی و بحرانزده تبدیل شود. مردم باید به این نکته توجه داشته باشند در بازار همیشه عدهای سودجو هستند که از هیجان و افزایش تقاضا برای برخی کالا ها از سوی مردم استفاده کرده و قیمتها رابه نفع خود افزایش میدهند. نکته مهم آن است که نه نخریدن و تحریم خرید کالاها دردی ازگرانیهای اقتصاد دوا خواهد کرد و نه هیجان برای خرید بیش از نیاز کالاها موجب بی نیازی مصرفکننده میشود. در حالت اول تولید کننده دچار ضرر، زیان و ورشکستگی شده و در حالت دوم جیب عده ای سودجو پر پول میشود. مصرفکننده ایرانی باید یا بگیرد تنها به اندازه نیاز و مصرف خرید کند، گرچه به نظر میرسد سال ها برای فرهنگ سازی اصلاح اخلاق مصرفی ایرانیها زمان نیاز باشد اما واقعیت آن است که ریشه بسیاری از نابسامانیهای قیمتی در بازار اخلاق مصرف گرایانه بسیاری از خانوار هاست که در بسیاری از موارد خود عامل بروز تورم است.
*اقتصاددان
انتهای پیام