بازار ١٠ روزه محرم هیچ بویی از رکود نبرده است. این شاید تنها ١٠ روزی باشد که ساز مخالف با اقتصاد را می‌زند.
رکود و انبار شدن محصولات اگرچه نقل هر محفلی است و نخستین دغدغه این روزهای فعالان اقتصادی و مسوولان به شمار می‌رود، اما بازار ١٠ روزه محرم هیچ بویی از رکود نبرده است. این شاید تنها ١٠ روزی باشد که ساز مخالف با اقتصاد را می‌زند. وقتی پای اعتقاد به میان می‌آید مردم دیگر نه به رکود توجهی دارند و نه تورم. چرخی در بازار این رونق را به خوبی نشان می‌دهد.
دست‌اندرکاران امر نیز تمهیدات لازم در این حوزه را اندیشیده‌اند. از تمهیدات لازم برای تامین گوشت و مرغ و مواد غذایی مورد نیاز که یکباره جهش چند برابری پیدا می‌کند تا نظارت‌های بهداشتی و قیمتی بر عرضه تولیداتی که این روزها متقاضی فراوان دارد. با این حال مواد غذایی تنها بازار پر گردش این ایام نیست. مشتقات این بازار فراوان‌تر از اینهاست. از کار و کاسبی پر رونق مداحان گرفته تا بازار داغ فروش پر شترمرغ و علم و کتل ساخته و پرداخته بازار اصفهانی‌ها.
صدای طبل چینی می‌آید
گردش مالی این روزها که به گفته مسوولان اصناف کشور به چند ده میلیارد تومان می‌رسد؛ فقط تولیدکنندگان داخلی را به خود مشغول نکرده است. چینی‌ها چند سالی است سهم بالایی از این بازار را از آن خود کرده‌اند. هرچند گفته می‌شود چین در تولید لباس‌های مخصوص محرم که دو سه سالی است مد شده، دست دارد اما حضور این کشور را در کنار تایوان بیشتر در بخش لوازم صوتی و تصویری و به طور مشخص آمپلی‌فایر و میکروفن از مدت‌ها پیش نقل محافل بود. علی شربیانی، عضو هیات رییسه اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه‌های صوتی و تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی در گفت‌وگو با «اعتماد» توضیح داد که لوازمی که به صورت مستقیم از چین برای فروش این ایام عرضه می‌شود همین دو قلم است. او در مورد شایعه طبل‌های چینی گفت: طبل‌ها دست‌ساز ایران است. ممکن است پوست‌های روی طبل را از سایر کشورها مثل مالزی، اندونزی و چین وارد کنیم اما این به مفهوم واردات طبل چینی نیست. به گفته شربیانی طبل‌ها اگر هم وارداتی باشند محصول کشورهای ژاپن و کره جنوبی و اغلب مارک یاماها را روی خود دارند. او در پاسخ به این سوال که آیا طبل‌ها تقلبی نیستند، گفت: اگر تقلبی باشد هم به چین ربط ندارد. برخی از این طبل‌ها در داخل کشور تولید می‌شوند اما آرم یاماها یا سایر آرم‌ها را بر خود دارند.
بهارستان و چهارراه سیروس بورس طبل
خیابان بهارستان فقط بورس کفش نیست. این ایام که سری به این خیابان می‌زنی، انواع و اندازه‌های مختلف طبل‌هایی را می‌بینید که در همین منطقه و در انبارهای مغازه‌ها ساخته می‌شود. شربیانی هم بر ساخت طبل‌ها در بهارستان تاکید کرد و افزود: سالیان سال است که ساخت این نوع ادوات در بهارستان و چهارراه سیروس توسط خود ایرانی‌ها انجام می‌شود. پوست‌های طبل اغلب مصنوعی است و از نوعی پلاستیک تهیه می‌شود. او اضافه می‌کند: آمپلی فایر و میکروفن هم بیشتر وارداتی است ولی از ژاپن و کره بیشتر وارد می‌شود.
فروش ویژه ادوات محرم در نمایشگاه عطر سیب
چند سالی هست شهرداری بازارچه‌هایی را تدارک دیده که ادوات صوتی مورد نیاز ماه محرم را عرضه می‌کند. در این نمایشگاه کوپن‌هایی برای تکایا، مساجد، حسینه‌ها و بقعه‌های متبرکه تخصیص داده می‌شود که این ادوات را با تخفیف‌های ویژه می‌توانند خریداری کنند. در کنار نمایشگاهی که به عطر سیب معروف است و مختص لوازم صوتی و ادوات نواختن در این ایام است؛ مواد غذایی مورد نیاز تکایا نیز با تخفیف عرضه می‌شود. به ویژه برنج و روغن و حبوبات که در کنار این بازارچه در چند بوستان تهران عرضه می‌شود. شربیانی گفت: شهرداری با در اختیار قرار دادن کوپن‌هایی این ادوات را با تخفیف به عزاداران سید‌الشهدا می‌فروشد. از قبل نیز شهرداری چنین فروش‌هایی داشت و اکنون به صورت منسجم‌تر در مکانی خاص این نمایشگاه‌ها را برگزار می‌کند. برای خرید آمپلی فایر و میکروفن هم به جز نمایشگاه اشاره شده اغلب به خیابان جمهوری مراجعه می‌شود که از گذشته به عنوان بورس این لوازم شناخته می‌شد. قیمت آمپلی‌فایر از حداقل ۴٠٠ هزار تومان شروع و تا پنج میلیون تومان هم می‌رسد. آمپلی‌های پنج میلیونی البته هم میکسر دارد و هم آمپلی و مسلما کارآیی بیشتری دارد. قیمت میکروفن نیز بین ١٠٠ تا ٧٠٠ هزار تومان متغیر است. طبل نیز از ٢٠٠ هزار تومان شروع شده و تا یک میلیون تومان فروخته می‌شود. سنج نیز به عنوان یکی از لوازم مورد نیاز این ایام قیمتی دست‌کم ١٠٠ هزار تومانی را دارد. البته برخی هیات‌ها هر سال برای نیاز این ١٠ روز این ادوات را اجاره می‌کنند.
تی‌شرت و شال ویژه محرم
چند سالی است بازار پوشاک با ابداعاتی برای ماه محرم، پوشاک ویژه عرضه می‌کند. تی‌شرت‌هایی با تمثال‌ها و شال و روسری‌هایی با نوشته‌های مرتبط با این ماه. رنگ‌های غالب برای این لباس‌ها نیز مشکی و سبز است. اگرچه برخی می‌گویند این لباس‌ها هم از چین می‌آید اما یوسفی‌فر، نایب‌رییس اتحادیه پوشاک این موضوع را صادق ندانسته و با اشاره به رکودی که بر بازار پوشاک داخل حاکم است؛ واردات پوشاک را مقرون به صرفه نمی‌داند.
ابداعات تی‌شرت‌هایی با آرم محرم با تبلیغات خاص برای ترغیب مشتریان این روزها حال و هوای مغازه‌ها را نیز تغییر داده است. می‌گویند پیراهن‌های متحدالشکل، یک نماد عزاداری برای ماه سیدالشهداست. قیمت تی‌شرت‌های مشکی در مغازه‌های پوشاک از ٣٠ تا ٧٠ هزار تومان است. البته اگر این تی‌شرت‌ها به تعداد بالا و به صورت عمده خریداری شود قیمت آن حدود کمتر می‌شود. در راسته دستفروشان که بساط‌شان در هر خیابان اصلی و پررفت و آمدی برپاست هم این قیمت‌ها را زیر ٢٠ و حتی ١٠ هزار تومان می‌توان پیدا کرد. شال‌های سبز و مشکی هم، یک نوع بازار مقطعی می‌سازد. انواع شال‌ها با این دو رنگ بدون طرح و یا با آرم‌ها و نوشته‌های مخصوص این ماه نیز پیراهن‌ها را تزیین می‌کند. شال‌های مشکی و سبز هم قیمتی از ١٠ تا ٣٠ هزار تومان دارد. همچنین قیمت‌های شال‌های مشکی و سبز هم در بساط دستفروشان چیزی حدود ۵ تا ١٠ هزار تومان است.
افزایش نظارت‌های بهداشتی
شاید به این وجه بازار محرم هیچ‌وقت دقت نکرده باشید اما در این ایام کاسبی ذبح‌کنندگان هم رونق می‌گیرد. قربانی کردن گوسفند و گاو مقابل دسته‌های سینه‌زنی رسم تعطیل‌برداری نیست و به خصوص در دو روز عاشورا و تاسوعا تعداد قربانی کردن‌ها به صورت تصاعدی بالا می‌رود. به همین منظور هم سازمان دامپزشکی از هم‌اکنون برای این روزها اکیپ‌های سیار ناظر دامپزشک تدارک دیده است. عباس عباسی، مدیرکل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: همانند سنوات گذشته اکیپ‌های سیار ناظران بهداشتی و ناظران شرعی تدارک دیده شده است که در دو روز عاشوار و تاسوعا به صورت ٢۴ ساعته و در دو شیفت کاری مشغول کار خواهند بود. به جز مراجعه به اکیپ‌های سیار، سامانه ١۵١٢ نیز برای تامین درخواست‌های متقاضیان فعال است و هموطنان از طریق این سامانه می‌توانند برای قربانی کردن نذورات‌شان اقدام کنند.
قیمت‌های سرپایی شتر و دستمزد ذبح‌کنندگان
تقاضا برای قربانی کردن گوسفند، گاو و شتر بیش از هر ایام دیگری در سال است. بنابراین این رشد تقاضا احتمال افزایش قیمت را هم به دنبال دارد. بنابراین مسوولان از چند ماه مانده به محرم برای تامین نیاز این شب‌ها تدارکات لازم را می‌بینند. به جز گوسفند و گاو با قیمت‌های مشخص نکته جالب برای تعیین قیمت شتر آن است که نرخ این حیوان سرپایی محاسبه می‌شود. حسین عبداللهی که در این به عنوان یک ذابح حرفه‌ای مشغول به کار است به «اعتماد» گفت: واحد شمارش شتر نفر است بنابراین قیمت آن را سرپایی تعیین می‌کنند و نه کیلویی. هر شتر از بچه دوساله آن سه میلیون قیمت دارد تا ١٠ میلیون تومان. این قیمت براساس تخمینی که صاحب شتر و خریدار می‌زنند که هر دو در این زمینه اطلاعات کافی دارند، تعیین می‌شود.
عبداللهی گفت: برای قربانی کردن گوسفند اجرت نقدی دریافت نمی‌کنیم. همان پوست و روده گوسفند می‌شود اجرت ما. حتی هزینه حمل و نقل هم نمی‌گیریم. او درباره نحوه قربانی کردن گاو توضیح داد: گاو موضوعش متفاوت است. علاوه بر اینکه پوست آن را برمی‌داریم اجرت ١٠٠ تا ١۵٠ هزارتومانی هم دریافت می‌کنیم. کشتن گاو به راحتی گوسفند نیست و قصابان برای انجام این کار دستمزد می‌گیرند. این در مورد شتر هم صدق می‌کند. اجرت قربانی کردن شتر هم تا ٢٠٠ هزار تومان بالغ می‌شود. در مورد شتر این تفاوت وجود دارد که پوست حیوان ارزشی برای ما ندارد.
بازی پرها بر روی علم
کودک که بودم هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم پرهایی که به علم‌ها نصب می‌شود متعلق به یک پرنده باشد. تصورم از پرنده همان مرغ و اردک و کبوتری بود که در اطرافم می‌دیدم. بعدها که شترمرغ‌های ایرانی را از نزدیک دیدم، نقش شترمرغ در تشکیل ادوات محرم برایم روشن شد. این پرها شاید در گذشته وارداتی بود اما سال‌هاست به واسطه توسعه پرورش شترمرغ در کشور از داخل تامین می‌شود. از هر شتر مرغ ٢۴ شاهپر به دست می‌آید. اما این پرها بعد از چهار یا پنج سال کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهند و باید تعویض شوند. کار رنگ‌آمیزی پرها بیشتر به هنرمندان اصفهانی نسبت داده می‌شود. اصفهانی‌هایی که در ساخت علم و کتل هم نقش پررنگی ایفا می‌کنند. در ساخت علم، آنچه پرکارتر و سخت‌تر است ساخت همان تمثال‌ها یا مرغ‌های نشانده‌شده روی علم است. اگرچه تیغه‌های علم در چهارراه سیروس از یکی دو ماه مانده به محرم ساخته می‌شود اما ساخت تمثال‌ها بیشتر کار تبریزی‌ها و اصفهانی‌هاست. روی تیغه‌ها معمولا نقش و نگارهایی وجود دارد و برخی خمیدگی‌هایی دارد که کار قلم، چکش و درواقع کار دست است. پس از آنکه تیغه‌های مرغ‌نشان روی بدنه اصلی سوار شد آن وقت نوبت به نصب پارچه و پر می‌رسد که کار هنرمندانی است که ذوق را چاشنی کار می‌کنند.
پیتزا نذری
کترینگ‌های غذا، بازار جدید ایام محرم. این روزها زندگی‌ها راحت شده است. برای صاحبان نذورات هم که حوصله آشپزی در اندازه‌های زیاد را نداشته یا آپارتمان‌نشینی به آنها این اجازه را نمی‌دهد، راهکار اندیشیده شده است. نگرانی وجود ندارد. کافی است به یکی از تهیه غذاها زنگ بزنید و میزان غذای مورد نیاز و نوع آن را مشخص کنید. تعداد غذاهای آماده در ظروف یک‌بار مصرف به در خانه‌تان فرستاده می‌شود تا بین هرکس می‌خواهید توزیع کنید. در مناطق شمالی شهر به جای انواع چلو، انواع فست‌فود هم سفارش داده می‌شود. پیتزا نذری هم در ایام محرم یک دو سالی است باب شده و هم در ایام ماه رمضان. نیت یکی است فقط نوع برآورده کردن نذر متفاوت است.
منبع: اعتماد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
