دعوای چندین ساله تعیین قیمت خودرو توسط شورای رقابت که همواره مورد اعتراض خودروسازان بوده، وارد فاز تازهای شده است.
دعوای چندین ساله تعیین قیمت خودرو توسط شورای رقابت که همواره مورد اعتراض خودروسازان بوده، وارد فاز تازهای شده است از یک طرف احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودرو سازان از ارسال دو نامه توسط محمد رضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به شورای رقابت مبنی بر درخواست خروج خودرو از لیست محصولات انحصاری خبر داده است و از سوی دیگر قرار است دور دوم فعالیت ۶ساله شورای رقابت بهزودی آغاز شود که اولین دستور کار شورا رسیدگی به درخواست افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازان است، حال باید دید که سر انجام قیمت گذاری خودرو چه خواهدشد.
احمد نعمتبخش، دبیر انجمن خودرو سازان میگوید: اگر شرکتهای خارجی موفق به حضور در بازار خودرویایران شوند،حداقل دو سال زمان میبرد تا محصولی جدید وارد بازارایران شود. نعمتبخش همچنین اعتقاد دارد بازار خودرو انحصاری نیست و نباید شورای رقابت در بحث قیمت گذاری ورودکند. همچنین به گفته وی قیمت خودرو باید افزایش پیدا کند زیرا کهاین موضوع ۱۶ ماه است که توسط شورای رقابت معطل مانده است.
شما مخالف سفت و سخت شورای رقابت هستید، دلایل شما برایاینکه قیمتها باید در حاشیه بازار تعیین شود، چیست؟
با توجه به تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از تولید داخل اما شاهد هستیم، با قیمتگذاریای که شورای رقابت صورت میدهد عملا خودرو سازان برای تولید هر خودرو دچار زیان میشوند و با ادامهاین شرایط تولید خیلی سخت خواهد شد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه ایرانخودرو و سایپا خودروهای ارزان قیمت تولید میکنند، دولت تصور میکند کهاین خودروها برای اقشار متوسط جامعه است و اگر قیمتها کنترل شود، کمک به اقتصاداین قشر میشود،این در حالی است کهاین تصور اشتباه است.
هم در دولت آقای احمدی نژاد و هم در دولت آقای روحانی قیمت گذاری به وسیله شورای رقابت انجام میشود کهاین موضوع به هیچ وجه به صلاح تولید ملی وداخلی نیست.
راهکارتان برای قیمت گذاری چیست؟
تجربه اوایل دهه۷۰ که شورای اقتصاد مکلف کرد قیمت خودرو در حاشیه بازار تعیین شود، تجربه بسیار خوبی بود و قیمت خودرو طی ۱۰ تا ۱۲ سال یک سیر منطقی را طی کرد که هم خودرو ساز از آن راضی بود و چرخ صنعت کشور به راحتی میچرخید و هم مصرف کننده به راحتی خودروی مناسب خود را با توجه بودجهای که در اختیار داشت، انتخاب میکرد،
بهاین ترتیب یک جریانی در آن برهه حاکم بود که به بازار خودرو آرامش میبخشید و دو طرف تولید کننده و مصرفکننده نیز راضی بودند.
اما امروزه روز من از شورای اقتصاد تعجب میکنم که چرااین تجربه گرانبهای گذشته را نادیده گرفته و قیمتگذاری خودرو را دراختیار شورای رقابت قرار داده. درگذشته که قیمت خودرو در حاشیه بازار تعیین میشد، حداقل افزایش قیمت را داشت .
این در حالی است که تعیین قیمت توسط شورای رقابت فساد زاست. وقتی که شما برای تعیین قیمت به شورا مراجعه میکنید باید کارشناس نظر بدهد کهاین همان امضای طلایی است که مسائل و مشکلات فراوانی را به دنبال خود دارد.
وزارت صنعت و شخص آقای نعمتزاده تاکنون برای خروج قیمت گذاری خودرو از شورای رقابت چه اقدامیرا انجام داده اند؟
آقای نعمت زاده حرف ما را قبول دارد و تا به حال دونامه به شورای اقتصاد برای خروج خودرو از لیست کالاهای انحصاری نوشته است، همچنینایشان به آقای جهانگیری و آقای نوبخت در رابطه با تعیین تکلیف قیمت خودرو نامههای جداگانهای را نوشته اند.
اما آقای نعمتزاده که امضایش باید به اندازه چهار تا امضا ارزش داشته باشد به دلیلاینکه در حال حاضر به جای چهار تا وزیر مشغول به فعالیت است، توجهی به نامههایایشان نمیشود که دراین زمینه از آقای رئیس جمهور محترم گلهمند هستیم.
همچنین خود بنده در یک نامه بلند بالا خطاب به آقای نوبخت دلایل انجمن در رابطه با انحصاری نبودن خودرو را برایایشان استدلال کردم اما پاسخی از سویایشان دریافت نکردم.
شما و خودرو سازان همواره بر انحصاری نبودن بازار خودرو تاکید میکنید، دلایل شما دراین رابطه چیست؟
انحصار از نظر ما بهاین معنی است که یک خودروساز بزرگ آنقدر قیمتها را پایین نگه دارد که سایر رقبا نتوانند محصولات خود را عرضه و بهفروش برسانند،آیا در حال حاضر چنین روندی را در بازار خودرو مشاهده میکنید بلکه در حال حاضر خودرو سازان نیز در مظان اتهام هستند که گرانفروشی میکنند و طبق گفتههای دوستان اگر گرانفروشی صورت میگیرد، پس بازار انحصاری نیست.
یکی دیگر از تعاریف انحصاراین است که تولید کننده تولید خود راپایین بیاورد،این در حالی است که در سال گذشته تولید خودرو ۵۳ درصد با رشد مواجه بوده وامسال نیز تاکنون رشد ۱۸ درصدی را تجربه کردهایم.
همچنین بایداین نکته را متذکر شد اگر در سال ۸۰ دو، سه تولید کننده و ۱۰وارد کننده داشتیم، در حال حاضر ۱۵-۱۶ تولید کننده و ۲۴-۲۵ وارد کننده داریم و مشاهده میکنید دراین زمینه هیچگونه انحصاری وجود ندارد، از طرف دیگر با برداشته شدن تحریمها و حضور شرکتهای مطرح خودروسازی بازار خودرو بیش از پیش رقابتی تر خواهد شد.
با توجه بهاینکه فعلا شورای رقابت مسئول تعیین قیمت خودرو است و شما اعلام کردید در خواست خود را برای افزایش قیمتها بهاین شورا فرستادید، مستندات و دلایل انجمن دراینباره شامل چه مواردی میشود؟
اولاینکه در سال گذشته مبنای قیمت گذاری خودرو، دلار ۲۵۴۰ تومانی بود که الان با توجه به افزایش نرخ دلار مبادلهای به ۲۹۶۰ تومان، دراین بین شاهد افزایش ۱۶ درصدی هستیم و دراینباره باید قیمتها افزایش یابد.دوماینکه وزارت صنعت برای حمایت از تولید داخل تعرفه فولاد را از ۴ تا ۶ درصد به ۱۰ تا ۱۵ درصد تغییر داده است کهاین موجب افزایش هزینه تولید خودرو شده است. سوماینکه در سالجاری حقوق و دستمزد ۱۷درصد افزایش پیدا کرده و بهاین مورد باید افزایش قیمت آب، برق و گاز را هم اضافه کرد.
با توجه بهاین سه دلیل، ما درخواست افزایش قیمتها را به شورای رقابت ارائه کردهایم و منتظر تشکیل جلسهاین شورا برای تصمیمگیری هستیم.
بعد از حصول توافق هسته ای کارشناسان پیشبینی کردند بازار خودرو به سمت رونق حرکت خواهد کرد، اما چنین اتفاقی روی نداد و بالعکس قیمتها سیر کاهشی به خود گرفته است، این در حالی است که انجمن خودرو سازان به نمایندگی از تولیدکنندگان خودرو درخواست افزایش قیمتها را به شورای رقابت ارائه کرده است.
رضا شیوا رئیس شورای رقابت در گفتوگو با« قانون» میگوید: از نظر قانونی باید در اولین جلسه شورا در دوره دوم درخواست افزایش قیمت بررسی شود.
با توجه به اینکه خودروسازان درخواست افزایش قیمت را ارائه کرده اند، شورای رقابت به این درخواست چه زمانی رسیدگی خواهد کرد؟
از نظر قانونی باید در اولین جلسه شورا در دوره دوم درخواست افزایش قیمت بررسی شود. این نکته را باید متذکر شد که هنوز در کشور تورم وجود دارد و به همین سبب تورم در نهادههای تولید صنعت خودرو نیز وجود دارد، بنابراین اگر تورم نهادههای تولید خودرو را محاسبه کنیم تورم آن نیز افزایش پیدا کرده است.
مبنای قیمت گذاری شورای رقابت چیست؟
قیمتها بر اساس تورم بخشی نهادههای تولید مشخص میشوند. این تورم با تورم عمومی، نقطه به نقطه و… متفاوت است. همچنین تورم یک خودرو با یک خودروی دیگر نیز متفاوت است. به طور مثال در مورد خودروی پراید محاسبه میکنیم آیا قطعات تولیدی پراید و نهادههای تولیدی آن با افزایش قیمت طی یک دوره زمانی مشخص روبه رو بوده اند یا خیر، این کار عمل پیچیده و مشکلی نیست .این آمار را بانک مرکزی در اختیار ما میگذارد.
خودروسازان معتقدند بازار خودرو انحصاری نیست و باید قیمت خودرو توسط حاشیه بازار تعیین شود، نظر شما در این باره چیست؟
در هیج جای دنیا وضعیت صنعت خودروسازی کشوری، مانند ایران نیست، در کشور ما در تولید خودروی زیر دو هزار سی سی انحصار وجود دارد،اگر ما یک تولید کننده دیگر داشتیم که میتوانست خودرویی مثل پراید، پژو ۴۰۵ یا پارس تولید میکرد، دیگر انحصار وجود نداشت و شورای رقابت در قیمتگذاری دخالت نمیکرد. در حال حاضر فقط شرکت سایپا یک خودرو در سایز کوچک که همان پراید است را تولید میکند و ایران خودرو نیز در سایز متوسط پژو ۴۰۵ ،۲۰۶ و پارس را تولید میکند به همین خاطر در این زمینه انحصار وجود دارد. این در حالی است که در حاضر تعرفه واردات خودرو بالاست و برای وارد کننده صرف نمیکند که خودروهایی در تیپهای کوچک و متوسط وارد کند، به همین خاطر خودروهایی در تیپهای پراید، پژو ۴۰۵،۲۰۶ و پارس توسط وارد کننده به صورت عمده وارد نمیشود و در این زمینه بازار رقابتی وجود ندارد وانحصار حکمفرما است. اما در مورد خودروهای بالای دو هزار سی سی با توجه به اینکه واردکنندگان فعال هستند، بازار رقابتی است و شورای رقابت در بازار این خودروها ورود نمیکند.
منبع: قانون