هر بازاری طی روند معاملاتی خود، افت و خیز‌های زیادی را تجربه می‌کند، در این میان اما، آنچه همیشه در نگاه اول به بازار توجه افراد را به خود جلب می‌کند، بیشترین و کمترین مقادیر متغیرهای آن بازار است.
به رغم اینکه بازار سرمایه در سال ۹۳ روند مطلوب و مطابق میل فعالان را دنبال نکرده است، نگاهی به بالاترین و پایین ترین‌ها خالی از لطف نیست. در بررسی انجام شده توسط «دنیای اقتصاد» سعی شده است این مقادیر برای موارد مختلف بازار مانند شاخص، حجم معاملات و بازدهی نمادها محاسبه شود. در سال ۹۳ شاخص کل بورس تهران روند نزولی را در پیش گرفت، بر این اساس مشاهده می‌شود بالاترین مقدار شاخص در اولین روز کاری بورس در این سال رخ داد (۷۹۰۱۴ واحد)؛ در ادامه هر چند شاخص رشد‌های اندکی را تجربه کرد، اما مشاهده شد که بورس توان ایستادگی در مقابل عوامل منفی را نداشت و شاخص تا کمترین مقدار خود در آخرین سه‌شنبه سال گذشته (۲۶ اسفند) سقوط کرد (۶۱۵۳۲ واحد). با بررسی روند تغییرات نمادها مشاهده می‌شود که برخی نمادها از افت شاخص پیروی کرده‌اند، اما نمادهایی با رفتار کاملا متفاوت با شاخص نیز وجود دارند. برای مثال نماد «ثاژن» با بیشترین بازدهی (معادل ۲۴۵ درصد) و در نقطه مقابل نماد «کهرام» با کمترین بازدهی (زیان معادل ۶۶ درصد) در میان معاملات مشاهده می‌شود.
نگاهی به متغیرهای کلی بازار سرمایه
بورس تهران از اواخر سال ۹۲ روند نزولی خود را شروع کرد (بیشترین مقدار شاخص کل ۸۹۵۰۱ واحد در ۱۵ دی ۹۲)، با شروع سال ۹۳ این روند نزولی ادامه پیدا کرد. در این میان مشاهده می‌شود، شاخص کل در اولین روز کاری سال ۹۳ در بیشترین مقدار سالانه خود قرار گرفت (۷۹۰۱۴ واحد در ۵ فروردین). از شروع فصل تابستان تا اواخر فصل پاییز شاخص در محدوده ۷۰ تا ۷۷ هزار بود. با وجود عوامل منفی مانند افت قیمت نفت و در پی آن قیمت جهانی کالاها، امیدواری برای توافق هسته‌ای باعث شد که شاخص در اواخر آبان (۲۰ آبان)، در بیشترین مقدار خود (۷۶۷۰۸ واحد) در فصل تابستان و پاییز قرار گیرد. با این حال، با تمدید مذاکرات هسته‌ای و ریزش بیشتر قیمت نفت روند نزولی شاخص دوباره آغاز شد. به این ترتیب، کمترین مقدار شاخص در ۲۶ اسفندماه رقم خورد. در این شرایط مشاهده می‌شود شاخص کل هم وزن کف و سقف خود را در زمان‌های متفاوت با شاخص کل هماهنگ کرده است؛ در محاسبه شاخص کل شرکت‌ها بر‌اساس ارزش بازار آنها وزن دهی می‌شوند، اما در شاخص کل هم وزن، وزن تمامی شرکت‌ها مشابه در نظر گرفته می‌شود. شاخص کل هم وزن در تاریخ ۳ آذر (آخرین دور مذاکرات پیش از تمدید زمان) با ۱۱۶۲۴ واحد در بیشترین مقدار خود قرار دارد. کمترین مقدار شاخص کل هم وزن برای سال ۹۳معادل ۹۰۹۹ واحد است (۹ تیرماه). بر این اساس، رشد گروهی شرکت‌های بورسی همزمان با مذاکرات هسته‌ای مشاهده شد (مطابق شرایط کنونی که با امیدواری به توافق هسته‌ای بار دیگر رشد جمعی نمادها مشاهده می‌شود).
بررسی ویترین نمادها
در اینجا برای یافتن بالاترین و پایین ترین نمادهای بورسی در لیست مورد نظر، همه نمادها نیز توسط «دنیای اقتصاد» مورد بررسی قرار گرفته است (بازه تاریخی بررسی تا ۱۷ اسفند). در بررسی بازدهی شرکت‌های بورسی مشاهده می‌شود، برخی نمادها رفتاری مشابه با شاخص داشته و روند نزولی شاخص را دنبال کرده‌اند و در برخی مواقع افت‌های بیشتر از شاخص رقم خورده است. در این میان، می‌توان به نمادهای «کهرام»، «غالبر» و «بنیرو» با زیان ۶۵ درصدی اشاره کرد. از سوی دیگر نمادهایی به چشم می‌خورند که رفتاری کاملا مخالف با شاخص داشته‌اند؛ نمادهایی مانند «ثاژن»، «کرازی» و «خفنر» به ترتیب با بازدهی ۲۴۵، ۲۴۳ و ۲۳۳ درصد از جمله این نمادها هستند. نمادهای «فارس» و «تمحرکه» به ترتیب، بیشترین و کمترین ارزش بازار را در بورس تهران دارا هستند. بالاترین حجم و ارزش معاملات سالانه به ترتیب، نمادهای «وبصادر» و «خودرو» هستند و کمترین مقدار آنها به ترتیب، متعلق به نمادهای «غگل» و «نمرینو» است. نمادهای «خوساز» و «خعتبار» به ترتیب با مقادیر ۵۸۵ و ۳.۰۵، بالاترین و پایین ترین نسبت قیمت به سود هر سهم(P/ E) را دارا هستند. سود خالص هر سهم (EPS) پیش‌بینی شده توسط شرکت‌های بورسی در سال ۹۳ اغلب با تغییراتی همراه بوده که در برخی موارد این تغییرات بسیار چشمگیر است. برای مثال می‌توان به نماد «قشرین» با بیشترین افت EPS (386درصد) و در نقطه مقابل به نماد «خزر» با رشد ۹۰۰ درصدی سود هر سهم اشاره کرد. در این میان، نمادی مانند «کنیلو» نیز مشاهده می‌شود که با افزایش چشمگیر سود هر سهم از زیان ۳۲ ریالی به ۳۳۰ ریال همراه شده است. بخشی از ریزش‌های بورس تهران در ماه‌های اخیر را می‌توان به دلیل تمدید مذاکرات هسته‌ای (آذر ماه) دانست، اما از سوی دیگر نگرانی وضعیت سودآوری شرکت‌ها در سال آینده نیز افت بورس را تشدید کرد. با افت قیمت نفت، قیمت برخی کالاهای جهانی وابسته به نفت نیز با افت همراه شدند؛ افت قیمت مس در بازار جهانی بر وضعیت سودآوری شرکت ملی صنایع مس ایران -فملی- اثر منفی گذاشت، به این ترتیب، در اولین پیش‌بینی سال ۹۴ این شرکت نسبت به اولین پیش‌بینی ۹۳، افت ۲۶ درصدی سودآوری مشاهده می‌شود، همچنین می‌توان به افت بیش از ۵۰ درصدی سودآوری «فخوز» نیز اشاره کرد (کاهش قیمت فولاد).
منبع: دنیای اقتصاد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
