تا پیش از سال۸۶، زمانی‌که مسکن یکی از شدیدترین جهش‌های قیمتی را تجربه نکرده بود، معمولا مسکن به‌عنوان یک کالای اساسی در سبد خانوارهای ایرانی ماهیت مصرفی داشت.
نوسانات قیمت مسکن یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر بوده است. دامنه این نوسانات در برخی دوره‌ها بسیار شدید و در برخی دوره‌ها نیز تقریبا روند آرامی داشته است. نوسانات قیمت مسکن متاثر از عوامل مختلفی است که نقش نقدینگی و جریان آن در بین بازار دارایی‌های مختلف می‌تواند درخور توجه باشد. به‌دلیل عدم رونق بخش تولید و سودآوری نسبتا اندک آن، بخش مسکن یکی از فعالیت‌های سودآور در سال‌های اخیر بوده است و توانسته بخشی از نقدینگی افراد را که نسبت به سایر بازارها نااطمینان بود، جذب کند.
به این ترتیب، مسکن به‌عنوان یک کالای سرمایه در بازار سفته‌بازی خودنمایی کند. با این‌حال، تقویت بازار اوراق بهادار و بازدهی سریع طلا و ارز در سال‌های اخیر باعث شد سرمایه‌گذارانی ریسک‌گریز بازارهای زودبازده سهام، طلا و ارز را به بازار مسکن ترجیح داده و سرمایه‌هایشان را در این بازارها به گردش درآورند. گرچه این روزها دیگر خبری از روزهای پربازده طلا و ارز خبری نیست، اما بازار سهام همچنان بازدهی دارد و رقابت تنگاتنگی با بازار مسکن برای جذب سرمایه‌های سرگردان در پیش گرفته است.
به این ترتیب، رابطه نوسانات قیمت مسکن و نوسانات بورس اوراق بهادار و مقایسه بازدهی این دو بازار همواره مورد توجه سرمایه‌گذار بوده و اغلب این تصور وجود دارد که بین این دو، رابطه درخور‌توجهی وجود دارد. اما بررسی رابطه بین نرخ رشد قیمت مسکن و قیمت سهام با استفاده از داده‌های فصلی سال‌های ۹۲-۱۳۷۶ توسط محسن ابراهیمی، دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی‌سینا همدان در فصلنامه اقتصاد مسکن وابسته به معاونت مسکن و ساختمان دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد که بسته به مدل اتخاذشده برای بررسی رابطه قیمت مسکن و شاخص کل بورس، نتایج مختلفی حاصل می‌شود. اما در کل رابطه چندان قوی بین نرخ رشد قیمت این دو بازار وجود ندارد، بلکه بیش از هر چیز دیگر، واریانس این دو متغیر است که باهم رابطه معناداری دارد.
مقایسه بازدهی بازار سهام و مسکن
بررسی بازدهی بازار سهام و مسکن توسط «تعادل» در سال‌های۹۲ و ۹۳ به‌صورت فصلی، حاکی از آن است که این دو بازار سال گذشته را با بازدهی آغاز کردند. به‌طوری‌که بازدهی در بازار سهام طی بهار سال گذشته بالغ بر ۲۸.۶درصد بود و این رقم درخصوص بازار مسکن به‌مقدار ۸.۵درصد اشاره دارد. به نظر می‌رسد، آغاز فعالیت دولت جدید در سال‌های گذشته منجر به تغییراتی در بازارهای سرمایه‌یی کشور شد. به‌طوری‌که آثار آن در بازار سهام و مسکن به‌صورت کاهش بازدهی پدیدار شد. گرچه بازار سهام همچنان سودده بود، اما در بازار مسکن سرمایه‌گذاری نسب به بهار سال۹۲ با ضرر ۴.۳درصدی همراه بود.
همین روند زیان‌ده در بازار مسکن ادامه داشت، در‌حالی‌که بازار سهام تا مرز ۴۰درصد به سوددهی رسید. اما بررسی بازار سهام و مسکن نشان می‌دهد روزهای سرد زمستان۹۲ با ضرر سپری شد. با این‌حال، در بهار۹۳ سرمایه‌گذاران بازار مسکن با بازدهی ۳.۸درصد روزهای خوبی را تجربه کردند؛ گرچه از این روزهای خوش در تابستان۹۳ خبری نبود. با این‌حال، بازار مسکن در حالی پاییز را پشت‌سر گذاشت که سوددهی بازار مسکن نسبت فصل گذشته به مرز ۶درصد رسید؛ در‌حالی‌که بازار مسکن با نوسان اندک قیمت مواجه بود، شاخص کل بورس در سه‌ماهه نخست سال جاری حاکی از سقوط بود. گرچه تفاوت حجم سرمایه‌گذاری خانوارها در بازار سهام و مسکن نمی‌تواند نمای روشنی از مقایسه این دو بازار دهد اما این واقعیتی است که می‌توان از مقایسه بازدهی فصلی این بازار دریافت. به‌طوری‌که ارتباط معنادار و روشنی بین واکنش قیمت و بازدهی بازارهای مذکور نیست.
منبع: تعادل
  |
 |
 |
 |
 |
 |
