برکسی پوشیده نیست امروزه استفاده از شبکههای اجتماعی به یکی از کارهای روزمره مردم تبدیلشده و روزبهروز نیز بر استفادهکنندگان از آن افزوده میشود. این شبکهها با توجه به در دسترس و رایگان بودن خود جزء محبوبترین سایتهای مورد بازدید از اینترنت میباشند. سرعت تکثیر اخبار و اتفاقات پیرامون، به بالاترین سرعت در این شبکهها تکثیر یافته و در کمتر از چند دقیقه بدون وجود محدودیت در مرزها، زمان و مکان جغرافیایی بهراحتی در اختیار همگان قرار میگیرد.
نفوذ این شبکهها در بین اقشار مختلف مردم به حدی افزایشیافته است که بزرگترین و معروفترین برندها در هر حوزهای نیز دارای صفحههای اختصاصی خود هستند و آخرین دستاوردهای خدمات و محصولات خود را از این طریق نمایان میسازند. سازمانها نیز بهعنوان نمونهای از یک نهاد اجتماعی که تشکیلشده از کارکنان، مشتریان و جامعه، باید بتواند از فرصتهای گریزناپذیر این عرصه عمومی بهرهبرداری نماید.
شبکههای اجتماعی در کنار بسیاری از صنایع به یک ابزار خدماترسانی به مشتری تبدیل شدهاند و صنعت بانکداری از این صنایع مستثنی نیست. بانکها در شبکههای اجتماعی میتوانند مستقیماً به هدف شلیک کنند در همین راستا، بانکها و شرکتهای پرداخت معتبر دنیا جز پیشتازان استفاده از این شبکهها هستند. دیگر افزایش شعب فیزیکی بانکها کار مقرونبهصرفهای نیست و درصورت ادامه این روند بانکها و شرکتها محکومبه شکست هستند. از سوی دیگر نیز رشد روزافزون خدمات غیرحضوری پرداخت الکترونیک، مدیران بانکها و شبکههای اجتماعی را در حال تغییر رویکرد قرار داده است بهصورتی که بهعنوان نمونه، فیسبوک بهعنوان یکی از بزرگترین غولهای شبکههای اجتماعی اقدام به انجام طرح آزمایشی انجام خرید از داخل شبکه اجتماعی خود نموده و امکان چک کردن حسابهای بانکی و جابهجا کردن پول را از اهداف بعدی خود نام برده است.
نمونههای موفق
در این میان بانکها و شرکتهای معتبری مانند Chase، Capital One، Gt Bank، Wells Fargo، Citi Bank، Bank Of America، Hsbc و… اقدام به ارائه خدمات متنوع و گوناگون با تلفیقی از نوآوری و خلاقیت نمودهاند. شبکههای اجتماعی برای بانکها میتوانند بزرگترین تبلیغ باشند و با توجه به افقی بودن شبکه ارتباطی بین افراد در شبکههای اجتماعی، این تبلیغات اگر درست انجام شود بهسرعت در سطح وسیعی از جامعه پراکنده خواهد شد.
نمونه خدمات
از نمونهای خدمات ارائهشده در بانکها و شرکتها پیشتاز حوزه پرداخت در شبکههای اجتماعی میتوان به ارائه خدمات کارت اعتباری، امکان ارسال درخواست صدور کارت، طرح سؤالات جالب و متنوع بهمنظور راهاندازی انجمن و تالارهای گفتگو در صفحات بانک بهمنظور بالا بردن درجه وفاداری مشتریان، جمعآوری اطلاعات و آگاهی از نیازهای مشتریان، راهاندازی باشگاه مشتریان، معرفی خدمات و محصولات نوین، ارائه آخرین اخبار روزانه، انجام نظرسنجی، برگزاری مسابقات آنلاین، نمایش کارهای خیریه و بشردوستانه صورت گرفته، برگزاری کمپینهای حمایتی، شاخصهای سهام، جذب نیرو، برند سازی، اعتماد افزایی، توسعه بازار و… نام برد.
اینجا ایران، مرحله صفر
باید پذیرفت چرخه بانکداری مدرن تغییراتی زیاد در مقایسه با نوع سنتی آن داشته است و آنچه مسلماً است ادامه روند بانکداری سنتی و عدم تطبیق باید شرایط فعلی منجر به شکست و خارج شدن از فضای رقابتی حاکم میگردد. در کشور عزیزمان نیز، تعداد محدودی از شرکتها و بانکها به سمت استفاده از شبکههای اجتماعی در خدمات خود رفتهاند که یا با شکست مواجه شده است و یا به توفیق آنچنانی دست پیدا نکردهاند. آنچه مسلم است در راه اندازی خدمات نوین مطابق با دانش روز دنیا در مسیر درستی قرارگرفتهایم ولی رشد و تطبیق آن با قوانین و مقررات، فرهنگ و سنت کشور با سرعت کندی در حال رشد است. مسلماً فرهنگسازی از اولین اقداماتی است که باید در مرحله صفر انجام پذیرد. شاید یکی از دلایل شکستهای پروژههای قبلی همین مبحث فرهنگسازی باشد.
* ماهنامه بانکداری و پرداخت