بورس اوراق بهادار هفته گذشته نیز یک هفته کاری منفی را تجربه کرد؛ جایی که شاخص کل با افت نزدیک به ۱/۱ درصدی زیان معامله‌گران در سال جاری را از مرز ۱۰ درصد گذراند.
در هفته گذشته بازار همچنان با کاهش سطح فعالیت معامله‌گران در بازار مواجه بود ابهام در مورد مسائل سیاسی هسته‌ای، افت قیمت جهانی مواد خام به‌ویژه نفت، ارائه لوایح مهم اقتصادی نظیر لایحه بودجه با محوریت سیاست‌های انقباضی و درنهایت تغییرات درون بازار ازجمله تغییر رئیس سازمان بورس و کاهش سطح نقدینگی فعال معامله‌گران می‌توانست از جمله دلایل این کاهش باشد. در بازار سهام در کنار تحولات بیرونی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت هفته گذشته اعلام تغییر قریب‌الوقوع رئیس سازمان بورس نگرانی عمده‌ای را به همراه آورده است. درحالی‌که دکتر صالح‌آبادی رسما تا اردیبهشت سال آینده می‌توانست دوره ۱۰ ساله ریاست بر سازمان بورس را ادامه دهد و اعلام تغییر با موافقت وی صورت گرفته است اما این تغییر از یک نظر نگرانی را برای بازار ایجاد کرده است.
پالایشگاه‌های بلاتکلیف و سهامداران نگران
دکتر صالح‌آبادی در سال گذشته و امسال تلاش زیادی را برای تعیین تکلیف پالایشگاه‌ها از قبل قانون کیفی‌سازی فرآورده‌ها صورت داده است اما بسته بودن این نمادها، اصرار وزارت نفت برای اجرای کیفی‌سازی و افت بهای جهانی نفت نگرانی شدیدی را برای سهامداران ایجاد کرده است. اکثر سهامداران پالایشی نگران آن هستند که با تغییر صالح‌آبادی موضوع به زیان پالایشگاه‌ها خاتمه یافته و در بازار ریزش شدیدی رخ دهد. در سال گذشته وزارت نفت همزمان با تلاش برای بالا بردن قیمت خوراک پتروشیمیها در جریانی نشأت‌گرفته از مخالفت این وزارتخانه با هرگونه خصوصی‌سازی و تلاش برای باز‌پس‌گیری پالایشگاه‌ها، طرح کیفی‌سازی فرآورده‌های نفتی را به مرحله اجرا درآورد که در سال ۹۳ این برنامه با نامه معاون اول رئیس‌جمهوری اجرا نشد. اما در سال جاری وزارت نفت خواهان اجرای این برنامه است. براساس این برنامه وزارت نفت تنها فرآورده‌هایی را از پالایشگاه‌ها به قیمت فوب خریداری می‌کند که کیفیتی مشابه محصولات خارجی داشته باشد و در صورت کمتر بودن این کیفیت خرید براساس مکانیزمی ناشناخته با قیمت بسیار کمتر صورت می‌گیرد. این برنامه در کنار فروش نفت خام و میعانات با قیمت بالاتر به پالایشگاه‌ها موجب شده است تا اولا سود پالایشگاه‌ها به میزان فوق‌العاده‌ای کاهش یابد و دوم اینکه وزارت نفت مدعی چند هزار میلیارد تومان طلب از پالایشگاه‌ها بابت خوراک شود.
در این میان توقف نمادهای پالایشگاهی که بعضا از سال گذشته متوقف مانده‌اند، موجب شده است این نمادها از اصلاح تدریجی قیمت باز بمانند و اینک در میان سه بحران دست و پا بزنند. سه بحرانی که عبارتند از: کاهش قیمت‌ها در سال‌جاری در بورس و عدم اصلاح قیمت پالایشگاه‌ها به‌دلیل توقف که در حد ۱۰ تا ۲۰ درصد است، بحران ناشی از کیفی‌سازی که تقریبا نیمی از سود پالایشگاه‌ها را از میان می‌برد و در نهایت کاهش قیمت جهانی نفت که موجب شده است سود باقی‌مانده در پالایشگاه‌ها نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای کمتر شود چرا که قدرمطلق تخفیف پنج درصدی خوراک در پالایشگاه‌ها به‌دلیل کاهش قیمت نفت کمتر شده است.
این شرایط بغرنج در هفته گذشته موجب شد تا سهامداران تلاش زیادی را برای تعیین تکلیف وضعیت پالایشگاه‌ها پیش از تغییر دکترصالح‌آبادی صورت دهند. در حال حاضر گزارش وضعیت پالایشگاه‌ها پس از برگزاری یک نشست میان وزرای نفت و اقتصاد به رئیس‌جمهوری ارائه شده و رئیس‌جمهوری نیز این گزارش را برای اظهار نظر به دکتر نیلی ارجاع داده است. در حال حاضرسهامداران برای رفع این مشکل عملا سه پیشنهاد به بورس ارائه کرده‌اند. نخست خرید کلیه سهام سهامداران خرد به قیمت پیش از توقف توسط دولت و خروج پالایشگاه‌ها از بورس، تعویق سه سال اجرای کیفی‌سازی و برآورد هزینه‌های این طرح و صورتحساب‌های صادره از سوی وزارت نفت که بعضا هزینه‌های غیرعادی را برای توسعه پالایشگاه‌ها منظور کرده است و سوم افزایش تخفیف پالایشگاه‌ها از ۹۵ درصد به ۹۰ درصد و عرضه شفاف نفت و فرآورده‌ها در بورس انرژی. به نظر می‌رسد هفته آینده بازار با وضعیت خاص ناشی از نگرانی از گروه پالایشگاهی همچنان مواجه باشد.
در تحولات سیاسی مذاکرات سیاسی هسته‌ای از هفته دیگر آغاز می‌شود؛ معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه پنج‌شنبه شب در گفت‌وگو با «ایرنا»، گفت: از دو روز پیش از ۲۶ آذر نیز، مذاکرات دوجانبه میان هیات‌های ایران و ۱+۵ در ژنو برگزار می‌شود.
وی گفت: قرار است تیم مذاکره‌کننده ایران مذاکرات دوجانبه‌ای با هیات آمریکایی و نیز سایر هیات‌ها در ژنو داشته باشد. به گفته عراقچی، طرفین در این دور از مذاکرات درباره همه موضوعات هسته‌ای با یکدیگر بحث و مذاکره می‌کنند. دور قبلی مذاکره ایران و ۱+۵، ۲۶ آبان ماه تا سوم آذرماه در شهر وین اتریش در سطح وزیران خارجه برگزار شد و طرفین مذاکرات را برای هفت ماه و هفت روز دیگر تمدید کردند تا در چهار ماه نخست به توافق سیاسی یا کلی دست یابند و در سه ماه دیگر، جزئیات تفاهم را مکتوب کنند. در همین حال معاون وزیر خارجه روسیه با پرمخاطره خواندن تمدید دوباره مذاکرات هسته‌ای اعلام کرد مسکو انتظار دارد امضای توافق جامع هسته‌ای با ایران ۳ تا ۴ ماه به طول بینجامد. معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرده که کشورش انتظار دارد امضای توافق جامع هسته‌ای با ایران ۳ تا ۴ ماه به طول بینجامد. این مقام روس در ادامه تمدید دوباره مذاکرات هسته‌ای ایران و ۶ قدرت جهانی را پرمخاطره خواند. در همین حال در تحولات اقتصادی نمایندگان مجلس شورای اسلامی هفته گذشته طرح الحاق بندهایی به مقررات مالی دولت را سرانجام به پایان بردند تا تکلیف تعیین قیمت خوراک پتروشیمیها به دولت واگذار شود، تصمیمی که لزوما خوشحالی را به میان سهامداران نمی‌آورد چرا‌که به نظر نمی‌رسد وزارت نفت صرفا به نفع شرکت‌ها تصمیم‌گیری کند. در روز چهارشنبه مجلس با اصلاح قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تعیین قیمت خوراک و مایع پتروشیمیها را بر اساس معیارهایی بر عهده دولت گذاشت.
منبع: دنیای اقتصاد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
