بورس تهران بعد از پایان دور نهایی مذاکرات هستهای به شدت هیجانی شد؛ بهطوریکه در دو روز ۵/۲ درصد زیان را به ثبت رساند. با این حال بررسیها حاکی است سه نشانه وجود دارد که احتمال تخلیه تدریجی هیجان را از بازار نشان میدهد: افزایش حجم معاملات، جمع شدن صفهای فروش و افت قیمتها زیر سقف دامنه نوسان این سه نشانه هستند.
پرونده هفته جاری معاملات بازار سهام که تحت تاثیر هیجانات بیش از اندازه ناشی از مذاکرات با نوسانات زیادی مواجه شده بود، سرانجام با زیان ۶/۱ درصدی هفتگی بسته شد تا بار دیگر شاهد تاثیر منفی واکنشهای غیرمنطقی و تصمیمات هیجانی سرمایهگذاران در این بازار باشیم و به این ترتیب سومین هفته منفی بورس تهران ثبت شد.
روند نزولی حاکم بر بازار سرمایه در جریان معاملات روز گذشته با شدت کمتری دنبال شد، بهطوریکه شاخص کل بورس در پایان معاملات با کاهش ۶۶۴ واحدی، با کمی فاصله از کانال ۷۳ هزار واحد به ۷۴ هزار و ۷۶ واحدی رسید تا به این ترتیب زیان هفته جاری یا به عبارت دیگر آذر ماه به ۶/۱ درصد برسد که با احتساب این افت، بازدهی پاییزی بورس به ۳/۳ درصد رسید؛ زیان بازار از ابتدای سال تاکنون نیز بالغ بر ۲۵/۶ درصد است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، روند صعودی بورس که با خوشبینی نسبت به توافقهای هستهای از ابتدای هفته آغاز شده بود، با انتشار اخبار مربوط به تمدید مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ در شامگاه دوشنبه، شاهد نمایشی از اوج رفتارهای هیجانی دستاندرکاران بازار از ابتدای ساعات معاملاتی روز بعد بود؛ در این روز پیش از آغاز بازار و در مرحله پیش گشایش، صفهای فروش سنگینی در بسیاری از نمادها (بهویژه بانکها و خودروسازها) شکل گرفت که البته صنایعی را که عملا با بحث مذاکرات هیچ درگیری خاصی نداشتند نیز متاثر کرد که البته با توجه به مشارکت نسبتا مناسب از سوی سهامداران حقوقی و نیز صندوق توسعه بازار برای خرید، برخی از صفهای فروش در حد حجم مبنا جمعآوری شد تا شاهد به تعادل رسیدن بازار در روز گذشته باشیم.
افزون بر این رشد ۲۰۰ درصدی حجم معاملات در مقایسه با روز سهشنبه که نشان از تحرک و مشارکت حقیقیها در بازار دارد، در کنار کاهش نوسان منفی قیمت سهام شرکتها همگی نشان از خروج تدریجی هیجان از بورس و بازگشت بازار به شرایط طبیعی دارد؛ در جریان معاملات روز سهشنبه بیشتر نمادهای بازار با نوسان منفی ۴ درصدی مواجه شدند، این در حالی است که دیروز بخش عمدهای از نمادها نوسان مثبت را تجربه کرده و دیگر نمادها نیز در محدوه منفی ۲ درصد نوسان را پشت سر گذاشتند. به عقیده کارشناسان بازار سرمایه به نظر میرسد که حداکثر روز شنبه، عرضه سهام کاهش یابد، بهطوریکه اواسط هفته آینده، بازار متعادلی در پیش رو داشته باشیم.
واقعیت آن است که با نگاه منطقی به مذاکرات وین اگرچه منتج به نتیجه نهایی نشد؛ اما تعداد اختلافات و فاصلههای تیم مذاکرهکننده کشورمان با گروه ۱+۵ را بسیار کمتر کرد. در این بین به عقیده کارشناسان، باید قبول کنیم که تمدید مذاکرات یعنی نبود ریسک تحریمها و همچنین بهبود شرایط کلی اقتصاد کشور در دوره پیش رو.
در واقع با حصول پیشرفتهای زیادی در مذاکرات هسته ای، میتوان دستیابی به توافق سیاسی و جامع را در آیندهای نه چندان دور متصور شد. این در حالی است که تحریمها درخصوص برخی صنایع نیز به حالت تعلیق درآمده؛ بهطوریکه سرمایهگذاری در صنایع مذکور با چشمانداز روشن همراه است.
فراواکنش غیرمنطقی
شهریار شهمیری از کارشناسان بازار سرمایه علت عمده افت اخیر بورس را هیجانات بیش از حد و غیر منطقی سرمایهگذاران دانست و گفت: بدون شک عامل اصلی این اتفاق فراواکنشهای غیرمنطقی سهامداران به ویژه حقیقیها است که منجر به تشکیل صفهای سنگین فروش و در نهایت ریزش شدید بازار شده است.
وی با اظهار این مطلب که نتیجه حاصل از مذاکرات وین بسیار منطقی و مثبت است، گفت: چشمانداز به وجود آمده از مذاکرات منطقی و بسیار مطلوب است و این موضوع نتیجه مثبتی برای بازار سرمایه و اقتصاد کشور در بر خواهد داشت که در رشد تدریجی بورس در روزهای آتی به خوبی نمایان میشود.
شهمیری ادامه داد: در این شرایط هیجانی، فعالیت و حضور صندوق توسعه بازار سرمایه به همراه دیگر صندوقهای بازارگردانی نقش زیادی در تعدیل روند منفی ایجاد کرده و به روانتر کردن بازار کمک شایانی داشته که در بهبود جریان روز گذشته بورس به خوبی نمایان است.
به گفته شهمیری با توجه به معافیت مالیاتی مطرح شده برای صندوقهای بازارگردانی که در بسته پیشنهادی سازمان بورس به مجلس برای خروج از رکود در نظر گرفته شده، صندوقهای بازارگردانی میتوانند نقش مهمی در نقدشوندگی سهام بر عهده داشته باشند.
رشد متغیرهای اصلی بازار
در جریان معاملات روزی که گذشت سرمایهگذاران بیش از یک میلیارد و ۲۹۷ میلیون برگه اوراق بهادار را به ارزش ۲۸۴ میلیارد تومان در ۹۶ هزار نوبت معاملاتی دادوستد کردند که در مقایسه با معاملات روز سهشنبه رشد ۲۰۸ درصدی حجم، ۶۳ درصدی ارزش و ۱۲۲ درصدی تعداد معاملات را نشان میدهد.
در این روز گروه خودرو با معامله بیش از ۷۶۰ میلیون سهم به ارزش ۱۱۵ میلیارد تومان در صدر برترین گروههای صنعتی قرار گرفت که در این گروه نمادهای ایران خودرو، پارس خودرو، سایپا، زامیاد، سایپا دیزل، ایران خودرو دیزل و گروه بهمن بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند که عمده دلیل این مطلب نیز جمعآوری صفهای فروش سنگین در این نمادها بود. افزون بر این گروه مالی و بانکها نیز به ترتیب ردههای دوم و سوم برترین صنایع دیروز را کسب کردند. در پایان معاملات دیروز نماگر بازار سرمایه تحت تاثیر نمادهای بانکی از جمله بانک ملت، بانک صادرات، بانک پاسارگاد و همچنین نمادهای مپنا، ملی مس، فولاد مبارکه اصفهان و هلدینگ خلیج فارس با ۶۶۴ واحد کاهش معادل ۹/۰ درصدی مواجه شد. دیگر شاخصهای مهم بازار نیز از جمله بازار اول با ۵۷۱ واحد، بازار دوم با
۷۷۰ واحد و شاخص صنعت نیز با ۳۵۶ واحد افت به کار خود پایان دادند. در پایان معاملات نیز نمادهای تراکتورسازی ایران، سرمایهگذاری صنعت نفت، تایدواتر خاورمیانه، ایران ترانسفو، سیدکو، نفت پارس و نوسازی و ساختمان تهران با سنگینترین صفهای خرید به کار خود پایان دادند. این در حالی است که بانک تجارت، سرمایهگذاری رنا، گسترش سرمایهگذاری ایرانخودرو، بانک صادرات، سرمایهگذاری سایپا، بانک ملت و بانک انصار با طولانیترین صفهای فروش به کار خود پایان دادند.
هفتهای متعادل در پیش است
در این میان احسان حاجی از تحلیلگران بازار سرمایه معتقد است: پس از چند هفته تلاش مداوم تیم مذاکرهکننده و امیدهای فراوان بازار سرمایه در نهایت روز دوشنبه نتیجه اعلام شد؛ نتیجهای که خلاف انتظارات بود. ماه گذشته اگر از فعالان بازار درباره نتیجه مذاکرات سوم آذر پرسیده میشد بحث تمدید چندان دور از انتظار نبود. وی ادامه داد: اما در هفتهها و روزهای پایانی (منتهی به ۳ آذر) به هر دلیلی انتظارات بازار رو به افزایش گذاشت و دلایل و اخباری که توافق بین دو طرف (حتی در مباحث کلی) را حتمی نشان میداد به وفور در شبکههای اجتماعی و خبرگزاریها منتشر شد. به همین دلیل میتوان بخش قابل توجهی از رشد چند هفته گذشته بازار را ناشی از همین انتظارات مثبت از مذاکرات دانست؛ انتظاراتی که به درستی محقق نشد.
حاجی خاطرنشان کرد: بنابراین طبیعی است که حداقل قسمتی از افزایشهای موج اخیر شاخص کل را بهعنوان حرکتهای اصلاحی رو به پایین داشته باشیم. بنا به گفته این تحلیلگر دلیل دیگر این مدعا این است که طی دو هفته گذشته خبر قابل توجهی غیر از مسائل سیاسی نداشتیم که بتواند علت افزایش امیال خرید در بازار باشد. وی ادامه داد: اما هر چند اخبار مذاکرات نتوانست دقیقا منطبق بر انتظارات سرمایهگذاران باشد اما در کل نکته منفی نیز در آن وجود نداشت. به این ترتیب با طبیعی دانستن شوک منفی حاضر در بازار نباید آن را عمیق و طولانی مدت پیشبینی کرد.
حاجی در ادامه به بررسی روند شاخص از منظر تکنیکال پرداخت و گفت: از نظر نموداری نیز پس از اتمام روند ریزشی۶ ماهه شاخص کل میتوان روند چهار ماه گذشته شاخص کل را داخل یک روند صعودی کم قدرت مشاهده کرد؛ در نمودار بالا اگر محدوده ۷۳ هزار و ۵۰۰ واحدی و همچنین ۷۲ هزار و ۵۰۰ واحدی را بهعنوان حمایتهای فیبوی موج اخیر صعودی در نظر داشته باشیم، میتوان امیدوار بود که طی هفته آینده با ورود به این محدوده از میزان عرضههای بازار کاسته شده و تعادل را در این منطقه شاهد باشیم.
وی تصریح کرد: تعادل به معنی خروج از حالت فروشهای هیجانی و نه به معنی شروع روند صعودی است.
این تکنیکالیست در ادامه افزود: در کل مناطق حمایتکننده بازار را میتوان اعداد ۷۲۵۰۰، ۷۱۴۰۰ و نهایتا در بدترین حالت ممکن کف لمس شده پیشین در ۷۰۳۰۰ واحد در نظر داشت.
وی معتقد است: اما بهدلیل حجم پول وارد شده و همچنین شرایط روانی در بازار، تشکیل کف جدید و پایینتر در شاخص (عبور از منطقه ۷۰ هزار واحدی) بسیار دور از ذهن خواهد بود.
منبع: دنیای اقتصاد