سقوط آزاد طلای جهانی

فلز زرد که در تمام ماه‌های رفته از سال ۲۰۱۴ تحت فشار احیای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان بود، روز چهارشنبه آخرین ضربه را از داده‌های اقتصادی ایالات‌متحده خورد. اونس طلا که سه‌شنبه را با قیمت ۱۲۲۷ دلار به پایان برده بود، چهارشنبه با انتشار بیانیه کمیته بازار آزاد فدرال رزرو به بهای ۱۲۱۱ دلار رسید. پنج‌شنبه با ادامه هضم داده‌های این بیانیه، اونس از مرز روانی ۱۲۰۰ دلار نیز پایین‌تر رفت و روی قیمت ۱۱۹۸ دلار ایستاد؛ اما افت ارزش طلا در آخرین روز هفته کاری نیز ادامه داشت و روز جمعه تا ساعت ۱۷ به وقت تهران، بهای ۱۱۶۲ دلاری تجربه شد. اگر قیمت‌های بسته شدن بازار را در نظر بگیریم، سطح قیمتی روز جمعه پایین‌ترین سطح از جولای ۲۰۱۰ (مرداد ۸۹) بود؛ البته باید توجه داشت که هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید، ممکن است قیمت نهایی روز جمعه تغییر کرده باشد. چند هفته پیش که طلا به زیر مرز ۱۲۰۰ دلار سقوط کرد، گفته می‌شد که سطح مقاومتی بعدی ۱۱۸۰ دلار است. حالا طلا با سقوط به زیر سطح دوم حمایتی، ممکن است کاهش بسیار بیشتر ارزش خود را تجربه کند. اما بیانیه فدرال رزرو دارای چه محتوایی بود که طلا را حتی از مرز ۱۱۸۰ دلار هم به پایین کشید؟ مهم‌ترین خبر فدرال رزرو پس از برگزاری نشست دو روزه کمیته بازار آزاد، پایان سیاست‌های «تسهیل کمی» بود. این به‌معنای رضایت مقام‌های بانک مرکزی آمریکا از روند احیای اقتصاد این کشور است که باعث می‌شود اقبال به طلا با افت شدید مواجه شود. در بیانیه روز چهارشنبه همچنین اعلام شد که اوضاع بازار کار آمریکا همچنان در حال بهبود است. پایان برنامه‌های خرید اوراق قرضه ازسوی فدرال رزرو قابل پیش‌بینی بود، اما بازار طلا که پیش از این اعلان هم در بیشتر مقاطع روند کاهشی داشت، پس از انتشار بیانیه با سرعت بیشتری از ارزش طلا کاست. حالا همه توجه‌ها به این موضوع جلب شده که چه زمانی نرخ‌های بهره در آمریکا افزایش خواهد یافت.

نرخ بهره فدرال یا نرخ بهره شبانه از سال ۲۰۰۸ نزدیک به صفر مانده است. فعلا آنچه قطعی است این است که سیاست‌گذاران کمیته بازار آزاد فدرال رزرو رای داده‌اند که برنامه‌های تسهیل کمی از ابتدای ماه نوامبر به صفر برسد. تا آن زمان آخرین محرک؛ یعنی ۱۵ میلیارد دلار دیگر صرف خرید دارایی خواهد شد. سیاست تسهیل کمی پس از بحران مالی بزرگ آغاز شد و بر اساس آن فدرال رزرو شروع به خرید اوراق بهادار و اوراق با پشتوانه وام‌های رهنی و همچنین کاهش نرخ‌های بهره درازمدت کرد؛ اما کاهش شدت این برنامه پیش‌تر آغاز شده بود. در سال ۲۰۱۳، ماهانه ۸۵ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا تزریق می‌شد که این میزان در سال جاری میلادی، به کمتر از ۲۰ میلیارد دلار در ماه رسید. با این همه باید توجه داشت که سیاست‌های انبساطی هنوز ادامه دارد.
دیگر نکته مهم بیانیه چهارشنبه اشاره به بهبود بازار کار آمریکا بود. براساس این سند، «پیشرفت مستحکم وضعیت مشاغل و کاهش نرخ بیکاری» نشان می‌دهد: «کم بهره‌گیری از منابع بازار کار در حال از بین رفتن است.» اما فدرال رزرو اشاره کرده که نرخ بهره شبانه برای «زمانی قابل توجه» پس از پایان تسهیل کمی، پایین خواهد ماند. در بیانیه آمده است: «با این حال، اگر اطلاعات آینده پیشرفت سریع‌تر به سوی نرخ هدف اشتغال و نرخ هدف تورم را نشان دهد، افزایش بازه هدف نرخ شبانه هم ممکن است زودتر از پیش‌بینی‌ها به وقوع بپیوندد. به‌طور متضاد، اگر پیشرفت کندتر از انتظارها باشد، افزایش بازه هدف احتمالا دیرتر از پیش‌بینی‌ها رخ خواهد داد.» بیل اونیل، کارشناس موسسه
LOGIC Advisers می‌گوید: «در نگاه اول ممکن است تغییرات زیادی در مواضع فدرال رزرو نبینیم، اما مشخص است که بیانیه چهارشنبه در جهت کاهش قیمت طلا عمل کرده است. اشارات بیانیه به وضعیت بازار کار بسیار مهمی است. تغییرات مهمی را می‌توان در بیانیه دید و این یکی از دلایلی است که قیمت‌های طلا سقوط کرده‌اند.» یک عامل دیگر سقوط طلا پس از انتشار بیانیه، افزایش ارزش دلار آمریکا بوده است. دیو مگر، مدیر بخش بازرگانی فلزات در Vision Financial Markets می‌گوید که طلا پس از رشد دلار در واکنش به بیانیه فدرال رزرو واکنش «پرش زانو» از خود نشان داده است. او می‌گوید: «به نظر من وضعیت بازار طلا در روز چهارشنبه نشان‌دهنده جهت‌گیری این بازار در آینده است.» البته نظرات متفاوتی هم وجود دارد. الن بوش، تحلیلگر بازار آتی در Archer Financial Services می‌گوید بازارهای مختلف واکنش بیش از اندازه‌ای به بیانیه فدرال رزرو نشان داده‌اند: «من فکر می‌کنم که آنها خود می‌دانند که نمی‌توانند نرخ‌های بهره را بالا ببرند. پس روندهای هفته‌های گذشته در بازارها ادامه خواهد یافت، روندهایی مانند تضعیف دلار.»
در هر حال بیانیه فدرال رزرو و سخنرانی جنت یلن، رئیس این نهاد در روز چهارشنبه افت ۱۶ دلاری بهای اونس را باعث شد. افتی که در روز پنج‌شنبه نیز ادامه پیدا کرد. اونس فلز زرد در این روز ۱۳ دلار دیگر افت کرد. این روند نتیجه ادامه تاثیر داده‌های بیانیه و همچنین ادامه تقویت دلار بود. در نخستین روز کاری پس از پایان نشست فدرال رزرو نقره نیز به پایین‌ترین قیمت خود در چهار سال پیش از آن سقوط کرد. اهمیت افت روز پنج‌شنبه این بود که بهای اونس را به زیر مرز ۱۲۰۰ دلار رساند. به این ترتیب نه فقط نمودارهای فنی با اصلاح مواجه شدند؛ بلکه قیمت‌های آتی نیز تحت‌تاثیر قرار گرفتند. بهای آتی اونس برای تحویل در ماه دسامبر در این روز به محدوده ۱۱۹۰ دلار وارد شد. اما اقتصاد آمریکا در این روز هم خبر دیگری برای بازارها داشت که باز هم فشار بر طلا را افزایش داد. پنج‌شنبه اعلام اولیه از تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه ماه سوم ۲۰۱۴ رقم ۵/۳ درصد را در مقیاس سالانه نشان داد تا خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن باز هم کمتر شود. تاکید فدرال رزرو بر بهبود وضعیت اقتصاد ایالات‌متحده در این روز نیز بر «احساس» معامله‌گران موثر بود.
پنج‌شنبه شاخص دلار هم به بالاترین میزان در سه هفته پیش از آن رسید. به این ترتیب دلار که پس از تقویت شدید در مقاطعی افت کرده بود دوباره به بالاترین سطح در چهار سال گذشته نزدیک شده است. عجیب نیست که یورو دوباره در مقابل دلار افت کرده است البته خود اروپا نیز همچنان داده‌های بدی را منتشر می‌کند که باعث افت ارز واحد اروپایی می‌شود. آخر وقت پنج‌شنبه شاخص اعتماد مصرف‌کننده اتحادیه اروپا در ماه اکتبر منتشر شد که رقم منفی ۱/۱۱ را نشان می‌داد. این شاخص همسو با انتظارات بازار بود، اما بار دیگر سلامت اقتصاد اروپا را زیر سوال برد. اتحادیه اروپا سومین اقتصاد بزرگ جهان است و بیماری آن می‌تواند از عوامل کمک‌کننده به ارزش طلا باشد. این امر البته در صورتی واقع خواهد شد که نگرانی‌های اقتصادی بیشتر از تقویت دلار تاثیرگذار باشد. پنج‌شنبه اخباری نیز از توجه ناتو به مانورهای هواپیماهای جنگنده روسیه منتشر شد اما اونس طلا در نهایت روی قیمت ۱۱۹۸ دلار ایستاد.ولی این هم پایان هفته بد طلا نبود. اونس فلز زرد روز جمعه تا لحظه نوشته شدن این گزارش به قیمت ۱۱۶۲ دلار رسید که از میانه‌های سال ۲۰۱۰ (به‌عنوان قیمت نهایی) تجربه نشده بود. این در حالی است که اونس هفته گذشته را با قیمت ۱۲۳۱ دلار آغاز کرده بود. طلا چند هفته پیش به قیمت ۱۱۸۳ دلار رسید؛ اما «پوشش کوتاه مدت» و «شناسایی سود» توسط معامله‌گران توانست این کالای ماندگار را رشد دهد. حالا با سقوط طلا به زیر مرز سرنوشت ساز ۱۱۸۰ دلار باید در انتظار سقوط بیشتر و بیشتر طلا باشیم؟

منبع: دنیای اقتصاد