روحانی می‌گوید روزی که زمام امور دولت را به‌دست گرفت، تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۴درصد رسیده بود و هم‌اکنون این عدد تا ۱۴درصد کاهش یافته است.
میانگین تورم ۱۲ماهه نیز در این دوره تا نزدیکی‌های ۴۰درصد هم پیش‌روی کرده بود اما حالا به ۶/۲۰درصد رسیده است. علت اصلی کاهش تورم موضوعی است که ۲۵اقتصاددان و کارشناس اقتصادی به آن پاسخ داده‌اند. اگرچه دولت کاهش نرخ تورم را به نام خود تمام کرده است، اما اکثر اقتصاددانان و کارشناسان علل اصلی کاهش تورم را کاهش تقاضا و افت قدرت خرید مردم می‌دانند. آنان معتقدند کاهش انتظارات تورمی و رکود حاکم بر جامعه، مهم‌ترین عامل کنترل نرخ تورم بوده است. مذاکرات هسته‌ای و امید به نتیجه‌بخش‌بودن آن هم از دیگر عواملی است که چندنفر از اقتصاددانان به آن اشاره می‌کنند و تنها تعدادی از آنان کنترل تورم را ناشی از سیاست‌های اقتصادی دولت می‌دانند؛ سیاست‌های انقباضی و انضباط پولی دولت. در این میان بانک جهانی هم به‌تازگی گزارشی منتشر کرده که در آن عواملی مانند افزایش ارزش پول، کاهش قیمت‌های جهانی کالاهای اساسی و کاهش تحریم‌های بین‌المللی را مهم‌ترین دلایل کاهش نرخ تورم برشمرده است.
عباس شاکری
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش نرخ تورم، کاهش نرخ رشد قیمت‌هاست. دلیل آن هم اطمینان و ثبات نسبی‌ای است که در ماه‌های اخیر در اقتصاد ایران حاکم شده است. مردم نوعی اطمینان به فضای سیاسی و اقتصادی جامعه پیدا کرده‌اند و این موضوع در تثبیت قیمت‌ها و کنترل نوسانات قبل موثر بوده است. عامل دیگر کنترل قیمت تولیدکننده است. در فاز اول هدفمندی یارانه‌ها قیمت‌ها به شدت افزایش یافت اما در فاز بعدی قیمت تولیدکننده ثابت شد و مانند فاز اول، افزایش قیمت‌ها جهشی نبود. یکی دیگر از عواملی که در کنترل نرخ تورم تا حدودی تاثیر داشته انضباط پولی دولت است.
حسین عبده تبریزی
تنها اقدام موثری که دولت توانسته برای کنترل نرخ تورم و کاهش روند صعودی نرخ تورم انجام دهد، اقدامی است که در حوزه جریانات پولی در کشور انجام داده است. دولت توانسته در چند ماه گذشته اقداماتی را در حوزه پول پرقدرت انجام دهد. اقدام موثر دولت این است که توانسته بانک مرکزی را کنترل کند تا پول بیشتری خلق نشود؛ پولی که باعث افزایش نقدینگی در جامعه شده و افزایش نقدینگی هم به افزایش نرخ تورم دامن می‌زند. تنها اقدام دولت برای کاهش تورم این بود که با کنترل بانک مرکزی اجازه نداده پولی وارد اقتصاد شود.
جمشید پژویان
در سال۹۱ اقتصاد ایران با شوک‌های متعددی مواجه شد؛ افزایش سه برابری قیمت ارز، کاهش ارزش پول ملی به یک‌سوم و کاهش شدید فروش نفت چند شوکی است که سبب شد قیمت‌ها ناگهان افزایش یابد. با وجود این شوک‌های متعدد تورم ۳۰ تا ۴۰درصد امری طبیعی بود. از سال۹۲، شوک جدیدی به اقتصاد وارد نشد و فروش نفت هم کاهش نیافت. در نتیجه چون اقتصاد روند طبیعی خود را طی کرد، تورم هم تا حدودی کاهش یافت. در این میان می‌توان گفت کنترل تورم نه دستاورد دولت که ناشی از طی شدن روال معمول اقتصاد بوده است.
مهدی تقوی
مهم‌ترین عامل کاهش تورم، روند مثبت و روبه جلوی مذاکرات هسته‌ای است. تیم مذاکره‌کننده توانست تحریم‌ها را کاهش دهد. در نتیجه این امر، دلارهای صادراتی و دلارهای ناشی از فروش نفت توانست وارد کشور شود و قیمت دلار هم کاهش یافت. با کاهش قیمت دلار، تورم هم کاهش یافت. از طرفی در این دوره انتظارات تورمی هم در جامعه کنترل شد و به‌دلیل مثبت‌شدن فضای سیاسی، فضای اقتصاد هم تا حدودی رنگ ثبات و آرامش گرفت. این آرامش هم مرهون مذاکرات هسته‌ای است که مردم به نتیجه‌بخشی آن امید بسته‌اند.
مهدی پازوکی
کاهش انتظارات تورمی مهم‌ترین علت کنترل تورم در ماه‌های اخیر است که این موضوع هم ناشی از سیاست خارجی دولت یازدهم است. امید به حل‌شدن پرونده هسته‌ای ایران سبب شده که عدم اطمینان در اقتصاد ایران کاهش یابد. تا پیش از این روند تحریم‌ها به‌نحوی بود که مردم در فضای اقتصاد احساس ثبات نداشتند و مدام درصدد بودند تا داشته‌های خود را به دلار و طلا تبدیل کنند و جامعه در حالت انتظار تورمی بود. با پیشرفت در پرونده هسته‌ای مردم احساس کردند دولت در سیاست داخلی هم درصدد در پیش‌گرفتن انضباط مالی است که در دولت قبل خبری از آن نبود.
علی دینی ترکمانی
علت اصلی کاهش نرخ رشد تورم برمی‌گردد به اتفاقاتی که در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری افتاد. با آمدن آقای روحانی این انتظار ایجاد شد که تنش‌ها چه در سطح بین‌الملل چه در داخل رفع خواهد شد، بنابراین در پی این اتفاق انتظارات تورمی کاهش یافت. نقدینگی‌ای که در بازار ارز و طلا بود خارج و قیمت ارز و طلا تثبیت شد. این جریان نهایتا به تثبیت سایر قیمت‌ها کمک کرد. به این ترتیب می‌توان گفت کاهش نرخ رشد تورم در پی کاهش انتظارات تورمی از محل امیدهایی که در عرصه سیاسی به‌وجود آمده بود و باعث تثبیت نرخ ارز شد؛ اتفاق افتاد.
احمد میرمطهری
قدرت خرید خانوار تقلیل یافته است. همین امر سبب شده که خانوارها در سبد معیشتی خود تغییراتی را ایجاد کنند. این به معنای آن است که تقاضای خانوارها در مورد برخی از کالاها به‌شدت کاهش یافته و تقاضایی برای این دسته از کالاها وجود ندارد. در نتیجه این امر، روند افزایشی قیمت در برخی از کالاها دیده نمی‌شود. این موضوع منجر به کاهش تقریبی نرخ تورم شده است. وگرنه شرایط اقتصادی از نظر قیمت کالاهای گوناگون همچنان صعودی است. بر این اساس کاهش قدرت خرید خانوارها و تقلیل توانایی آنها در تامین کالاهای گوناگون منجر به کاهش نرخ تورم شده است.
محمود جامساز
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش تورم در دولت درپیش‌گرفتن انضباط پولی و مالی است. در دولت یازدهم بر اساس آمارهای اعلام شده از طریق انضباط پولی و مالی در بودجه، کسری بودجه به شدت کاهش یافته است. در نتیجه دولت نیاز کمتری به استقراض از بانک مرکزی داشته است. ثابت‌ماندن پایه پولی هم منجر به افزایش نقدینگی در جامعه نشده است. بر اساس آمار اعلامی پایه پولی کاهش یافته و به ۱۱۰هزارمیلیاردتومان رسیده و ضریب فزاینده پول هم از ۴/۱۲ به ۸/۵درصد رسیده است. بدهی دولت به بانک‌ها و بدهی آنها به بانک مرکزی هم پرداخت شده است.
بهمن آرمان
در مورد صحت و سقم آمار و اطلاعاتی که در مورد کاهش و کنترل نرخ تورم عنوان می‌شود، نمی‌توان اظهارنظر کرد و من چندان معتقد نیستم که این فرآیند نزولی رخ داده باشد. اما واقعیت این است که اقتصاد ایران از یک تونل تاریک هشت‌ساله که آسیب‌های بسیار زیادی به آن وارد کرد، خارج شده است و می‌توان نشانه‌هایی از خروج از رکود را در اقتصاد دید. یکی از این نشانه‌ها، روی کار آمدن دولتی است که مانند دولت سازندگی اعتقاد به فرآیند توسعه اقتصادی دارد. اما نکته قابل‌توجه این است که حتی اگر نرخ تورم کاهش یافته باشد، این به تنهایی دستاوردی مطلوب برای دولت محسوب نمی‌شود و باید مجموعه عوامل اقتصادی بهبود یابد.
پویا جبل‌عاملی
نرخ رشد تورم در یک‌سال گذشته با کاهش مواجه بوده است. به عقیده من علت اصلی کاهش رشد نرخ تورم هم پایین‌آمدن تورم انتظاری است. از طرف دیگر سیاست‌های بانک مرکزی و انضباط نسبی پولی هم بی‌اثر نبوده است. ولی کاهش نرخ رشد تورم به این معنا نیست که بانک مرکزی توانسته است سیاست‌های انقباضی را که در شرایط کنونی کشور موثر باشد، اجرا کند. دولت نتوانسته رشد نقدینگی را کاهش دهد و از این به بعد کاهش تورم نقطه‌به‌نقطه بسیار سخت خواهد بود. بر این اساس رسیدن به تورم تک‌رقمی بسیار بعید به نظر می‌رسد.
هادی زنوز
با نگاه به آمارهای بانک مرکزی درمی‌یابیم که در یک‌سال اخیر رشد نقدینگی کم و بیش بالا بوده و دولت توفیقی در کنترل نقدینگی نداشته است؛ پس علت اصلی کاهش نرخ رشد تورم را می‌توان اینگونه برشمرد؛ نخست اینکه در یک‌سال گذشته سرعت گردش پول کم شده که خود این موضوع از تعدیل‌شدن انتظارات تورمی ناشی می‌شود. در عین حال رکود تورمی از قدرت خرید مردم کاسته و تقاضای مردم کم شده است. از سوی دیگر تقاضای دولت نیز در این یک‌سال کاسته شده است. همچنین با تثبیت نرخ ارز، فشارهای ناشی از کنترل ارزش پول ناچیز بوده است.
هادی حق‌شناس
خرداد سال۹۲ انتظاراتی در افکار عمومی ایجاد شد مبنی بر اینکه دیگر شاهد افزایش سطح عمومی قیمت‌ها نخواهیم بود و سیاست‌هایی اتخاذ خواهد شد که تورم را کنترل می‌کند.
در کنار انتظارات روانی ایجادشده؛ مذاکرات هسته‌ای نیز به‌ویژه در صدروز نخست با امضای توافقنامه و پایان تحریم‌های جدید توانست بر انتظارات تورمی نقش‌آفرینی کند. از سوی دیگر شروع به کار دولت یازدهم همراه بود با انضباط پولی که با اصلاح بودجه ۹۲ اتفاق افتاد و انجام فعالیت‌ها در بخش نفت و گاز هم در کنار کاهش تنش‌های سیاسی در سطح بین‌الملل بر نزولی‌شدن نرخ رشد تورم اثر گذاشت.
سعید لیلاز
رشد نرخ تورم پیامد بی‌انضباطی پولی دولت است. وقتی هزینه‌ها از درآمد جلو می‌زند یا باید اسکناس چاپ شود و یا دلارها تبدیل به ریال و وارد بازار شود که در هر دو صورت پایه پولی افزایش یافته و تورم ایجاد می‌شود. در یک‌سال اخیر مهم‌ترین عامل در کنترل تورم، انضباط مالی دولت بود. نرخ رشد نقدینگی در طول ماه‌های مختلف یک‌سال گذشته از ۳۰درصد به حدود ۲۰درصد رسیده که این امر تحت سیاست‌های پولی دولت اتفاق افتاده است. در این سال کاهش کسری بودجه دولت، افزایش درآمدهای سالم و افزایش رشد اقتصادی کشور موجب شد نرخ رشد تورم کنترل شود.
فرشاد مومنی
عوامل اصلی عبارتند از مساله انتظارات عقلایی بهبود‌یافته در اثر اهتمام جدی دولت بر تنش‌زدایی و مهار رویه‌های بحران‌ساز دولت قبلی. افزایش اعتماد مردم به مدیریت جدید و خروج تدریجی و اندک بخش‌هایی از تقاضاهای سوداگرانه به‌ویژه از بازار ارز، مسکن، سکه، روند نزولی قیمت دلار و تخلیه محدود حباب‌های ناشی از شوک‌های اقتصادی و غیراقتصادی در سال‌های ۹۰ و ۹۱. نکته کلیدی این است که کنترل پایه پولی در بهترین حالت از پاییز ۹۲ شروع شده و علی‌الاصول باید از زمستان ۹۲ بر تورم تاثیر بگذارد حال آنکه روند نزولی تورم از تیر ۹۲ اتفاق افتاد.
حسین راغفر
اصلی‌ترین عامل کاهش نرخ تورم پایان دولت دهم بود، چراکه موجب ایجاد خوشبینی در بین افراد مختلف جامعه از جمله فعالان اقتصادی شد. این خوشبینی تغییر انتظارات از آینده را به‌دنبال آورد. به سیاست‌های خارجی نیز به‌عنوان دومین عامل می‌توان اشاره کرد؛ تلاش دولت برای تغییر رویکرد و بازسازی روابط از عوامل موثر بود و در وهله سوم تغییر سیاست‌های فرهنگی و داخلی تاثیرات مثبتی بر گروه‌های مرجع در جامعه گذاشت. در کنار همه این عوامل ادامه رکود به‌دلیل کاهش در تقاضای مصرف‌کنندگان و کاهش در طرف عرضه هم بر افت رشد تورم تاثیر داشته است.
علی قنبری
انتخاب آقای روحانی به‌عنوان رییس‌جمهور و افزایش سرمایه اجتماعی و امید‌به‌آینده و ثبات در اقتصاد و عدم‌تداوم سیاست‌های اشتباه گذشته که عمدتا افزایش نقدینگی و سیاست‌های نامطمئن را در پی داشت، به‌عنوان نخستین گام در کاهش نرخ رشد تورم قلمداد می‌شود. همچنین اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی نسبتا مناسب هم عامل دوم در کنترل تورم محسوب می‌شود. علاوه‌بر آن حمایت از تولید و تقویت طرف عرضه به‌ویژه در بخش نفت و صادرات آن توانست بر افزایش نرخ رشد اقتصادی موثر واقع شود و بتواند بر کنترل تورم البته در کنار فضای مثبت در روابط بین‌الملل اثرگذار باشد.
شاهین شایان آرانی
عزم و برنامه دولت جدید اصلی‌ترین عامل کاهش نرخ رشد تورم بود؛ عزمی که در دولت قبل وجود نداشت و اساسا تورم به‌عنوان یک عامل مخرب دیده نمی‌شد. ابزاری که دولت یازدهم برای مهار تورم استفاده کرد نیز در درجه نخست ایجاد انضباط پولی و مالی بود. در حوزه برنامه و بودجه، مدیریت نقدینگی و کنترل نقدینگی به‌عنوان محور اصلی استراتژی دولت، نسبتا موفق عمل شد. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا این روند کاهشی ادامه‌دار خواهد بود یا خیر؟ به نظر می‌رسد با روش‌های در پیش‌گرفته دولت در سال آینده نیز کاهش بیشتر نرخ رشد تورم را شاهد باشیم.
منبع: شرق
  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
