این گروه از اقتصاددانان، دلایل متعددی را برای افزایش نرخ رشد اقتصادی بهار امسال که پس از کاهش این شاخص در هشت فصل به دست آمده، عنوان می‌کنند که دراین میان رشد بخش‌های مختلفی چون خودروسازی، نفت، فولاد، صادرات و واردات از جمله مهم‌ترین دلایلی است که منجر به نرخ رشد اقتصادی ۶/ ۴ درصدی در فصل بهار شده است.
اعلام نرخ ۶/ ۴ درصدی رشد اقتصادی فصل بهار از سوی بانک مرکزی با واکنش‌هایی همراه شد. برخی اقتصاددانان معتقدند اعلام این نرخ چندان قابل اتکا نیست، چراکه هنوز شواهدی مبنی‌بر تشدید رکود در واحدهای تولیدی دیده می‌شود و نرخ بیکاری نیز افت نکرده است. اما در مقابل برخی دیگر از اقتصاددانان معتقدند که نرخ اعلام شده از سوی بانک مرکزی، قابل اتکا بوده و برمبنای تحولاتی است که در بخش‌های مختلف اقتصادی رخ داده است. این گروه از اقتصاددانان، دلایل متعددی را برای افزایش نرخ رشد اقتصادی بهار امسال که پس از کاهش این شاخص در هشت فصل به دست آمده، عنوان می‌کنند که دراین میان رشد بخش‌های مختلفی چون خودروسازی، نفت، فولاد، صادرات و واردات از جمله مهم‌ترین دلایلی است که منجر به نرخ رشد اقتصادی ۶/ ۴ درصدی در فصل بهار شده است.
واکنش‌ها به نرخ اعلام شده از سوی بانک مرکزی در حالی است که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز به‌تازگی گفته است که «عددی که در سه ماه اول امسال محاسبه شده حاکی از رشد تولید ناخالص داخلی کشور است که با توجه به محاسبات بانک مرکزی، مرکز آمار و برخی موسسات پژوهشی همه محاسبات حاکی از رشد مثبت اقتصادی در سه ماه امسال است.»
پیش از این رئیس‌جمهوری و مقامات دولتی وعده نرخ رشد سه تا چهار درصدی تا پایان امسال را داده بودند.
والی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی و علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی از مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی در فصل بهار خبرداده بودند. اما سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که با اعلام این نرخ از سوی بانک مرکزی، آیا نرخ رشد اقتصادی تا پایان سال زودتر محقق خواهد شد یا اینکه نرخ رشد اقتصادی بین سه تا چهار درصد باقی خواهد ماند؟
رشد اقتصادی بهار قابل اتکاست
باورمندان به صحت آمار نرخ رشد اقتصادی دلایل متعددی را برای افزایش نرخ رشد اقتصادی بهار عنوان می‌کنند.
سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی، با بیان‌اینکه آمار اعلامی از سوی بانک مرکزی مبنی‌بر رشد ۶/۴ درصدی نرخ رشد اقتصادی، قابل اتکاست، گفت: «اواخر پارسال پیش‌بینی کرده بودم که سال ۹۳، نرخ رشد اقتصادی به سه تا چهار درصدی خواهد رسید.»
وی درباره دلایل نرخ رشد ۶/۴ درصدی اقتصادی افزود: «در بخش‌های مهمی در اقتصاد ایران رشد جدی داشتیم که صنعت خودروسازی، فولاد، نفت، کشاورزی، صادرات و واردات از جمله این بخش‌ها محسوب می‌شود.»
وی درپاسخ به برخی اظهارات مبنی‌بر اینکه هنوز اتفاق خاصی در بخش اشتغال کشور رخ نداده است که نرخ رشد اقتصادی در فصل بهار ۶/۴ درصد شود، گفت: «رشد اقتصادی الزاما نباید به معنی رشد اشتغال باشد. علاوه‌براین رشد اشتغال با رشد اقتصادی متفاوت است.» وی افزود: «همچنین اگر نرخ بهره‌وری بیش از نرخ اشتغال باشد، به بیکاری دامن می‌زند.»
لیلاز تاکید کرد: «از سوی دیگر طی سه تا چهار سال اخیر نرخ بهره‌وری رشد شدیدی داشت، اما شاغلان زیادی بودند که هم‌اکنون بیکار هستند. حال اگر این گروه مجددا شاغل شوند، هر چند اشتغال آنها منجر به رشد می‌شود، اشتغال جدید ایجاد نخواهد شد.»
وی تاکید کرد: «با این وجود رشد اقتصادی ایران تا پایان امسال ۳ تا ۴ درصد خواهد بود.»
رشد سرمایه‌گذاری
مهدی پازوکی، اقتصاددان نیز از دیگر موافقان افزایش نرخ رشد اقتصادی است. وی در این‌باره به «فرهیختگان »گفت: «قطعا آمار اعلامی از سوی بانک مرکزی درباره نرخ ۶/۴ درصدی رشد اقتصادی قابل اتکاست، این درحالی است که پیش از این موسسه عالی پژوهشی در برنامه توسعه رشد ۵/۲ درصدی را در سه ماهه امسال برآورد کرده بود.»
وی افزود: «از سوی دیگر آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی به‌عنوان اداره حساب‌های بانک مرکزی که حساب‌های مالی ایران را انجام می‌دهد، آماری درست و منطقی است.»
پازوکی تاکید کرد: «این آمار درحالی مطرح شده است که رشد اقتصادی ایران طی دو سال گذشته منفی بوده است. این به آن معناست که تولید کشور در این مدت کاهش داشته اما در مقایسه با فصل بهار سال گذشته افزایش داشته است.» وی گفت: «علاوه‌براین تعداد خودروهای تولید شده و میزان تولید در بخش صنعت طی این مدت نشان‌دهنده افزایش نرخ رشد اقتصادی است.»
این اقتصاددان تاکید کرد: «علاوه‌براین میزان سرمایه‌گذاری طی دو سال گذشته منفی بوده است. معمولا در دنیا نرخ رشد منفی یک سال است اما در ایران نرخ رشد اقتصادی دو سال منفی بود که این رقم درسال ۹۱، منفی ۸/۶، در سال ۹۲، منفی ۲/۲ درصد و در فصل بهار امسال به ۶/۴ درصد رسید.»
وی افزود: «قطعا میزان سرمایه‌گذاری درایران نیز با رشد همراه بوده که نرخ رشد اقتصادی افزایش داشته است.»
رشد قابل توجه صنعت خودرو و نفت
مسعود خوانساری، عضو اتاق بازرگانی ایران نیز عنوان می‌کند که «رشد اقتصادی اعلام شده فصل بهار مسلما قابل اتکا و قابل اطمینان است.»
وی اما در پاسخ به این سوال که آیا این نرخ ادامه خواهد داشت یا خیر، افزود: «دراین باره نمی‌توان به‌طور قطع صحبت کرد.»
خوانساری همچنین با بیان اینکه دو بخش صنعت و نفت تاثیر بسزایی در افزایش نرخ رشد اقتصادی تاثیر بسزایی داشته‌اند، تاکید کرد: «بخش خودرو نسبت به پارسال ۷۵ تا ۸۰ درصد رشد داشته و بخش نفت نیز رشد قابل قبولی داشته است، بنابراین با توجه به این موارد قطعا قابل‌اتکاست.»
خوانساری اضافه کرد: «پارسال صنعت خودرو نزدیک ۶۰۰ هزار خودرو تولید کرد درحالی که پیش‌بینی شده است که این میزان امسال به یک میلیارد و ۲۰۰ هزار خودرو برسد، بنابراین اگر این اتفاق بیفتد، جهش قابل توجهی در بخش رشد اقتصادی کشور رخ خواهد داد. علاوه‌براین آمار پنج ماه تولید خودرو گویای این است که برآورد بانک مرکزی از نرخ رشد اقتصادی فصل بهار درست بوده است.»
وی افزود: «اگر این روال ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود میانگین نرخ رشد اقتصادی تا پایان سال به یک تا دو درصد برسد، اما نکته مهم این است که اقتصاد کشور از نرخ رشد منفی خارج شده و به سمت مثبت شدن پیش می‌رود.»
آثار رشد هنوز مشهود نیست
پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران دراین‌باره تاکید کرد: «هر چند دستیابی به چنین رشدی جای خوشحالی دارد، اما نکته‌ای که در این مورد مطرح می‌شود این است که آثار رشد اقتصادی همچنان در اقتصاد کشور به‌ویژه بازارها مشهود نیست. به عبارت دیگر در سطح خرد هنوز رونقی در تولید و تجارت کشور رخ نداده است و در سطح کلان نیز اثری در نرخ بیکاری نداشته‌ایم.»
وی افزود: «بنابراین با توجه به موارد گفته شده، چنین آماری جای تامل دارد، ضمن اینکه نمی‌توان اظهارنظر کرد که این افزایش نرخ رشد بر چه مبنایی بوده است.»
همچنین مرتضی‌افقه، یکی دیگر از اقتصاددانانی که در صحت آمار دولت اما‌واگرهایی دارد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» عنوان کرده است که اعلام این نرخ از سوی بانک مرکزی جای تامل دارد. وی همچنین تاکید کرده است که شاید منظور بانک مرکزی، این است که رشد منفی اقتصادی به سمت صفر شدن حرکت کرده است یا اینکه این رشد به‌صورت نقطه به نقطه محاسبه شده باشد. وی همچون پدرام سلطانی معتقد است که هنوز اتفاق خاصی در بخش اشتغال و فعالیت‌های اقتصادی رخ نداده است که رشد اقتصادی فصل بهار به ۶/۴ درصد رسیده باشد.
کمال اطهاری، کارشناس اقتصادی نیز تحقق نرخ رشد اقتصادی را قابل تقدیر دانست و گفت: «در شرایطی که اقتصاد ایران لب پرتگاه و در حال سقوط بود دولت اقتصاد را نجات داد اما اینکه بخواهد به شرایط سال‌های ۸۴ تا ۸۶ با درآمدهای نفتی ۲۰۰ میلیارد دلاری بازگردد زمان خواهد برد.»
وی افزود: «رسیدن به اشتغال پایدار عزم بزرگی را طلب می‌کند. دولت به تنهایی قادر به انجام آن نیست و به کمک جامعه به‌عنوان لوکومتیو نیاز دارد که سوخت این لوکومتیو با تنش‌زدایی خارجی تامین خواهد شد.»
اطهاری نیز در پاسخ به سوالی مبنی‌براینکه نرخ رشد اقتصادی چه زمانی می‌تواند منجر به اشتغال در کشور شود، گفت: «این اتفاق با نرخ رشد اقتصادی ۱۵ درصد قابل دستیابی خواهد بود و تا پیش از این میزان، نباید انتظار به وجود آمدن اشتغال پایدار جدید را داشته باشیم چرا که رسیدن به این نرخ نیاز به تغییر ساختار اقتصادی کشور دارد و حدود پنج تا شش سال زمان می‌برد.»
منبع: فرهیختگان
  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
