اختصاصی پول پرس- ناقوس مرگ POSها به صدا درآمد؟

پول پرس- مریم ابونیا: این دیگر یک ادعا نیست. یک واقعیت است: در کیف پول هر یک از ما در کنار اسکناس‌های ریز و درشت حداقل یک کارت بانکی هم یافت می‌شود.
این رخداد در ۵ سال اخیر و با اجرایی شدن پرداخت یارانه نقدی سرعت بسیار گرفت. تا جایی که گفته می شود هم اکنون ۲۰۰ میلیون کارت بانکی فعال در کشور وجود دارد. گستردگی خدمات بانکی و نیز استفاده آسان از آنها موجب تمایل بسیاری افراد از قشرهای مختلف جهت استفاده از ابزارهای پرداختی چون خودپرداز و پایانه‌های فروشگاهی شده است.
همانگونه که اسفند ماه سال گذشته احمدی، دبیرکل بانک مرکزی خبر داد تنها ۴۰ میلیون خدمت الکترونیکی از طریق سامانه‌های کارتی به جمعیت ۷۶ میلیون نفری کشور ارائه شد.
با وجودی که استفاده از ابزارهای الکترونیک پرداخت گسترش زیادی یافته‌است اما گویا هنوز رگه‌هایی از بی‌اعتمادی صاحبان دستگاه‌های کارت‌خوان دیده می‌شود.
مرد جوانی که در یک پاساژ کوچک حوالی غرب تهران مغازه فروش لوازم آرایشی دارد در پاسخ به این سوال که چرا دستگاه پایانه‌های فروشگاهی مغازه اش نه تنها دور از دسترس که حتی خارج از دید مشتری قرار داده شده می گوید مشتریان ما تمایلی به انجام این کار ندارند و عمدتا خودشان کارت را دراختیار ما قرار می دهند تا تراکنش را انجام دهیم. زمانی که از او می پرسم آیا تا به حال پیش نیامده مشتری اصرار داشته باشد تا خودش این تراکنش را انجام دهد، می گوید: پیش آمده مشتری این درخواست را داشته باشد اما با توجه به مکان قرار گرفتن دستگاه پایانه‌های فروشگاهی قید این کار را زده است. می پرسم آیا این تضعیف حق مشتری محسوب نمی شود؟ فروشنده در جواب تنها لبخند می زند.
چند مغازه بالاتر در یک فروشگاه زیورآلات نیز شرایط به همین گونه است
دستگاه پایانه‌های فروشگاهی مقابل چشم مشتری اما دور از دسترس او قرار گرفته است . دختر جوان فروشنده در جواب این سوال که چرا دستگاه دوراز دسترس مشتری قرار گرفته حال انکه مدام از سوی مقامات ذی صلاح هشدار داده می شود که رمز کارت بانکی خود را در اختیار کسی قرار ندهید بهانه واهی چون کوتاه بودن سیم اتصال دستگاه را می آورد.
این قبیل بهانه‌ها به کرات هنگام خرید مقابل چشمان ما قرار می‌گیرند هرچند در این میان هم هستند فروشندگانی که دستگاه پایانه‌های فروشگاهی را کاملا در دسترس مشتری قرار داده ، حتی از او می خواهند تمام مراحل تراکنش را خودش انجام دهد.

اصل اعتماد
اما اگر بخواهیم از اهمیت سرعت عمل در انجام تراکنش برای فروشندگان صرف نظر کنیم پای اعتماد به مشتری به میان خواهد آمد.
این احتمال که فروشنده ممکن است اعتماد چندانی به مشتری و ابزار پرداختی چون POS نداشته باشد چندان دور از ذهن نیست.
یکی از فروشندگان کیف و چمدان در خیابان منوچهری می گوید: من خودم کارت بانکی را از مشتری می گیرم و مراحل تراکنش را انجام می دهم اما از مشتری می خواهم رمز را خودش وارد کند.
از او جویای علت که می شوم ادامه می دهد : چندی پیش شخصی به عنوان خریدار به مغازه من آمد. پس از انتخاب کالا سراغ پایانه‌های فروشگاهی رفت تا عملیات تراکنش را انجام دهد.
این فروشنده اظهار داشت : خریدار کارت کشید اما این عملیات را لغو کرد سپس در یک فرصت مناسب با رمزی که در اختیار داشت وارد تراکنش‌های انجام شده دستگاه که محرمانه است شد و پس از اینکه اطلاع حاصل کرد که رقم آخرین تراکنش مبلغ ۳۲۰ هزارتومان بوده با اعلام اینکه موجودی کارت بانکی اش ۳۲۰ هزارتومان است پرینت آخرین تراکنش دستگاه را به عنوان مبلغ پرداختی به من داد.
وی ادامه می‌دهد : پس از خروج این مشتری متوجه کلاه برداری این فرد شدم و با شرکت سامان پرداخت که شرکت مبدا این دستگاه است تماس گرفتم.
وی همچنین گفت: شرکت مذکور به من قول همکاری داد که با بازبینی فیلم هایی که از طریق دوربین مدار بسته ضبط شده است ماجرا پی‌گیری خواهد شد چرا که انجام این عملیات جز با در اختیار داشتن رمز ورود امکان پذیر نبوده و این فرد احتمالا از کارکنان همان شرکت بود.
این فروشنده در پایان اضافه کرد : حراست این شرکت به من اعلام داشت که در هر صورت باید به پلیس فتا شکایت کنم که این کار با این حجم مشغله تا کنون برایم میسر نبوده است.

داستان تازه ای برای POS
اما آنچه که این روزها توجه رسانه‌ها را به خود معطوف داشته بحث دریافت کارمزد از صاحبان این دستگاه‌ها است و این موضوع به کشمکشی زیر پوستی میان بانک مرکزی و اصناف بدل شده‌است.
چندی پیش محسن قادری مدیرعامل شاپرک با عنوان این‌ که هر خدمتی هزینه‌ای دارد،‌ دریافت کارمزد از صاحبان دستگاه‌های کارتخوان را مطرح کرد.
پس از اعلام این خبراصناف نسبت به این خبر واکنش منفی نشان دادند و حتی عده‌ای از حذف دستگاه‌های کارتخوان از فروشگاه‌های خود به دلیل ضرر و زیان خبر دادند.
از طرفی بانک مرکزی هم مساله بیت‌المال را مطرح می‌کند و معتقد است خدمات رایگان بابت انجام تراکنش‌ها به نوعی تضییع بیت‌المال است.
علی فاضلی رئیس اتاق اصناف می‌گوید این عمل خلاف قانون است و اصناف نیز اعلام کرده‌اند که کارتخوان‌های خود را غیرفعال کرده‌، از مشتریان خود تنها پول نقد دریافت می‌کنند .
تعدادی از صاحبان دستگاه‌ها هم تهدید کرده‌اند که این کارمزد را مستقیم و یا به صورت غیر مستقیم با افزایش قیمت‌ها از خریداران دریافت خواهندکرد.
با توجه به مسائلی که عنوان شد از جمله نوعی بی‌اعتمادی فروشندگان به مشتریان در استفاده از دستگاه‌های کارت خوان که اغلب بصورت انجام تراکنش خرید توسط خود فروشنده و یا دوراز دسترس مشتری قرار دادن دستگاه نمود پیدا می‌کند و اخباری که ازسوی بانک مرکزی و شاپرک مبنی بر کسر کارمزد از انجام تراکنش توسط دستگاه‌های پایانه‌های فروشگاهی منتشر شده است.
آیا می‌توان امیدی به تمایل اصناف به استفاده از دستگاه‌ها داشت؟
مطمئننا به خاطر داریم زمانی را که مردم اعتماد چندانی به سیستم‌های پرداخت نداشتند و غالبا از آن استفاده نمی‌کردند اما امروزه و با ورود پایانه‌های فروشگاهی به فروشگاه‌ها نقدینگی‌ها از جیب مردم به بانک‌ها هدایت شده‌است.
آیا با تمام تفاسیر امروز می‌توان به راحتی به دستاوردهایی که طی سال‌ها با تلاش بسیار به دست آمده بی اعتنا بود و مرگ آن را رقم زد؟

انتهای پیام