فعالان تالار شیشه‌یی در خیابان حافظ انگیزه‌یی برای حضور در بازار ندارند، شاخص بورس پنج ماهی می‌شود که روزهای تلخی را برای آنها رقم زده است. فراز و فرودهای مستمر موجب کلافه‌گی بازار شده است در چند روز اخیر حتی همان افزایش‌های چند واحدی نیز به موضوعی بعید تبدیل شده است و روند نزولی سرعت بیشتری به خود گرفته است.
در یک سال و نیم اخیر به دنبال بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی بازار، بورس تهران درهای تالار خود را به روی آنان که از بازار سکه و ارز و مسکن خارج کرده بودند، گشود و از آنها برای حضور بیشتر در بازار دعوت به عمل آورد و همین امر موجب شد که تعداد سهامداران این بازار به بیش از هفت میلیون سهامدار برسد.
دی ماه سال قبل دقیقا روزهای طلایی برای بورس‌بازان بود، شاخص کل درحال فتح قله ۹۰ هزار واحدی بود که یک‌باره همه‌چیز برگشت و از ۱۵ همین ماه سقوط‌ها آغاز شد.
۱۷۶ روز از ۱۵ دی ماه می‌گذرد، در این مدت یک‌باره ارزش بازار سرمایه از مرز ۵۰۰ میلیارد دلار به ۳۳۶ میلیارد دلار کاهش یافت به عبارتی دیگر در این مدت ۱۶۴ میلیارد از ارزش بازاری کاسته شده که بیشترین ضرر را سهامداران حقیقی و خرد متحمل شده‌اند و این روند نزولی همچنان ادامه دارد به‌گونه‌یی که روز گذشته در مرز ۶۹ هزار واحد قرار گرفت و در همین مدت بازدهی بورس به منفی ۲۰ درصد رسیده است.
افزایش قیمت دلار تا مرز ۳۷۰۰ تومان، افزایش سود شرکت‌ها از محل رشد نرخ ارز را از دلایل اصلی رشدهای حبابی قیمت سهام از شهریورماه تا دی ماه سال قبل عنوان می‌کنند درحالی که با کاهش قیمت دلار، افزایش نرخ بهره مالکانه و نرخ خوراک پتروشیمی یک‌باره روزهای بد یکی پس از دیگری برای سهامداران رقم خورد.
بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار چنین پیش‌بینی‌هایی را از وضعیت بازار در همان روزهای درخشان با سودهای طلایی برای مدیران بازار و سهامدارانش می‌کردند اما گویی نه مدیران و نه فعالان بازار که بخش اعظمی از آنها از تازه‌واردان به تالار بودند این توصیه‌ها و هشدارها را جدی نمی‌گرفتند به همین دلیل اگر امروز دیده می‌شود هیچ کدام از سیاست‌ها و تدابیر آنها موثر واقع نمی‌شود دلیلی ندارد جز ورود دیرهنگام مدیران به بازار؛ تدابیری عجولانه با کارکردهایی بسیار موقت.
ممنوعیت معاملات گروهی یا همان ددد، محدودیت ساعت معاملات، تزریق حجم زیادی نقدینگی از طریق صندوق توسعه بازار با کمک بانک‌ها و ورود اوراق تبعی از جمله راهکارهایی بود که هیچ کدام تاکنون موثر واقع نشد، گویی سهامداران و حتی شاخص بازار نیز دریافته است که دیگر نمی‌توان به این راهکارها اعتماد کرد و بازار در بی‌اعتمادی ژرفی فرو رفته است. اگرچه در این چهار ماهی که از سال ۹۳ می‌گذرد دلایلی همانند کاهش تحریم‌ها یا مذاکرات ایران با خودروسازان خارجی موجب شد بورس افزایش‌های مقعطی را ناشی از خوش‌بینی‌ها و انتظارات ایده‌آل تجربه کند اما این رشد‌ها نیز چندان پایدار نماندند و به‌سرعت آثار خود را در بازار از دست دادند.
به هر روی آنچه از بازار بورس قابل پیش‌بینی است روزهایی سرد و بی‌روح در جوی از بی‌اعتمادی و انتظار برای سهامدارانی است که توپ داغ شاخص را در روزهای رونق به دست گرفتند و نتوانستند آن را به مدت طولانی در دست بگیرند.
کاهش قیمت دلار
اما بازار سرمایه با اتفاق دیگری هم مواجه شده است و آن کاهش قیمت دلار در بازار آزاد است. دو هفته از سیر نزولی بهای دلار در بازار ارز می‌گذرد، روز گذشته در ادامه مسیر سراشیبی، قیمت دلار با ۳۰ تومان کاهش از ۳۱۳۰ تومان به ۳۱۰۰ تومان کاهش یافت. درباره سکوت حاکم بر چهارراه استانبول تهران و کسادی بازار صرافان، مرتضی فرشچی، دبیر شورای عالی کانون صرافان به «اعتماد» گفت: انتظارات مثبت از مذاکرات هسته‌یی و نگاه خوش‌بینانه به حل مسائل هسته‌یی و از همه مهم‌تر جو روانی حاکم بر بازار ارز از موجبات اصلی کاهش قیمت دلار محسوب می‌شود.
وی پیش‌بینی کرد قیمت دلار در سایه این رکود و سکوت و حتی با انتشار اخبار جدید به نرخ مبادله‌یی نیز برسد اما نکته اینجاست که این وضعیت استمرار نخواهد داشت.
فرشچی گفت: مسلم است وقتی اتفاق خاص اقتصادی موثر نیفتاده است در نتیجه کاهش قیمت دلار استمرار نخواهد داشت.
وی کمترین نرخ دلار را در سال جاری در فروردین ماه با قیمت ۲۹۵۰ تومان در فروردین و بیشترین آن را ۳۳۴۰ تومان در خردادماه عنوان کرد و گفت: ششمین قسط از طلب‌های ایران نیز وارد کشور شد که این مهم خود نیز باعث کاهش قیمت دلار شد اما از سویی دیگر تقاضای عمده‌یی در بازار دیده نمی‌شود و فعالان در انتظار اخبار مثبت مذاکرات هستند.
فرشچی تاکید کرد میزان تقاضای وارد‌کنندگان کالاهای واسطه‌یی هم بسیار کاهش یافته است درحالی که از نظر ما این موضوع چندان مطلوب نیست زیرا تقاضا برای کالا وجود دارد درحالی که وارد‌کنندگان در شرایط کنونی انتظار را به خرید دلار ترجیح می‌دهند.
وی در پایان گفت: از بانک مرکزی توقع داریم که نقش خود را برای جلوگیری از نوسانات دلار پررنگ‌تر کند زیرا ثبات قیمت دلار از مهم‌ترین برنامه‌های رییس کل بانک مرکزی محسوب می‌شود و در سایه این ثبات است که می‌توان شاهد چرخیدن چرخ‌های اقتصادی بود.
منبع: اعتماد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
