دوراهی پیش پای دلار

قیمت دلار روز گذشته حول قیمت ۳۲۰۰ تومان دچار نوسان شد. کارشناسان معتقدند بازار با دو نوع رویکرد از سوی معامله‌گران مواجه است و غلبه هر کدام از اینها، مسیر آینده نرخ ارز را تعیین می‌کند: رویکرد خوش‌بینانه که با توجه به بهبود شرایط دیپلماتیک و ارزی، کاهش‌های اخیر را متاثر از هر دو عامل «انتظاری» و «واقعی» می‌داند و رویکرد بدبینانه که با اشاره به‌مواردی مثل افزایش تقاضای ارزی در تابستان، کاهش قیمتی بیشتر را «موقتی» تلقی می‌کند. هر دو رویکرد با تاکید بر برخی متغیرهای بنیادی و روانی مسیر متفاوتی را برای بازار ارز ترسیم می‌کند.

دلار روز گذشته سطح مقاومتی ۳۲۰۰ تومان را در ادامه روند کاهشی چند روز اخیر شکست و روی پله ۳۱۹۰ تومان قرار گرفت، اما در ساعات پایانی معاملات، مجددا روی همان سطح ۳۲۰۰ تومان بازگشت. برخی اعتقاد دارند دلیل بازگشت دلار به ۳۲۰۰ تومان این بوده که این قیمت از نگاه فعالان بازار نوعی «سطح حمایتی» بوده است. از دیدگاه تحلیلگران شکسته شدن این سطح حمایتی می‌تواند پتانسیل کاهش بیشتر قیمت را در بازار ایجاد کند.
آن‌طور که فعالان بازار به «دنیای اقتصاد» می‌گویند، خریداران عمده ارز، به خرید دلار ۳۱۵۰ تومانی هم دل بسته‌اند اما گروهی از تحلیلگران معتقدند با توجه به اینکه کاهش قیمت‌ها تحت‌تاثیر عوامل انتظاری رخ داده است، هنوز اتفاق خاصی در ساختار اقتصاد کشور رخ نداده که بتواند این عامل انتظاری را حمایت کند. از نظر آنها امکان افزایش قیمت مجدد و بازگشت به سطح قیمتی قبل از رخ دادن کاهش‌های چند روز اخیر؛ یعنی محدوده ۳۲۷۰ تا۳۲۹۰ تومان، وجود دارد. روز گذشته اتفاق و نشانه مهم دیگری هم در بازار خودنمایی کرد و آن افزایش فاصله خرید‌و‌‌فروش ارز بود. در قیمت فروش ۳۱۹۰ تومان، صرافان دلار را ۳۱۷۰ تومان که می‌تواند به‌عنوان «افزایش فاصله قیمت خرید‌وفروش» و «نشانه بازگشت نا‌اطمینانی به بازار» تلقی شود. وقتی دلار مجددا به مدار ۳۲۰۰ تومان بازگشت، این فاصله کمی کاهش یافت و صرافان دلار را ۳۱۸۵ تومان می‌خریدند. در حال حاضر دو نگاه عمده در مورد دلایل کاهش نرخ دلار و روند آتی آن وجود دارد.

خوش‌بین‌ها: روند کاهشی طبیعی است
نگاه اول خوش‌بینانه است و مطرح‌کنندگان آن معتقدند فروش نفت در ماه‌های اخیر افزایش یافته و وصول درآمدهای ارزی هم آسان‌تر شده است. در حال حاضر پنج قسط از دارایی‌های بلوکه شده ایران آزاد شده و کانال ورودی ارز به بازار تقویت شده است. آنها به افزایش صادرات پتروشیمی و ورود تدریجی ارز حاصل از آن به بازار آزاد هم اشاره می‌کنند و می‌گویند: این اتفاقات بر تقویت عرضه اثر گذاشته است. استدلال دیگر آنها به خبرهای مثبت از وین و مساعد بودن آینده مذاکرات برمی‌گردد. در روزهای اخیر انتشار اخبار درخواست آمریکا از ایران برای کمک به حل بحران عراق و همکاری این دو کشور در این زمینه، باعث شده خوش‌بینی به نتیجه بخش بودن مذاکرات هسته‌ای هم افزایش یابد و این خوش‌بینی فشار بر بازار برای کاهش قیمت دلار را افزایش داده است. مجموعه این مسائل باعث شده این دسته از تحلیلگران روند بازار را در آینده «کاهشی» پیش‌بینی کنند و کاهش قیمت‌های اخیر را طبیعی بدانند.

بدبین‌ها: احتمال جهش دوباره وجود دارد
دسته دوم تحلیلگران که نگاه بدبینانه‌ای به کاهش قیمت‌ها در بازار آزاد ارز دارند، استدلال می‌کنند این کاهش قیمت‌ها ریشه در عامل انتظاری دارد و هنوز گشایش‌های اقتصادی که بتواند ریال را در برابر دلار تقویت کند، حاصل نشده و کاهش اخیر در قیمت‌ها به نوعی تصنعی است. به اعتقاد آنها عده‌ای از معامله‌گران بازار، با استفاده از جو روانی حاکم بر بازار قیمت‌ها را کاهش داده‌اند و می‌خواهند در این قیمت‌های پایین خرید کنند. پیش‌بینی آنها این است که بعد از ماه رمضان و آغاز سفرهای تابستانی تقاضا در بازار افزایش خواهد یافت. از طرفی هم به صورت سنتی، شهریورماه زمان آغاز ثبت سفارش‌ها و بازگشت تقاضاهای عمده به بازار است. ضمن اینکه ممکن است انتظارات خوش‌بینانه شکل گرفته از مذاکرات هسته‌ای آنگونه که وجود دارد، تحقق نیابد. مجموعه این عوامل ممکن است باعث شود در آینده دلار به سطوح قیمتی قبل از کاهش اخیر در قیمت‌ها برگردد. کسانی که با نرخ پایین خرید کرده‌اند، در موقعیت افزایش قیمت تلاش خواهند کرد که نوسان‌گیری کنند. آنها در توضیح دیدگاه خود، به افزایش قیمت خرید‌و‌‌فروش در روز گذشته و بازگشت نا‌اطمینانی به بازار اشاره می‌کنند. استدلال گروه دوم، زمانی مهم‌تر می‌شود که روز گذشته قیمت دلار در حالی که به ۳۱۹۰ تومان رسید، نتوانست در این قیمت مقاومت کند و در ساعات پایانی معاملات به همان سطح ۳۲۰۰ تومان بازگشت.

کاهش قیمت سکه و طلا
همزمان باکاهش قیمت اونس جهانی، قیمت طلای گرمی و سکه تمام بهار آزادی هم در بازار تهران کاهش یافت. برخی فعالان بازار این کاهش قیمت را بیشتر تحت‌تاثیر کاهش اونس جهانی می‌دانند تا کاهش قیمت ارز اما به هر حال نمی‌شود .هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با کاهش ۶ هزار تومانی نسبت به روز گذشته ۹۴۸ هزار تومان به فروش رفت.
منبع: دنیای اقتصاد