گره اقتصاد ایران و سیاست

دکتر مهدی تقوی*: دولت روحانی در حوزه سیاسی از عملکرد خوبی برخوردار است از جمله اینکه ظریف با ظرافت کاری که در روابط سیاست خارجی از خود نشان داد باعث شد مقداری از فشار تحریم‌ها کاسته شود. به نوعی می‌توان گفت که اقتصاد ایران با سیاست گره خورده است. لذا اگر در سیاست موفق عمل می‌کردیم، وضع اقتصاد به این شکلی که شاهدیم، نبود. بنابراین از نظر اقتصاد سیاسی مذاکراتی که ظریف با غرب داشت و ادامه هم خواهد یافت، مفری برای اقتصاد باز و سبب شد تحریم‌ها تا حدی کاهش یابد. به طوری که مقدار خرید نفت از ایران افزایش یافت. امید است این مذاکرات به همین شکل پیش رود تا تحریم‌ها کنار گذاشته شود. روحانی از نظر اقتصادی اشتباه چندانی نداشته است و تنها انتقادی که بر وی وارد است این است که در بحث افزایش قیمت نهاده‌ها به مثابه احمدی‌نژاد عمل کرد. البته افزایش قیمت بنزین خیلی شوک بزرگی نبود اما به هر حال روی اقتصاد اثرگذار خواهد بود. در واقع می‌توان ‌گفت که روحانی از نقطه نظر سیاسی و اقتصادی حرکت رو به جلویی داشته است و سعی کرده است که برنامه اقتصادی منظمی را بچیند. برای اینکه رکود تورمی از بین برود و کاری که روحانی باید انجام دهد اصلاح سیستم مالیاتی است. یعنی به شناسایی افرادی که دارای درآمد بالای اقتصادی هستند بپردازد تا بتواند از این افراد مالیات دریافت کند. لذا قوانین مالیاتی باید نحوی اصلاح شود که مثل ایالات متحده، کانادا و کشورهای اروپایی که اگر کسی اظهارات نادرست و غلطی را ارائه کرد یا مالیات را به موقع پرداخت نکرد، مشمول جرائم سنگین شود. از این طریق است که دولت می‌تواند مالیات دریافت کند. متاسفانه بخش تولید در دولت گذشته، دچار آسیب فراوان شد. هم اکنون باید فعالیت‌ها در راستای کمک سازی به بخش تولید انجام پذیرد. در واقع از طریق تزریق مقداری از درآمدهای مالیاتی و مقداری هم از درآمد نفتی که هم اکنون سیر صعودی پیدا کرده است به بخش تولید که از هدفمند‌کردن یارانه‌ها واقعا صدمه دیده است، یاری رساند. در حال حاضر نرخ تورم و نرخ بیکاری در جامعه بالاست و روحانی با توجه به آمارهایی که داده می‌شود، توانسته است تا حدی تورم را تنظیم کند و اما معضل بیکاری هنوز حل نشده است. به نحوی که فارغ التحصیلان دانشگاهی قادر نیستند شغلی برای خود دست و پا کنند، در واقع افراد بااستعدادی که به دانشگاه راه پیدا کرده اند و تخصص هم گرفته‌اند اما متناسب با تخصصشان در بازار، کار یا شغلی به دست نمی‌آورند. یعنی تعادل بین عرضه و تقاضای کار وجود ندارد. می‌توان در نهایت گفت که در دولت کنونی در حوزه اقتصاد اتفاق عجیبی رخ نداده است، فقط نرخ تورم تا حدی کاهش یافته است. اشتباه اقتصادی روحانی گران کردن بنزین است که باعث تشدید شدن تورم خواهد شد. اما برای متحول کردن اقتصاد فرصت چندانی نداشته است. از جمله کارهای مثبت اقتصادی دولت این بوده است که مقداری تحریم‌ها را کاهش داده و مقدار فروش افزایش یافته است که از این طریق می‌توانیم درآمد ارزی بیشتری داشته باشیم که در نهایت با افزایش درآمد ارزی و پایین آمدن قیمت دلار، تورم هم کاهش خواهد یافت.
* اقتصاددان
منبع: آرمان