با کاهش نرخ سود، پول‌ها به بورس نمی‌آیند

لیلی خامنه*: کاهش نرخ سود بانکی درکوتاه‌مدت شاید بیش از همه به نفع بازارسهام باشد، از سویی رکود حاکم بر اقتصاد کشور موجب شده که سرمایه‌گذاران از سوق دادن سرمایه‌های خود به سمت تولید فراری باشند و از سویی دیگر عدم وجود تعادل در بازارهای دیگر، اقتصاد را با پدیده‌یی روبه‌رو کرده به نام «نقدینگی بی‌هدف» که از بازاری به بازار دیگر درحرکت است که اغلب این سرمایه‌ها با نگرش کوتاه‌مدت از سوی صاحبان آنها به صورت مستمر از بازاری به بازار دیگر هدایت می‌شود.

طی سال گذشته افزایش نرخ سود سپرده‌ها به بالای ۲۵ درصد باعث شدتا بازار سرمایه به تدریج به رکودی که امروز دچار آن است فرو برود و آن بخش از سرمایه‌ها که به دنبال بازدهی بیش از ۱۰۰‌درصدی بازار سرمایه یکباره به بازار سرمایه هجوم آورده بود پس از نوسانات شدید بورس، دوباره به سوی بازار پولی و بانک‌ها هجوم برد.

به هر روی تقابل میان بانک مرکزی و بازار سرمایه چالشی است که مدت‌ها میان این دونهاد وجود دارد درحالی که همیشه سهامداران خرده پا از این وضعیت آسیب دیده‌اند. حال در سایه این تقابل و موظف شدن بانک‌ها به کاهش نرخ سود بانکی، بازار سرمایه‌یی‌ها انتظار ورود سرمایه‌های جدید را از بازار پولی به بازار سرمایه دارنددرحالی که کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار «اعتماد» اتفاق‌نظر داشتند که این اتفاق دور از انتظار است زیرا بی‌اعتمادی‌هایی که در این مدت به دلیل تصمیمات برون سیستمی و درون سیستمی در بازار اتفاق افتاده باعث فرار سهامداران از این بازار شده است.
سایه سنگین بی‌اعتمادی در بازار سرمایه

موسی بزرگ اصل، عضوهیات علمی دانشگاه علامه و عضو سازمان حسابرسی درپاسخ به این سوال که آیا اثر کاهش نرخ سود بر تغییر جهت سرمایه از بانک به بورس منتهی می‌شود، گفت: درحالت طبیعی کاهش نرخ سود بانکی منجر به خروج نقدینگی از بازار پولی می‌شود اما در اینکه آیا این پول‌ها حرکت کند به سمت بورس یا نه، جای تردید وجود دارد. وی افزود: بی‌اعتمادی‌ها در بورس سایه سنگینی را براین بازار حکمفرما کرده که بعید است موجب حرکت نقدینگی‌ها به این بازار شود و از سویی دیگر بازارهای موازی مانند سکه و ارزبه دلیل نوسان‌های اخیر بیش از بازار سهام برای صاحبان سرمایه جذاب هستند.

بزرگ اصل با تاکید براینکه کاهش نرخ سود بانکی نمی‌تواند اثر چندانی برای رونق دوباره بازار سرمایه داشته باشد، ‌گفت: تاکنون اقدام اساسی برای رفع بی‌اعتمادی در بازار سرمایه ایجاد نشده است.
بازار پولی موفق‌تر از بازار سرمایه

محمد مهدی رییس‌زاده که از کارشناسان زبده بازار سرمایه محسوب می‌شود، نیز تاکید کرد: تصمیمات اخیر مجلسی‌ها و افت بازار سرمایه در چندماه اخیر موجب افزایش ریسک بازار سهام شده است درنتیجه نمی‌توان انتظار چندانی برای ورود سرمایه‌های جدید به این بازار داشت.

وی تصریح کرد: ‌من تصور نمی‌کنم کاهش نرخ سود بانکی اثر چندانی در رونق بازار سرمایه داشته باشد زیرا حبابی شدن قیمت‌ها، ‌تغییرات نرخ ارز، ‌تصمیمات در قانون بودجه، افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها از ۳ به ۱۳ سنت، رشدحقوق دولتی شرکت‌های سنگ آهنی که همه آنها سهمی عمده در معاملات بورس دارند، موجب کاهش حاشیه سود این صنایع می‌شود و جذابیت چندانی برای صاحبان پول ایجاد نمی‌کند. رییس‌زاده با بیان اینکه خوابیدن پول در بانک‌ها با وجود کاهش نرخ سود به ۲۲ درصد هنوز هم بهترین و کم‌خطر‌ترین راه برای سرمایه‌ها محسوب می‌شود، ‌افزود: رکود در بخش تولید نیز به مانعی جدی برای هدایت سرمایه‌ها به سوی کارآفرینی و تولید تبدیل شده ، ‌بنابراین بعید است که این سرمایه‌ها به بازار سهام و حتی تولید نیز حرکت کنند و در این تقابل بانک‌ها همچنان جذاب‌ترین محل برای سپرده‌ها هستند.
رونق بخش مسکن

همچنین دکتر ابوالفضل شهرآبادی که از کارشناسان ارشد بازار محسوب می‌شود و هم‌اکنون مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری لوتوس پارسیان را برعهده دارد، درپاسخ به این سوال که آیا ممکن است کاهش نرخ سود بر تغییر جهت سرمایه‌گذاری از بانک‌ها به بورس موثر باشد، ‌گفت: هم بله و هم خیر، ‌در این چند ماه که وضعیت بازار سهام سرد و خاکستری و پر از ابهام بود درنتیجه بخشی از نقدینگی‌ها از بازار سرمایه خارج و به بازار پول رفتند. وی افزود: چنانچه این تصمیم برای کاهش نرخ سود بانکی موجب خروج نقدینگی از بازار پولی شود مطمئنا مسکن یکی از بهترین جایگزین‌ها خواهد بود زیرا رمقی در بورس نیست و سهامداران نیز می‌دانند که دیگر از آن سودهای شیرین سال قبل خبری نیست.
لزوم نظارت دقیق برعملکرد بانک‌ها

دکتر احمد شعبانی، مدرس علوم بانکداری ایران نیز با اشاره به لزوم نظارت دقیق برای اجرای مصوبات ابلاغ شده در مورد کاهش نرخ سود بانکی گفت: ابلاغیه‌ها و صحبت‌ها همیشه تا به مرحله عمل رسیدن فاصله‌یی را طی می‌کند بنابراین در صورت نظارت کامل برای اجرای هرچه سریع‌تر این مصوبات بازار سرمایه می‌تواند در خرداد ماه هم از یک رونق بهتری برخوردار شود. وی افزود: بازار سرمایه ما پتانسیل جذب نقدینگی خیلی بیشتری را دارد که در صورت برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند اتفاق افتد. بنابراین انتظار بازدهی حداقل ۴۰ درصدی از این بازار طی سال جاری منطقی است. در خاتمه این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: قرار گرفتن شاخص بازار سرمایه در محدوده فعلی نشان از امیدواری و حضور فعالان این بازار است بنابراین متولیان بازار سرمایه و دولتمردان باید برای افزایش سطح اعتماد به بازار سرمایه در جهت اجرایی شدن وعده‌های داده شده گام بردارند تا سرمایه‌گذار با مشاهده تحقق صحبت‌ها استراتژی صبر و سهامداری را انتخاب کند تا به ثبات بازار سرمایه و رونق آن کمک شود.

منبع: اعتماد