نرخ بهره؛ کاهش یا افزایش

احمد حاتمی‌یزد*: در حال حاضر نرخ تورم بالای ۳۰‌درصد است. در چنین شرایطی هرکسی در بانک‌ها سپرده‌گذاری کند، ارزش دارایی و سپرده‌های او در طی یک سال کاهش پیدا می‌کند بنابراین نوعی بهره منفی به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود. معمولا در این شرایط بانک‌های مرکزی کف و سقف تعیین نمی‌کنند بلکه اینگونه مسایل را به بازار واگذار می‌کنند تا ببینند کشش بازار تا کجاست. چراکه در غیراین صورت سپرده‌های بلندمدت به سپرده‌های کوتاه‌مدت تبدیل می‌شود. اینکه می‌گویند اگر نرخ بهره را کاهش دهید، پول‌ها از بانک‌ها خارج می‌شود صحیح نیست چون مردم هیچ‌وقت پول خود را غیر از بانک در جای دیگر نگهداری نمی‌کنند. تصور نمی‌کنم که بانک‌ها در چنین شرایطی تصمیم بگیرند که سقفی برای سپرده بانک‌ها تعیین کنند هنوز هم احتمال این وجود دارد که اجازه دهند چند صباحی دیگر بگذرد تا ببینند کشش بازار چگونه است. حتی اتخاذ چنین تصمیمی توسط بانک مرکزی هم بعید به نظر می‌رسد. حالا اگر خود بانک‌ها حساب و کتاب کنند و ببینند منابع به اندازه کافی دارند، بهره خود را بالا نمی‌برند ولی اگر ببینند کسری منابع دارند، طبعا سپرده‌های یکساله مردم را با نرخ ۲۶درصد سود یا بیشتر از آن اختصاص می‌دهند تا از جریمه‌های بانک مرکزی اجتناب کنند. جریمه‌های‌ بانک مرکزی رقم بسیار بالایی است و حدود ۳۴‌درصد در سال است. سیاست‌های دولت‌های محمود احمدی‌نژاد و روحانی اصلا قابل مقایسه با یکدیگر نیست چراکه بانک مرکزی هم‌اکنون به‌دنبال کاهش دستوری نرخ سود بانکی نیست ضمن آنکه کمتر کسی هست که روش دولت قبل را تایید کند. دعوای اصلی هم‌اکنون نباید بر سر نرخ سود بانکی باشد و باید همه مدیران تمام همت و تلاش خود را بر وصول مطالبات معوق بگذارند؛ در ثانی نیازی هم نیست که نرخ سود بانکی تغییر کند.
*مدیرعامل اسبق بانک صادرات
منبع: شرق