احسان باقری*: در رتبه بندی ۱۰۰۰ بانک برتر جهانی توسط موسسه بین المللی بنکر شاخص میزان تسهیلات غیرجاری یکی از شاخص های اصلی نشان دهنده میزان کارایی یک بانک است . همانگونه که در جدول مشخص شده است بانکهای تراز اول جهانی به شدت نسبت به این شاخص حساس بوده و سعی دارند آن را درپایین ترین حد ممکن نگاه دارند . بررسی ۵۰ بانک اول این فهرست نشان می دهد که متوسط این عدد در بانکهای جهانی حدود ۳ درصد است . این بانکها با اعمال سیاستها و راهکارهای موثر توانسته اند این شاخص را در پایین ترین حد ممکن نگاه دارند . بدین ترتیب بررسی و الگو برداری از اقدامات آنها می تواند یکی از راهکارهای نظام بانکی در مدیریت تسهیلات غیر جاری خود باشد . نباید فراموش کرد که بانک ، امین سپرده گذاران است و باید به بهترین شکل ممکن از سرمایه های آنها محافظت نماید . مطالباتی بیش از استانداردهای رایج نشان از عدم کارآیی نظام بانکی دارد که با فرافکنی و نادیده گرفتن مسئولیت ایجاد تسهیلات غیرجاری و مقصر دانستن وضعیت اقتصادی و رفتار و فرهنگ مشتریان نمی توان از آن چشم پوشی کرد .
در ادبیات رایج مربوط به تسهیلات غیرجاری می خوانیم که مشتریان دارای مطالبات به دو دسته اصلی تقسیم می شوند . مشتریانی که نمی توانند و یا نمی خواهند که تعهدات خود را عمل کنند . واقعیت آن است که نظام اعتباری بانک باید بتواند هر دو دسته را تشخیص و در اعطای تسهیلات آن را مد نظر قرار دهد . نکته حائز اهمیت آن است که بحران تسهیلات غیرجاری را نمی توان با روش های سنتی مدیریت کرد بنابراین برای چیره شدن بر این روند باید راهکارهایی جستجو کرد که تا کنون به آنها پرداخته نشده است . مهمترین و اولین گام در این مسیر شناخت درست این پدیده و تدوین استراتژیها و ساختارهای مناسب و متناسب است که مراحل قبل ، حین و بعد از اعطای تسهیلات را شامل می شود.
تجربیات بانکهای جهانی نشان می دهد آنها در ۴ بعد انسانی ، فرآیندی ، نرم افزاری و ساختاری مراحل ۳ گانه اعطای تسهیلات را مدیریت می کنند.
لذا نظام بانکی کشور نیز باید در کنار راهکارهای کوتاه مدت ، غیر زیربنایی و غیر کارشناسانه ، با بهره گیری از تجربیات موفق جهانی، استراتژی ، سیاست ، مدل ، زیرساخت های لازم را با نگرشی جامع ، بلند مدت و بومی طراحی و پیاده سازی نماید تا از این طریق تسلسل باطل این پدیده مخرب مدیریت گردد . اقدامی که امروز بیش از هر روز دیگر مورد نیاز است و باید با عزم ملی و مدیریت جهادی به آن پرداخت .
انتهای پیام