محمدعلی وکیلی*: این روزها اطلاعیه نرخ سود سپرده ها نصب شده بر ویترین بانکها دیدنی و البته موجب تأمل است. عناوینی چون حساب ویژه،طرح سه ماهه،طرح یک ماهه ی عیدانه و….،هر کدام با یک نرخ سود خود نمایی می کنند. یکی ۲۳ درصد را نصب کرده دیگری ۵/۲۳ آن یکی ۲۴درصد و…. به همین ترتیب عددها با هم دررقابت هستند. برخی از اعداد با فاصله یک روز تغییر می کنند. گویا که برخی بانک ها در کمین همدیگر ند.
هر نرخی که آن یکی اعلام می کند، ساعتی بعد دیگری نرخ بالاتری را اعلام می دارد. سرعت مسابقه آنچنان است که مشتری هم گیج می شود، آیا امروز سرمایه خود را تبدیل به پس انداز نماید یا صبر کند با نرخ فردا اقدام نماید؟ این مسابقه آن روز استارت خورد که با مصوبه ی شورای پول و اعتبار دست بانک ها در تعیین نرخ سود سپرده ها بازگذاشته شد. اگر چه در گذشته مجبور شدند سقفی برای سود سپرده ها تعیین کنند ولی آن دستور روی کاغذ باقی ماند و بانک ها و مؤسسات راه خود را رفتند. اقدام اخیر بانک مرکزی در افزایش نرخ سود اوراق به ۲۳ درصد گام مهمی در تشویق و تشویش و هرج و مرج کنونی است. در اینجا چند نکته لازم به تذکر است:
۱-مسابقه کنونی ظاهری جذاب برای مردم دارد وقتی نرخ تورم بالای ۳۵ درصد است و فضای کسب و کار هم رونق لازم را ندارد و رکود تورمی جذابیت دیگر عرصه های اقتصادی را به حداقل رسانده، پس اقدام کنونی بانک ها می تواند این خلاء را پر نماید ولی افزایش بی رویه ی سود سپرده ها رمق حوزه ی تولید را خواهد گرفت و این آخرین نفسها را نیز به محاق خواهد برد.
۲-افزایش نرخ سود سپرده ها مقدمه ی افزایش سود تسهیلات است. آشفتگی بازار نرخ سود تسهیلات به مراتب بیش از نرخ سود سپرده ها ست. هم اکنون مسابقه مهلکی در دادن تسهیلات با نرخ سودهای دلخواه وغیر ضابطه مند تا ۴۰ درصد در جریان است. این روش باعث تشکیل دور باطل است. بانک ها بخاطر کاهش منابع مجبور به بالا بردن سود سپرده ها تا نزدیک مرز تورم می باشند. از سویی پول های سپرده شده را در قالب عقود مختلف به شکل تسهیلات با نرخ سود های بالای ۳۰ درصد به مردم بر می گردانند. نتیجه این خواهد شد که اولاً نقدینگی جامعه بالا می رود ثانیاً تسهیلات با نرخ سود بالا هزینه تولید را افزایش می دهد و این نیز بر بار تورم می افزاید.
۳-مسابقه به ظاهر جذاب کنونی باعث جذب سرمایه های کوچک مردم و تشدید بیکاری و خلق در آمد های کاذب در جامعه می شود.
۴-پیام هرج و مرج کنونی در تعیین نرخ سود های مختلف این است که نظارت بانک مرکزی و سیاست گذاری شورای پول و اعتبار تعطیل شده و مؤسسات و برخی بانک ها خود در جایگاه بانک مرکزی ایستاده اند. نتیجه این وضع چوب حراج به جایگاه بانک مرکزی به عنوان نگهبان پول ملی و مسئول نظام مالی کشور می باشد.
۵-مطابق برخی گزارش های میدانی هیچ نظارتی بر صداقت و صحت اعداد اعلام شده وجود ندارد. برخی بانک ها بر خلاف وعده ها با فرمولهای پیچیده خلاف اعداد اعلام شده عمل می کنند. سود ۲۳ درصد وعده داده می شود ولی عملاً سر رسید ها با نرخ کمتر از ۱۸ درصد محاسبه می گردد.آنچنانکه همین اغواء و فریب در بخش تسهیلات نیز رواج دارد. تسهیلات با نرخ۲۷ درصد اعلام می شود ولی آنچه در سررسید ها اعمال می شود سود بالای ۳۰ درصد می باشد.
به هر روی ماراتن و مسابقه کنونی در اعلام نرخ سود های مختلف جایگاه و شأن بانک مرکزی را متزلزل و علامت خوبی برای اقتصاد کشور به حساب نمی آید. ضمن اینکه مکانیزم لازم برای راستی آزمایی وعده ها و عددها نیز وجود ندارد.
انتهای پیام
  |
 |
 |
 |
 |
 |
