پول پرس- تکنولوژی در خدمت توسعه کسب‌و‌کار

پول پرس: هر از گاهی فناوری جدیدی ظهور و زندگی را برای مردمان سهل‌تر کرده و با خود کسب‌و‌کارهای جدیدی را به ارمغان آورده است که هرکدام از این کسب‌و‌کارها، دوران فراز و نشیب مخصوص به خود را داشته‌اند. برخی از آن‌ها در طول زمان با فناوری جدید دیگری جایگزین شده و برخی دیگر نیز کم رونق‌تر به حیات خود در کنار فناوری جدید ادامه داده‌اند.

هر فناوری جدید با خود فرهنگی جدید همراه آورده است و به عبارت دیگر در کنار هر فناوری نوین، فرهنگ‌سازی نوینی نیز رخ داده است.
اگر به تاریخ و سرگذشت فناوری‌های مختلف توجه کنیم، در‌خواهیم یافت که کسب‌و‌کارهایی موفق بوده‌اند که توانسته‌اند علاقمندی به فناوری‌ها و ابزار نوینی را ایجاد کرده و آن علاقه را به عادت تبدیل نمایند و اگر کسب‌و‌کاری رونق نیافته، حتما در یکی از این دو عامل ناموفق بوده یا نتوانسته علاقه عموم را برانگیزد و یا اینکه قادر نبوده در درازمدت علاقه را به عادت تبدیل کند. برای اینکه خدمت و یا محصولی بتواند علاقه و عادت را در مخاطبان خود ایجاد کند باید دو ویژگی را با خود به همراه داشته باشد: نخست سهولت دستیابی به آن ابزار و یا خدمت و دوم سهولت به‌کارگیری و استفاده از آن ابزار و یا خدمت. باید بتوان به یک ابزار و یا خدمت به آسانی و سهولت دست یافت و پس از آن است که اگر استفاده و به‌کارگیری ابزار سخت و دشوار نباشد تداوم استفاده از ابزار را به دنبال خواهد داشت. یکی از فناوری‌های جدیدی که در سال‌های اخیر در کشور ما سعی در تسهیل زندگی روزمره مردم داشته فناوری پرداخت الکترونیکی است.
این فناوری سعی دارد با ایجاد سهولت در معاملات روزمره و افزایش امنیت و کاهش مخاطرات ناشی از حمل و نگهداری پول نقد به عنون ابزاری برای ساماندهی هزینه‌ها و انضباط اقتصادی از مشکلات روزمره بکاهد و برای توسعه آن اقداماتی نیز در سال‌های دور و نزدیک انجام شده است .
در‌حال‌حاضر به جرات می‌توان ادعا کرد که این کسب و کار وارد دوران رشد و شکوفایی خود شده است و بازیگران متعددی در این عرصه به سهم خود نقش ایفا کرده و باعث رونق آن شده‌اند.
اما بدون‌شک رونق فناوری در بهبود فضای کسب‌وکار جامعه نیز تاثیر شگرفی داشته است. تا جایی که براساس آمار، بیش از ۷۰درصد خریدو‌فروش‌های صورت گرفته در سطح جهان با استفاده از فناوری پرداخت الکترونیکی صورت گرفته است.
در این میان پایانه‌فروش (POS) با توجه به ویژگی‌های منحصربفرد خود جایگاهی ویژه در این عرصه به خود اختصاص داده است. پایانه‌های فروش باعث سرعت‌دهی و اطمینان‌بخشی در انجام معاملات و صرفه‌جویی در هزینه‌های ملی بابت امحاء اسکناس‌های فرسوده، رونق تجارت الکترونیک، افزایش ضریب امنیت و ایمنی مردم به خاطر بی‌نیازی از حمل پول نقد، کاهش چشم‌گیر مراجعه مردم به شعب و دستگاه‌های خودپرداز و غیره می‌شود.
POS چیست
پایانه‌فروش یا کارتخوان (POS) دستگاهی است که از طریق ارتباط تلفنی یا شبکه‌ای به سیستم بانکی، امکان انتقال خودکار مبلغ خرید از حساب فروشنده را فراهم می‌کند. پایانه‌های فروش علاوه بر امکان پرداخت دارای عملکردهای مختلفی از جمله پرداخت قبوض، شارژ سیم‌کارت، اعلام موجودی، دریافت صورتحساب، امکان انصراف از خرید و گزارش روزانه است که صاحبان آن را از مزایای شعبه کوچک بانکی برخوردار می‌کند.

مزایای استفاده از پایانه‌ فروش الکترونیکی
پایانه‌های‌فروش از ابزارهای مهم در نظام اقتصادی مدرن محسوب می‌شوند. ابزاری که در بازار سنتی ما با کم‌توجهی مواجه شده و کاربرد قابل توجه آنها مورد استقبال عموم قرار نگرفته است. البته بخشی از این کم‌توجهی ناشی از ضعف فرهنگ‌سازی و کم‌اطلاعی شهروندان از کاربرد و مزایای این دستگاه است اما بخش دیگر به دلیل ناهماهنگی‌های سیستم اقتصادی کشور در استفاده از فناوری‌های نوین اقتصادی و شیوه‌های بهره‌برداری از آن است.
اما این دستگاه نیز همانند بسیاری از اختراع‌های بشری به تدریج با تکامل روبرو شده است. هرچند در نسل نخست پایانه‌های فروشگاهی، تنها پرداخت وجه خرید از طریق کارت های بانکی امکان پذیر بود. اما نسل جدید و امروزی این دستگاه، دارای عملکردهای مختلفی است که هم دارنده و هم پذیرنده کارت را از مزایای یک شعبه کوچک بانکی برخوردار می‌کند. اعلام موجودی، دریافت صورتحساب خریدار و فروشنده، پرداخت قبوض شهری و خرید شارژ تلفن همراه از آن جمله است.
اما نسل جدید دستگاه های POS برخلاف نمونه‌های پیشین آن، بدون نیاز به خطوط تلفن شهری کار می‌کند. این دستگاه، به وسیله یک عدد سیم کارت تلفن‌همراه، به شبکه GPRS، WiFi یا BlueTooth متصل شده و از آن طریق، با مرکز ارتباط برقرار می‌کند.
با استفاده از پایانه‌های فروش بی‌سیم (Mobile POS)، در هر مکان و هر زمان، می‌توان وجه خرید را به حساب فروشنده انقال داد. این محصول که در طول یکی دو سال اخیر استفاده از آن رشد شتابانی گرفته است، دارای ویژگی‌ها و مزایای ویژه‌ای است که از‌آن جمله می‌توان به:
• قابل حمل بودن دستگاه و عدم محدودیت مکانی
• سرعت بالای تراکنش
• قابلیت استفاده از باطری شارژی با عمر بالا
• امکان تعریف تا ۸ شماره حساب متفاوت یک بانک روی یک دستگاه کارتخوان و غیره
اشاره کرد.
درحالت کلی پایانه های فروش را از نظر تکنولوژی ارتباطی می‌توان به سه گروه تقسیم کرد:

۱- GPRS
یکی از راه‌های رقیب برای اتصال پایانه فروش به بانک تامین‌کننده آن، استفاده از جی.پی.آر.اس (GPRS) و اینترنت است. میزان ارسال اطلاعات یک تراکنش خرید یا مانده کمتر از یک‌هزار بایت می‌شود. بنابراین به‌طور تقریبی می‌توان گفت که هزینه ارتباط هر تراکنش از طریق جی.پی.آر.اس حدود ۵۰ ریال و کمتر است.
استفاده از GPRS در حال حاضر تقریبا در تمام شهرهای بزرگ و کوچک قابل استفاده است. حتی در تاکسی‌ها، تحویل‌دهندگان پیتزا درِ منازل و دکه‌های کوچک هم کاربرد دارد. یکی دیگر از مزایای آن همراه بودن آن است. حتی به اشخاص دارای اعتبار نیز می‌توان پایانه فروش واگذار کرد و دریافت یا انتقال پول را توسط آن شخص و از هر کارت بانکی و در هر مکان میسر نمود.

۲- WiFi
این پایانه‌ها از تکنولوژی ارتباطی شبکه بی‌سیم بهره‌مند و مناسب مکان‌هایی هستند که دارای بستر و زیرساخت ارتباطی شبکه ای هستند. تعداد نامحدودی از این پایانه‌ها می‌توانند با اتصال به سِروِر مرکزی، تراکنش مورد نظر را با امنیت و سرعت بالا انجام دهند.

۳- BlueTooth
پایانه‌های فروش با تکنولوژی BlueTooth راه‌حلی فوق‌العاده برای رستوران‌ها به‌شمار می‌رود. این پایانه‌ها به‌همراه یک ایستگاه مرکزی ارایه می‌شوند که این ایستگاه از طریق خط تلفن به بانک مورد نظر متصل می‌شود و تراکنش‌ها در این ایستگاه مرکزی انجام می‌گیرد. پایانه‌های سیار که تعداد آن‌ها به ازای هر ایستگاه مرکزی حداکثر ۷ عدد می‌تواند باشد اطلاعات موردنظر برای تراکنش را از طریق BlueTooth به ایستگاه مرکزی ارسال می‌کنند.

امنیت در پایانه‌های فروش بی‌سیم
با توجه به انتقال اطلاعات به صورت بی‌سیم، مساله امنیت در این سیستم‌ها حیاتی است. بدین منظور دو استاندارد امنیتی PCI PED و EMV در این زمینه تدوین شده‌است که توسط شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات مورد توجه قرار می‌گیرد.

استفاده در تجارت سیاه
با وجود تمام مزایایی که درخصوص این محصول ذکر می‌شود و تقاضای بیش از ۶۶ درصدی دارندگان دستگاه‌های POS برای برخورداری از نمونه‌های بی‌سیم آن، درحال حاضر استفاده نادرست از آن روز‌به‌روز در حال افزایش است.
به گونه‌ای که حجم بالایی از تجارت‌های زیرزمینی سیاه و غیرقانونی در حال حاضر با استفاده از این دستگاه صورت می‌گیرد. از این رو بانک‌ها و شرکت‌های ارایه‌دهنده این دستگاه در‌حال‌حاضر آن را تنها برای مشتریان دارای جواز کسب معتبر و در مقابل ضامن یا سفته و چک فعال می‌سازند.