آتی سکه معامله‌گران را شوکه کرد

طیبه شهبازی*: بازار قراردادهای آتی سکه روز گذشته روالی متفاوت از چند ماه اخیر را در پیش گرفت. در این روز بر قیمت‌های این بازار به قدری افزوده شد که نزدیک ترین سررسید آن (سکه اسفند) نزدیک ۴۰ هزار تومان رشد قیمت داشت.

در همین حال تمام سررسیدهای آتی در این روز نزدیک به پنج درصد (سقف افزایش قیمت) صعود کردند. سکه بازار نقدی هم شاهد افزایش بها بود، اما این صعود تا میانه معاملات این روز به حدود ۱۵ هزار تومان می‌رسید. در همین حال بر بهای هر گرم طلا در بازار تهران هم بیش از ۱۵۰۰ تومان افزوده شد. افزایش قیمت سکه‌های آتی در حالی از ابتدای این هفته دوباره آغاز شده که مهم‌ترین دلیل آن، خرید و فروش دلار در قیمت‌های بالای ۲۹۶۰ تومان در کنار روند صعودی اونس طلا به همراه تشدید خوش‌بینی‌ها به آینده این فلز بوده است. روز یکشنبه هفته جاری در حالی که بازارهای جهانی در تعطیلات پایان هفته بودند، سررسیدهای بازار آتی به دلیل نگاه صعودی معامله‌گران به اونس طلا در معاملات دوشنبه، افزایش قیمت گرفتند.
این صعود قیمتی ا‌دامه‌دار شد تا جایی که روز گذشته در حالی که بهای جهانی طلا در محدوده ۱۳۱۹ تا ۱۳۳۱ دلار نوسان می‌کرد، سررسید دور آتی پا را فراتر گذاشت و در میانه معاملات این روز، بیش از ۳۰ هزار تومان بر قیمت افزود. در این میان سایر سررسیدها نیز بین ۱۱ تا ۲۴ هزار تومان صعود کردند. در چنین شرایطی بر بهای سکه نقدی تنها حدود پنج هزار تومان افزوده شده بود، اما همانطور که پیش‌بینی‌های دو روز گذشته حکایت می‌کردند، دلار دیروز باز هم صعودی بود. این ارز در ابتدای معاملات این روز در حدود ۲۹۶۰ تومان خرید و فروش می‌شد ولی به تدریج افزایش قیمت آن ادامه پیدا کرد تا جایی که به ۲۹۸۰ تومان رسید و به بالاتر رفتن قیمت سکه دامن زد. افزایش بهای سررسیدهای آتی به همین جا ختم نشد به گونه‌ای که تا ساعت ۱۶:۰۰ روز گذشته، نزدیک ترین و دورترین سررسید این بازار در بالاترین قیمت به ترتیب ۴۵ و ۵۳ هزار تومان (نزدیک به پنج درصد) افزایش داشتند. این در حالی بود که افزایش بهای سکه نقدی تا آن زمان حدود ۱۵ هزار تومان (کمتر از دو درصد) بود. به این ترتیب اختلاف قیمت بین سکه نقدی و سررسید اسفند آتی (در بالاترین قیمت) به ۴۱ هزار تومان، اختلاف بین نقدی و سررسید شهریور به بیش از ۱۶۰ هزار تومان و اختلاف بین دو سررسید نزدیک و دور آتی به بیش از ۱۲۰ هزار تومان رسیده بود. (این تغییرات تا ساعت ۱۶/۰۰ روز گذشته بود.)
روند افزایشی سکه‌ها روز گذشته در حالی شدت گرفت که اونس طلا در محدوده قیمتی ۱۳۱۹ تا ۱۳۳۵ دلار نوسان می‌کرد. به عبارت دیگر، در بالاترین قیمت این روز شاهد ۸/۰ درصد افزایش به نسبت بهای پایانی معاملات روز جمعه بود. اونس طلا در نقطه حساسی است که اگر موفق به شکستن سطح ۱۳۴۰ دلاری شود، سطح مقاومتی مهمی را از پیش پای خود برداشته است. طی سه روز گذشته، مخصوصا دیروز تحرکات قیمتی سکه و دلار در شرایطی صورت گرفت که خبرهای حوزه سیاسی از جمله مذاکرات سه روزه در وین، سیگنال‌های مثبتی به بازارها می‌داد و قرار است ادامه این دور از گفت و گوها در ۲۶ همین ماه مجددا از سر گرفته شود. سفر برخی مسوولان اتحادیه اروپا به کشورمان در روزهای آینده نیز امیدوارکننده ارزیابی می‌شود. با این وجود اما بازارهای ارز و سکه بی‌توجه به این عوامل، بر قیمت‌ها افزودند. گفتنی است بهای سکه نقدی تا پایان معاملات روز گذشته باز هم شاهد افزایش بیشتر قیمت بود.
افزایش بهای اونس ادامه دارد؟
پیرامون تحرکات اونس طلا در بازارهای جهانی، برخی کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران بازار طلا بر این باورند که نگرانی‌ها نسبت به ادامه بحران سیاسی اوکراین و خطر ورشکستگی این کشور، موجب افزایش تقاضا و قیمت جهانی طلا خواهد شد. به اعتقاد این گروه، نگرانی نسبت به وضعیت بازارهای مالی ونزوئلا و آرژانتین نیز طی روزهای آینده تاثیر زیادی بر نوسانات قیمت طلا خواهد داشت. از سوی دیگر، انتشار گزارش‌های اقتصادی آمریکا در روزهای آینده نیز می‌تواند تا حد زیادی روند تغییرات قیمت طلا را روشن کند.
همچنین بروز نشانه‌های بیشتر در خصوص افت رشد اقتصادی چین نیز می‌تواند به نفع قیمت طلا تمام شود. از دیگر سو در ادامه سیگنال‌های امیدوارکننده برای طلا، SPDR بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذار در بازار طلا هم اعلام کرد که در روزهای پایانی هفته گذشته، حجم دارایی هایش ۳۴/۰ درصد افزایش یافته است. در معاملات اولیه روز گذشته، ارزش سهام در بازارهای آسیایی کاهش یافت و ارزش دلار شاهد افزایش بود. ظاهرا سرمایه‌گذاران عکس‌العمل چندانی نسبت به تعهد گروه ۲۰ به ایجاد رشد اقتصادی سریع‌تر در جهان نشان نداده‌اند.
باز هم کال مارجین…
از آغاز معاملات روز گذشته آتی سکه، وجه تضمین مورد نیاز برای فعالیت در این بازار دو میلیون تومان بود که طی دو مرحله افزایش در هفته گذشته، به آن رسید. یکی از دلایل اینکه دیروز قیمت سکه‌های این بازار بیش از حد انتظار بالا رفت، کال مارجین شدن مجدد فروشندگان بود که تحت فشار شدید افزایش قیمت‌ها مجبور به بستن موقعیت‌های خود شدند و حضور فعال خریداران موجب رشد هرچه بیشتر قیمت‌ها شد. موج هیجان شکل گرفته در روز گذشته در آتی سکه، حجم قراردادهای معامله شده را مجددا افزایش داد. در سررسیدهای اردیبهشت و تیر روز گذشته شاهد بسته شدن موقعیت‌های باز بودیم اما سکه‌های اسفند و اردیبهشت خریداران و فروشندگان جدید داشتند. به دلیل افزایش وجه تضمین، حساب فروشندگان و خریداران طی روز گذشته در وضعیت اضطرار کال مارجین قرار داشت که افزایش حدود ۵۰ هزار تومانی قیمت، کار را یکسره کرد و تمام فروشندگان کال مارجین شدند.
مدیریت ریسک و سرمایه از ملزومات آتی است
اتفاقات چند روز اخیر درس بزرگی برای معامله‌گرانی بود که بدون اطلاع و آگاهی کافی در بازار آتی حضور دارند. پیش از این، زمانی که اختلاف میان رسیدهای این بازار به کمتر از ۱۰ هزار تومان هم رسیده بود، این هشدار داده شد که احتمال افزایش ناگهانی قیمت‌ها و بالا رفتن شدید اختلاف میان سررسیدهای این بازار وجود دارد (همان‌طور که در زمان بحران سوریه، اختلاف قیمت بین سررسیدها به ۷۰ هزار تومان هم رسیده بود). حالا هم رسیدن تفاوت قیمتی آنها به بیش از ارقام فعلی دور از انتظار نیست. اینکه سکه امروز با سکه ۶ ماه آینده تنها ۱۰ هزار تومان تفاوت داشته باشد همانقدر بی‌معنا است که ۳۰۰ هزار تومان اختلاف. بنابراین مدیریت ریسک و سرمایه به عنوان دو اصل مهم برای جلوگیری از ضرر و زیان باید مورد توجه قرار بگیرد. فعالان بازار آتی باید خود را برای سناریوهای مختلف قبل از وارد شدن به موقعیت‌های (پوزیشن‌های) جدید آماده کنند و برای خود حد ضرر در نظر بگیرند. اهرم بازار آتی در حال حاضر پنج است که اهرم جذابی به نظر می‌رسد اما هرچه اهرم بالاتر باشد، نیاز به مدیریت ریسک و سرمایه، با شدت بیشتری احساس می‌شود. اینکه معامله‌گر برای مدت طولانی به شکل فول مارجین در موقعیتی باقی بماند، به محض اینکه بازار – به‌طور مثال در شرایط فعلی – کمتر از ۵۰ هزار تومان در خلاف جهت وی حرکت کند، کال مارجین را در پی خواهد داشت.
به نظر می‌رسد مسوولیت آموزش به معامله‌گران بر عهده بورس کالای ایران و کارگزاران این بازار است. حتی آربیتراژورهایی که بین دو بازار نقدی و آتی فعال هستند، باید ذخیره احتیاطی برای وجه تضمین خود در نظر بگیرند. البته سود سالانه آبیتراژ در حال حاضر برای سررسیدهای دور آتی چندان جذاب نیست چراکه معمولا زمانی که این سود به ۳۶ درصد برسد، آربیتراژورها وارد بازار می‌شوند، اما با توجه به روال فعلی بازارها، هر حرکتی بدون آگاهی کامل از مکانیزم بازار آتی، ریسک به حساب می‌آید.

انتهای پیام