دکتر ابراهیم شیبانی ۵ سالی می‌شود که از بانک مرکزی رفته است، اما همچنان مانند آن روزها از هر سخنی پرهیز می‌کند. چه آن زمان که رئیس کل بانک مرکزی بود، چه آن زمان که از این سمت استعفا داد و چه آن زمان که سفیر ایران در اتریش شد کمتر در رسانه‌ها حضور داشت. این روزها هم که حضور در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران را بر پذیرفتن هر سمتی ترجیح داده همچنان مایل نیست سخن بگوید. خودش علت این رویکردش را آثار و تبعاتی می‌داند که هر سخنی در مورد مسائل پولی و بانکی از جمله نرخ ارز به همراه دارد. شیبانی که از سال۱۳۸۲تا۱۳۸۶ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشت به اقتصاددان‌ها و مسئولان نیز توصیه می‌کند که بدون داشتن اطلاعات موثق و داده‌های لازم در مورد نرخ ارز سخن نگویند.
دکتر ابراهیم شیبانی ۵ سالی می‌شود که از بانک مرکزی رفته است، اما همچنان مانند آن روزها از هر سخنی پرهیز می‌کند. چه آن زمان که رئیس کل بانک مرکزی بود، چه آن زمان که از این سمت استعفا داد و چه آن زمان که سفیر ایران در اتریش شد کمتر در رسانه‌ها حضور داشت. این روزها هم که حضور در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران را بر پذیرفتن هر سمتی ترجیح داده همچنان مایل نیست سخن بگوید.
خودش علت این رویکردش را آثار و تبعاتی می‌داند که هر سخنی در مورد مسائل پولی و بانکی از جمله نرخ ارز به همراه دارد. شیبانی که از سال۱۳۸۲تا۱۳۸۶ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشت به اقتصاددان‌ها و مسئولان نیز توصیه می‌کند که بدون داشتن اطلاعات موثق و داده‌های لازم در مورد نرخ ارز سخن نگویند.
سکوت ۵ ساله شیبانی
ابراهیم شیبانی که مدرک دکترای اقتصادش را از دانشگاه ایندیاناى آمریکا گرفته هفتم اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۲ با حکم محمد رضا عارف، معاون اول دولت هشتم وارد ساختمان بانک مرکزی شد. وی با تکیه بر تجارب دانشگاهی و حضور چند ساله در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزى، مرکز آمار ایران و معاونت اقتصادى بانک مرکزى، سمت رئیس کل بانک مرکزى را پذیرفت و از معدود اعضای کابینه دولت هشتم بود که در دولت نهم نیز حضور داشت. اما حضور او چندان دوام نیاورد و شهریور ماه سال ۱۳۸۶ آن زمان که برخی محافل خبری اعلام کرده بودند وی قرار است نماینده ایران در بانک جهانی شود از ادامه فعالیت در ساختمان خیابان میرداماد استعفا داد.
ولی مقصدش همان ساختمان دانشگاه تهران در خیابان جلال آل‌احمد بود. استعفای شیبانی دو هفته پس از آن صورت گرفت که رئیس‌جمهوری، وزیران نفت و صنایع را تغییر داد تا کنترل بیشتری بر اقتصاد کشور اعمال شود، علاوه بر این، دولت شورای پول و اعتبار را هم منحل کرده بود. پس از آن، هرچند شیبانی اعلام کرده بود می‌خواهد در دانشگاه بماند اما هفت ماه بعد یعنی فروردین ماه سال ۱۳۸۷ بار دیگر سمتی برای او در نظر گرفتند.
طی همان هفت ماه نیز با چندین پیشنهاد از سوی رئیس دولت نهم مواجه شده بود. خودش در این مورد گفته بود: «پس از پذیرش استعفا، آقای احمدی‌نژاد اصرار زیادی داشتند که مرا حفظ کنند و به من ۱۱ پیشنهاد مختلف دادند که ۶ پیشنهاد آن در داخل و ۵ پست هم در خارج بود اما من سعی داشتم که حتی‌الامکان پستی قبول نکنم و همه را رد می‌کردم. با وجود این، من در خانه نشسته بودم که از وزارت خارجه به من زنگ زدند و تبریک گفتند. وقتی پرسیدم تبریک برای چه؟ گفتند که حکم شما به عنوان سفیر ایران در اتریش صادر شده است.» این گونه شد که رئیس کل بانک مرکزی روزهای زیادی را در دانشگاه نماند و مجددا از دانشگاه تهران جدا شد، اما این بار به مقصد وین. به گفته خودش در وین هم چند باری خبرنگاران به او مراجعه کردند اما او حتی در آنجا هم از سخن گفتن پرهیز می‌کرد. شاید همین سکوت‌هایش باعث شده که گاهی خاطره‌گویی از او نیز به خبر تبدیل شود؛ خاطره‌‌گویی‌هایی که گلایه‌های او را هم در پی داشت.
توصیه‌های ارزی شیبانی
رئیس کل اسبق بانک مرکزی و سفیر سابق ایران در اتریش خرداد ماه امسال به ایران بازگشت. در این چند ماه حضورش در دانشگاه هم باز نشان داده که نسبت به گذشته رویکردش را تغییر نداده است. او همچنان از آثار و تبعات هر سخنی در مورد ارز هشدار می‌دهد و توصیه می‌کند که مقامات و کارشناسان بدون اطلاعات موثق در این مورد سخن نگویند.
وی در گفت‌وگویی کوتاه با روزنامه آرمان در اتاق کوچکش در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران توصیه‌های ارزی خود را این‌گونه عنوان می‌کند: اگر از من بخواهید که در مورد ارز نسخه‌ای بدهم باید بگویم همان‌طور که پزشکان برای نسخه‌دادن آخرین اطلاعات و آزمایش‌ها را باید داشته باشند، من هم نیاز به این اطلاعات دارم اما من این اطلاعات را ندارم، بیش از ۵ سال است که از بانک مرکزی بیرون بوده‌ام و این اطلاعات را ندارم و به همین دلیل نمی‌توانم نسخه‌ای تجویز کنم که امیدوارم خود مسئولان در این مورد اقدامی کنند.
وی پس از این در مورد سخن گفتن برخی مقامات و کارشناسان در مورد مسائل ارزی نیز توصیه می‌کند که آنها هم این موضوع را رعایت کنند. در واقع تاکید این استاد دانشگاه بر این است که تا مقامی یا کارشناسی اطلاعات لازم و موثق در مورد مولفه‌های ارزی ندارند در این مورد سخن نگویند.
وی تاکید می‌کند: نباید این طوری باشد که بدون در اختیار داشتن مولفه‌های لازم در مورد ارز سخن گفته شود. این واقعی است. من اکنون اگر بخواهم نظر بدهم مطمئن باشید که خودم می‌دانم چه اطلاعاتی را نیاز دارم که البته این را شاید افراد دیگر ندانند. من می‌گویم اول این اطلاعات را در اختیار من قرار دهید تا بخواهم در این مورد سخن بگویم که این اطلاعات شامل چندین جدول می‌شود.
شیبانی اضافه می‌کند: یک جدول و دو جدول که نیست، بلکه چند جدول است که من باید حداقل چندین روز در مورد آنها مطالعه کنم. این کار، مثل کار یک پزشک است و فرقی نمی‌کند. اما نه یک عدد و دو عدد، بلکه چندین جدول پولی و ارزی را من باید داشته باشم که در این مورد نسخه‌ای تجویز کنم. همچنین جدول تراز خارجی بازرگانی را هم باید ببینم و آن وقت بتوانم در این مورد سخن بگویم و اظهار کنم که چه نسخه‌ای می‌توان تجویز کرد.
دکتر شیبانی با یادآوری روزهای حضورش در ساختمان بانک مرکزی در اوایل دهه ۸۰ می‌گوید: این مساله، موضوع خیلی مهمی است. من همان موقع هم که رئیس کل بانک مرکزی بودم در کارهایم اول از همه آمارهای ارزی را مطالعه می‌کردم. آن موقع انبوهی از کار وجود داشت اما اول از همه آن آمارها را مطالعه می‌کردم که نرخ‌ها چه حرکاتی داشته‌اند. حتی خارج از کشور که طلا چقدر شده است یا یورو چقدر کاهش یافته را هم مطالعه می‌کردم تا این اطلاعات دقیق را در اختیار داشته باشم.
* روزنامه آرمان
  |
 |
 |
 |
 |
 |
