سیدمحمد صدرالغروی*: بازار سهام در حالی فصل زمستان را سپری میکند که طی این مدت علاوه بر متاثرشدن از مسایل سیاسی و قیمتهای جهانی و رونق و رکود دیگر بازارها و… تحتتاثیر نوسان نرخ ارز هم قرار گرفت. اهمیت نرخ ارز به دلیل مبنا قرار گرفتن این نرخ در تمام مناسبات اقتصادی از جمله درآمدها و هزینههای شرکتهای پذیرفتهشده در بورس است. حتی اگر درآمد و هزینههای شرکتها دلاری نباشد، بهصورت غیرمستقیم به نرخ دلار وابسته است. به همین دلیل نوسانات نرخ ارز موجب بروز تغییراتی در وضعیت سودآوری و حاشیه سود شرکتها و آینده میان و بلندمدت اغلب شرکتهای مرتبط با ارز و مهمتر از همه سردرگمی فعالان بازار سهام میشود و اثر آن در صعود و نزول بهای سهام تعدادی از شرکتهای بورسی و البته سیر نزولی شاخص و قیمتها بهدلیل نبودن تحلیلی از آینده و ثبات تصمیمگیری مشخص و محرز هست و خواهد بود.
نوسانات ارزی سبب شده شرکتهای صادراتی در یکسال اخیر جلودار بازار سرمایه باشند و در مقاطعی با اعلام تعدیلهای مثبت در صورتهای مالی خود با توجه به افزایش قیمت بیسابقهای که داشتند باعث افزایش شاخص بورس شدند. از سوی دیگر اغلب شرکتهای بورسی با توجه به نوسانات ارزی با زیانهای سنگین مواجهند. همانگونه که رشد قیمت ارز باعث رشد سودآوری شرکتهای صادراتمحور، تحت تاثیر افزایش قیمت صادرات و فروش آن شده است، سقوط قیمت ارز نیز به همان نسبت میتواند ارزش کالاها و صادرات آنها را کاهش دهد. شرکتهایی که در بورس صادراتی هستند و یا محصولاتشان بر اساس قیمتهای بینالمللی قیمتگذاری میشوند، وقتی قیمت ارز کاهش پیدا میکند بر سرمایه این شرکتها در مجموع اثر منفی میگذارد و با کاهش حاشیه سود مواجه خواهند شد. برای مثال برخی شرکتهای تولیدکننده مواد پتروشیمی بهلحاظ نوع دادوستد و نقلوانتقال حوالجات ارزی خود، درآمد حاصل از فروش محصولات صادراتی خود را بر مبنای برابری نرخ ارز با ریال در بازار آزاد شناسایی و وصول میکنند که از این بابت با مشکلاتی روبهرو خواهند شد. بنابر مفروضات اقتصادی، چنانچه در شرایط تورمی سیاستهای ارزی کشور بهگونهای نباشد که نرخ ارز متناسب با اختلاف تورم داخلی و خارجی تغییر کند، بدیهی است واردات کالاهای ارزان خارجی بر صادرات کالاهای داخلی فزونی خواهد یافت.
در عین حال کاهش نرخ ارز موجب میشود شرکتهای وارداتمحور با کاهش بهای تمامشده کالای ساخته شده و در نتیجه افزایش حاشیه سود و درآمد روبهرو شوند. بهطور مثال در شرایط کاهش قیمت ارز، صنایع خودروسازی حاضر در بورس به این سبب که کاهش قیمت ارز باعث پایین آمدن قیمت قطعات و کالاهای نهایی که در ساخت خودرو استفاده میشود، خواهد بود، سوددهیشان و در نهایت قیمت سهامشان افزایش مییابد.
در نهایت مهمترین مساله در تاثیر نرخ ارز بر بازار سهام، ثبات آن است که موجب تحلیلپذیرشدن شرکتها و این عامل باعث افزایش شفافیت و در نهایت ارتقای بورس خواهد شد و این مهم در خلال خواستههای تمام تولیدکنندگان، صادرکنندگان، مصرفکنندگان و فعالان بازار سهام مشاهده میشود.
*کارشناس بورس
منبع: شرق