مریم کائید*: اهمیت توسعه صادرات توسط کشورها و دولت ها به عنوان یک هدف اساسی در صحنه اقتصاد امری کاملا شناخته شده است.بنابراین اگزیم بانک به عنوان بانکی تخصصی و البته دولتی وظیفه توسعه صادرات کشور خود و گسترش تعاملات و مبادلات بازرگانی را با دیگر کشور ها دنبال می کند .
بانک های صادرات واردات (اگزیم بانک) معمولا منابع لازم را برای واردکنندگان صادرکنندگان و سرمایه گذاران در بازارهای خارجی فراهم می کنند. این گونه بانک ها خدمات مختلفی مشتمل بر اعطای وام های مستقیم طویل مدت به خریداران خارجی برای فروش عمده تجهیزات را عرضه می کنند.
اهمیت توسعه صادرات توسط کشورها و دولت ها موجب شده که اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان موسسات مالی و تخصصی وابسته به دولت را برای این منظور تاسیس کنند.
هدف گذاری ها نشان می دهد در حالی که اگزیم بانک اندونزی تا اگوست ۲۰۱۳بالغ بر ۲۴.۵ تریلیون روپیه به شکل تامین مالی هزینه کرده و در سال ۲۰۱۴ هدف گذاری ۳۰ تریلیون روپیه ای دارد و اگزیم بانک هند نیز صنعت الکترونیک این کشور در سال ۲۰۱۵ را به بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار می رساند، اگزیم بانک امریکا به تنهایی در طول ۷ ماهه ۲۰۱۱ بیش از ۱۴۸ میلیارد دلار از صادرات این کشور را تامین مالی کرده است .
حجم فعالیت در اگزیم بانک ویتنام به گونه ای دیگر است به طوری که این بانک ۱۰ میلیارد دلار به منظور وام دهی و در جهت تثبیت بازار در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ اختصاص داده است .
اما اژدهای سرخ نیز در بازار اگزیم بانک ها بسیار فعالانه عمل کرده و از غول های آسیا به شمار می رود . اگزیم بانک چین در سال های اخیر در ساخت و سازهای آفریقا میلیارد ها دلار هزینه کرد تا جایی که امریکا علنا از بلعیده شدن افریقا توسط چین ابراز نگرانی کرد . اگزیم بانک چین در سایر کشور ها نیز حضور پررنگی دارد تا جایی که چندی پیش با تامین اعتبار یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری برای اکوادور برای ساخت یک سد در آن کشور موافقت کرده بود.
اگزیم بانک ایران
در کنار فعالیت اگزیم بانک های بزرگ در دنیا مروری بر عملکرد اگزیم بانک ایرانی یعنی بانک توسعه صادرات ایران نیز خالی از لطف نیست . این بانک ۲۳ ساله که سرمایه کنونی اش به حدود ۱.۷ میلیارد دلار می رسد فعالیت خود را با سرمایه ۵۰ میلیاردریال آغازکرده است و درسال ۱۳۹۱ طبق قوانین و تبصره های موجود مقرر بود که سرمایه خود را به ۳.۵ میلیارد دلار افزایش دهد که این مهم محقق نشد.
بنابر آمارهای رسمی سهم بانک توسعه صادرات از مانده تسهیلات اعطایی بانک ها به بخش صادرات به ۴۷.۴ درصدمی رسد و ۸۰ درصد ازصادرکنندگان نمونه مشتری بانک به شمار می روند.
هرچند که این بانک در طبقه بندی شورای پول و اعتبار در گروه بانک های تخصصی قرار می گیرد اما مسئولیت آن به عنوان بانک دولتی و توسعه ای افزایش توانمندی صادراتی کشور به شمار می رود.
۹۵ درصد فعالیت های این بانک اعتبارات اسنادی و ۵ درصد ضمانت نامه برای پوشش ریسک های صادراتی است.
آمارهای رسمی نشان می دهد که بیش از ۷۰ درصد تسهیلات اعطایی این بانک به منظور سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و بیش از ۱۵ درصد نیز مربوط به اعتبار خریدار و اعتبار فروشنده در خارج از کشور است.
اعطای وام با حداقل نرخ سود،بازگشت طولانی مدت سرمایه در گردش برای واحد ها،سرمایه محدود،عدم جمع آوری سپرده های مردمی،عدم جذب سپرده های ارزی به دلیل تحریم ها،عدم استفاده از خطوط اعتباری سایر کشورها و … بخشی از مشکلات این بانک به اذعان آگاهان به شمار می رود.بنابر آمارها این بانک برنامه اعطای تسهیلات خود را از ۱.۹ میلیارد دلار در سال گذشته به ۲ میلیارد دلار در سال جاری ارتقا داده که رقم چشم گیری به شمار نمی رود.
در این میان و در شرایط تحریم ها بسیاری از صادرکنندگان، موفقیت این بانک را مرهون افزایش سرمایه می دانند تا قدرت رقابت پذیری این بانک را میان رقبای خارجی بیشتر کند.
اگزیم بانک جمهوری چک
این بانک نیز به منظور حمایت دولت از صادرات و در مالکیت مستقیم و غیر مستقیم دولت است .سرمایه این بانک بالغ بر ۴ میلیارد کرونا(واحد پول این کشور) است که دولت مالک ۸۰ درصد این سهام است و وزارت صنعت و معدن و تجارت و وزارت امور خارجه و وزارت کشاورزی به عنوان سهام دار به شمار می رود و۲۰ درصد مابقی مربوط به بیمه تضمین صادرات است.رشد سالانه در حجم قراردادها برای تامین مالی سرمایه گذاری های جمهوری چک در خارج از کشور ،چهار برابر شده است. سهم این دو نوع تامین مالی نسبت به کل تعهدات جدید نیز در سال ۲۰۱۰ بیش از ۷۴ درصد بود.
این بانک توانایی کمک به صادرکنندگان این کشور برای ایجاد ساختار تامین مالی پروژه صادراتی را دارد.
اگزیم بانک اندونزی
اگزیم بانک اندونزی صادرات این کشور را در عرصه جهانی به فروش می رساند.این بانک برنامه دارد ۱۵ تریلیون روپیه را به صورت منابع مالی ارزان و کم هزینه به صادرکنندگان اندونزایی اختصاص داد.این بانک منابع مالی خود را به روش های گوناگون از جمله انتشار اوراق بهادار،استقراض از دولت های خارجی،نهادهای مالی چند جانبه،بانک های داخلی و خارجی و دولت اندونزی تامین کند.اندونزی در سال ۲۰۱۰ بیست و هفتمین صادر کننده جهان بود.
اگزیم بانک مالزی
اگزیم بانک مالزی با سرمایه ۵۰۰ میلیون رینگت به ثبت رسید .در آخرین تغییرات ،سرمایه ثبت شده به سه میلیارد رینگت و سرمایه پرداخت شده به ۷۳۰ میلیون رینگت رسیده است. این بانک در مالکیت کامل دولت مالزی است.این بانک به منظور اعتبارات بلند مدت و میان مدت به سرمایه گذاران و صادرکنندگان مالزیایی و نیز به خریداران خارجی کالاهای مالزی اعطا می کند.
اگزیم بانک هند
ابن بانک کاملا دولتی فعالیت خود را در چارچوب ارائه کمک مالی به صادرکنندگان و واردکنندگان وفعالیت به صورت نهاد مالی اصلی جهت هماهنگ سازی نهادهای دخیل در تامین مالی صادرات و واردات کالاها و خدمات با تاکید بر ترویج تجارت بین الملل کشور که بر اساس اصول تجاری کسب و کار و با ملاحظه منافع عمومی تنظیم کرده است.
این بانک نقش به سزایی را در رشد اقتصادی هند و ادغام این کشور در اقتصاد جهانی دارد. صادرات نرم افزار،ارائه ابزارهای مالی به منظورتامین مالی بخش بنگاه های کوچک،مشارکت در طرح ارائه خدمات برون مرزی،ارائه ایده ها و روش های جدید تامین مالی،برنامه تامین مالی بازاریابی صادراتی با پشتیبانی بانک جهانی و تامین مالی فیلم های صادرات محور از جمله برخی نقش های این بانک است.
این بانک در حال حاضر بیش از۹۰ خط اعتباری فعال به مبلغ ۳.۲ میلیارد دلار در ۹۰ کشور جهان دارد.
اگزیم بانک چین
اگرچه این بانک رسماتحت مالکیت کامل دولت قرار دارداما دولت رسما بدهی های آن را تضمین نمی کند و این وضعیت سبب فعالیت متفاوت این بانک شده است. جالب است بدانید رتبه اعتباری این بانک مشابه رتبه اعتباری دولت چین است.هدف این بانک افزایش وام های اعطایی با رشد ۲۰ درصد در سال استکه در سال ۲۰۱۰به حدود ۴۰میلیارددلار می رسد.رتبه اعتباری اعطا شده به این بانک از سوی فیچ ای پلاس است.
اگزیم بانک تایلند
این بانک دولتی بالغ بر۶۵۰۰ میلیون بات سرمایه دارد.هدف این اگزیم بانک سرمایه گذاری در جنوبشرق اسیا با هدف توسعه اقتصادی و ماموریت آن پشتیبانی و تشوبق صادرکنندگان و سرمایه گذاران تایلندی در جهت توسعه ملی و تقویت همکاری بین نهادهای مالی است. کمک به گسترش فعالیت در بازارهای نوظهور توسط بنگاه های تایلندی، ایجاد روابط کارگزاری و تائید اعتبارات اسنادی با شرکای تجاری،حضوردر پروژه های عمرانی کشور های همسایه و .. بخشی از فعالیت های این بانک است.
اگزیم بانک امریکا
این بانک قدیمی پس از تاسیس مبلغ یک میلیارد دلار سرمایه از سوی خزانه داری امریکا دریافت کرد.بانک اجازه دریافت ۶ میلیارد دلار وام از خزانه داری و دست یابی به خط اعتباری را نیز دریافت کرد. این بانک «خوداتکا» برای سال مالی ۲۰۱۳ مبلغ ۳۸ میلیون دلار برای برنامه های اعتباری و بیمه و ۱۰۴ میلیون دلار برای هزینه های اداری و ۴.۴ میلیوندلار برای دفاتر بازرسی از مجلس نمایندگان درخواست کرده است.
در طی ۵ سال منتهی به ۲۰۱۳ این بانک بالغ بر ۳.۴ میلیارد دلار سودداشته است. این بانکبا بیش از ۷۷ سال تجربه با کمک ۴۶۰ میلیارد دلار از صادرت امریکا به بازارهای در حال توسعه کمک می کند و ۸۵ درصد مهاملات این بانک به کسب و کارهای کوچک امریکا سود رسانده است.
این بانک در سال ۲۰۱۲ اقدام به تائید ۳۵.۸میلیارد دلار وام کرد. این بانک از صادرات ۵۰ میلیارد دلار امریکا حمایت می کند و موجب اشتغال ۲۵۵ هزار امریکایی است.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که شاید هیچ زمانی مانند اکنون ضرورت نیاز به حمایت از افزایش سرمایه بانک ها خصوصا اگزیم بانک ایران ملموس نبوده است. تحریم نفت موجب کاهش درامدهای ارزی کشورمان شده است و تجربه اگزیم بانکهای جهان نشان میدهد راه مطمئن و کسب درامدهای ارزی، تامین سرمایه این بانک تخصصی و توسعه ای کشور است که بتواند به عنوان بازوی مالی صادرکنندگان ایرانی در کشورهای دیگر حضور یابند.
انتهای پیام
  |
 |
 |
 |
 |
 |
